Gidenler

Oğuz'a

Tek yaşayan kahramanları da bitti dağların

gölgeleri yaşıyor tek sur diplerinde

zaman geçti kendi sesiyle

ölü gölgeleri alıp burçlarda kim avunur

kim anlatır gölgedeki atlarımızın köpüklü duruşunu? 

Yılanların deştiği yaraya bastık tuzumuzu

sözümüz kül tutsa da bastığımız yerde

o sıcak masal anlatır kendini yeniden

anlatır ve tazeler közden doğuşunu

çocukları büyütür yine

kuruyan köpükte tuzumuz kalır.

Tek yaşayan kahramanları da gitti yolların

tırnağımda toz yüzümde barut izi

taş duvarda şah ve mat

geçti zaman çığlığımızla 

sustuğumuz yerden anlat gölgedeki atlarımızın

bizsiz gidişini başka burçlara. 

Nazım Mutlu, Usul Acı, Yeni Umut Yayınları

Ölü Çocuğa Gazel

 

Her akşam üzeri bir çocuk ölür,
her akşam üzeri Granada'da.
Her akşam üzeri yerleşir de su
dostlarıyla konuşur baş başa.

Yosundan kanatları var ölülerin.
Bulutlu yel ve duru yel yan yana
süzülen iki sülündür kuleler üstünde,
gündüzse yaralı bir oğlan.

Havada kalmazdı tek kırlangıç gölgesi
şarap mağarasında rastlayınca ben sana,
tek bulut kırıntısı kalmazdı yerde
sen ırmakta boğulup gittiğin zaman.

Yuvarladı vadi köpeklerle süsenlerini
bir su devi yıkılınca dağlara.
Gövden, ellerimin mor gölgesinde,
bir soğuk meleğiyle, kıyıda cansız yatan.

Federico Garcia Lorca

Çeviri: Sait Maden

Gardırop

boynumdaki kan damarlarından

başkaca kolyem olmadı

kulaklarımda sonbahar aksesuarı 

bir tutuklunun göğü örten çığlığı

modası geçmiş de olsa

parmağımda güvercinler zeytin dalları

acıtır durur bileklerimi

bilezikler o imgeler sancısı

bu yaz yolculuk paris’in dağlarına

gardırobumda ruhi su per-laşez mezarlığı

koluma takıp da gitsem nâzım’ı 

Salih Mercanoğlu

(Yeni Biçem 6, Ekim 1993)

Kısa Tanrı Tarihi

-ve tanrı kadındı baştan

kasıklarında bulduğu ateşi 

bir patlamayla doğurdu

sonra duruldu döne döne

ve süt sağdı, ekin ekti, emzirdi

doksandokuz memesiyle

ağzı sonsuz boşluk olan evreni 

Avcılar eve gelmeden önceydi. 

Zeus muydu yıldırımı ok gibi kullanan

Baskında başı dik yay gibi kaldı kadın

Dimdik, donuk ve yenik baktı

Ateşini gizledi geceye, yıldızlara

Oyunla savuşturdu avcı vahşetini...

ve tanrı şımarık bir oğlana döndü...

Aşk ateşi küllendi Ağıtçı Hürmüz'ün

Destancı Ehrimen çiftçiliğe

Buyrukçu Musa çobanlığa başladı

Hikâyeci İsa marangozluk yapardı

kötürümlere değnek, körlere ışık diye

şair Muhammed borsanın en uzun

vadeli yabancısıydı

Issız çölde deve çanlarını 

kâinat uğultusu gibi dinlerken

çölün dinmez ateşini evren diye içerdi...

ve tanrı henüz gençti ve erkekti... 

Yalnız olmasın da ne yapsındı. 

Ehrimen'i duasına çıktığı yağmur boğdu 

İsa yonttuğu ağaca çivilendi

Güttüğü koyunlar yedi Musa'yı

Muhammed'in tebaası

petrol borsasına yatırdı develerini ve kaybetti

sonra, ya sonra...

"...tanrı kalpten öldü!" 

...ve zaten yaşlıydı ve erkekti... 

Avcılar kaldırdı cenazesini...

"Tanrım beni niye yalnız bıraktın!" 

Mustafa Köz

Resim: Benjamin West (1738-1820)

Bozgun

Bu büyük talanlar tam bana göre

önce sen sonra aşk, kılıçtan geçirin beni

boyum taş çatlasa bir yetmiş, yaşım şakaya gelmez

Kalbim yaralı serçe, aklım Çin ü Maçin'de..

 

Karada hep yitirdim, ruhumsa İnebahtı

bazen gürz, topuz, kalkan bazen de Grejuva

burcundan düşür beni, ele geçsin son kale.

 

Her bozgun yakışıyor, sözcükler lime lime

şiir yazdım, fal baktım, dolandım çarşı pazar

adım aşka hazır da soyadım kül içinde.

Mustafa Köz

Boynumuzun Tanıklığı

Aşka çağıran yerimiz, boynumuz

Boynumuz yok sürekli asılmaktan

Böyle olduğu için o günden beri

Gökyüzüne bir dağ diye çizilir.

 

Herkes yolcudur ilk asılandan sonra

Bir kıyı denizini bırakır, martıları gider

Güvercinleri ölür

Buğday satan çocuğun sevincini kör eder.

 

Bir buluşma değil bu sevgiyle karılan

O günden sonradır yaşanan bu titreşim

Akan bir suyun biçimini alarak

Buharlaşırken bıraktığı boşluk

Toprağına ulaşır ve durmadan gömülür

İpek olanın, pas düşer bıçağına.

 

Kulaktan kulağa fısıltıyla söylenir

Merak edilir yanyana iki el

Devamlı yalnızlık bir sır diye yaşanır,

Eskimez hiçbir zaman

Tenha bir kasabada ölmenin sesi,

Uzaklık yaşlanır ama

Yanmakta olan bir kent gibi durur.

 

Tarih, yalancı tanık

Neler oluyor bilmek istersem, ipek yırtılır.

 

Veysel Çolak

(Adam Sanat 97, Aralık 1993)

Sadece Ses Kalıcıdır

 

Ne için durmalıyım? Ne için?

Kuşlar çoğul maviliği aramaya gitmişler
Ufuk dikeydir,
Ufuk dikeydir ve hareket fıskiye gibi
Görünümde ışıklı yıldızlar oynuyor
yeryüzü, yükseklikte kendini tekrarlıyor
Ve gökyüzü kuyuları ilişki bağlantılarına dönüşüyor
Ve gündüz öyle geniştir ki
gazetenin küçük beynine sığmıyor.

Ne için durmalıyım?
Yol hayatin kılcal damarları arasından geçiyor.
Çevrenin niteliği tüm kokuşmuş hücreleri öldürecek
Ve şafağın kimyasal atmosferinde
Sadece ses kalacak,
Zaman zerreciklerine bağlanan ses.

Ne için durmalıyım?
bataklık; kokuşmuş böceklerin çoğaldığı yerden
başka ne olabilir?
Morgun benliği ölülerin şişmiş cesetlerinden ibarettir.

Ve ateş böceği... AH
Ateş böceğinin konuştuğu an
Karanlıktaki alçak adam koflanan
erkekliğini gizliyor

Ne için durmalıyım?
Kurşunlu harflerin işbirliği boşunadır
ve kurşunlu harflerin işbirliği
bu değersiz düşünceyi kurtarmaz.

Ben ağaçların soyundanım
Ve bu "bayat" havayı solumak kederlendiriyor beni,
Ölen bir kuş uçuşu unutmamayı öğütledi bana
Tüm güçlerin sonu güneşin gerçeği
ve ışığın bilinciyle birleşmekten ibarettir,
birleşmek.

Yel değirmenlerinin çürümesi doğaldır,
ne için durmalıyım?
Ben yeşil buğday salkımlarını
göğsüme alarak, sütle besliyorum,
Ses,ses, sadece ses,
su akışının sesi
ve dişi toprak kabuğu üzerine
yıldız ışığının düşüş sesi ve aşkın yayılma sesi
Ses, ses, sadece ses kalıcıdır.

Cücelerin ülkesinde
Sıfır üzerine dolaşıyor ölçü mihenkleri
Ne için durmalıyım?
Ben dört unsura itaat ediyorum
Ve yüreğimin yasalarını
körlerin yerel hükümeti düzenlemiyor.

Böceğin etle sarılı boşlukta, yararsız dolaşımı ve
vahşice ulumalar
beni ilgilendirmiyor.

Beni çiçeklerin kanlı soyu yaşamaya sorumlu kılmış
biliyor musun? Çiçeklerin kanlı soyu.

Furuğ Ferruhzad

Çeviri: Cavit Mukaddes

Bütün Güneşleri Yalnızlıklar Doğurur

 

Şubat ortasında ılık bir gece

Gecenin ortasından Nil geçiyor yumuşacık

Zaman gibi aktığı görünmeden

Sonsuz gökte tek yıldız kocaman

Senin aklında hiçbişey

Benim aklımda herşey sandığım tek şey Yanyana ama can cana değil

Ne denli uzaklaşmışız birbirimizden

Dürbünün iki ucundan bakıyorum

Bu çöl gecesinde küçüle küçüle yitiyorsun

Bir de bakıyorum şiirime doğmuş bir güneşsin

Artık biliyorum bütün güneşleri yalnızlıklar doğurur 

Aziz Nesin (Varlık 1032, Eylül 1993)

"Her şeyi anlamak zorunda değilsiniz."

“Her şeyi anlamak zorunda değilsiniz. Anlamak yalnızca dünyayla ilişkimizin bir düzeyinden ibarettir; tümü değil.” 

Ulus Baker

 

Sarı Mızıka

Kısa yaz geceleri ne iyidir

Ay ışığında balkonlar çiçeklere yürür

Leylak sesi caddelere

Kuşlar uçar giderim hızla geçer otobüsler

Üstümde bol dökümlü rengârenk bir gömlek

Ben bazan yepyeni bir adam olurum

Sonra balıklar gider kuşlar açar

Dünya çalışan insanlarıyla güzeldir

Ben bazan yenilenir iyi bir adam olurum

Ablalarla, çocuklarla, kuşlarla 

Ölgün ışıklarını yakan şehir alır yüzümü

Yürürüm yolun sonuna kadar

Yüzümde bir kitabın sondeyişini

Bitirmiş mutlu adam hali

Ay yenilenir aşk uçar büyük insanlığa

Bir sardunya balkonda 

Büyük insanlık sur dibinde uyumaktadır

Gide gide bütün şehir uyumaktadır

Dopdolu bir geceyi, derin denizleri

Ben yürürüm cebimde bir şişe konyakla

Ben bazan duru bir adam olurum

Bir Kafka’yım Kayseri’de, gece infazlarını önlemeye çalışan

Şu son doğan ay otel tentelerini tazelerken 

Sabahçı kahvelerine bir yol uğrayan

Delifişek yazdan bir kuş

Sivas’tan bu yana uçup gelen

Yakılan Metin Altıok’un huthut kuşu

Behçet Aysan’ın horon ve sirtaki seyreden kuşu

Asım abinin külrengi kuşu

Kuşlar kıyısız bir temmuza akabilir kardeşim

Ay ışığında faytonlar yok istasyonda

Ben bazan gecenin dönemecinde istasyonu bulurum

İçimde rengârenk mevsimlerin birikimi

Yaprak yaprak dökülür 

Yürürüm ağzımda sarı bir mızıka 

Ahmet Ada  (Yeni Biçem, 7 Kasım 1993)

Nurhan Orhon (Resim, Suluboya)

Saklı Kalan

Günlüğü eksik tutulan güz
usulca çekilmiş de kıyıya
bütün gürültülerden uzakta
eğiriyor suların köpüğünü
Belli ki duymuyor dağların
uğuldayan yalnızlığını

Bekleyişin ve acıların
uğultusudur yalnızlıklar
Kimi kez kuşatabilir büsbütün
doğayı, aşkı ve yaşamı
Ama kayalıkların karanlıklarına
hiç sığar mı bir dağın yalnızlığı

Bir çiçek bile doldurabilir
uçurumların derin oyuklarını
Oysa o bir çatlaktan fışkırıp
bir yangın gibi büyüyendir
Belli ki duymaktadır kalbinde
aşkın saklı yalnızlığını

Anımsanan ne varsa şimdi
biraz acıya dönüktür yüzü
ve solgun bir gülümseyiş
gibi sararken sessizliği
taşır bekleyişin gizinde
aşkın saklı yalnızlığını

Günlüğü eksik tutulan güz
eğirirken suların köpüğünü
ey alıngan susuşundan üzünç
gibi öfkesinden kan sızan
kalbini suların göğsüne bastır
duyacaksın kalbimizin atışlarını

Ahmet Telli

Horus

Tanrı Kneph sarsıyordu evreni titreyerek:
Ana İsis, o zaman doğruldu yatağından,
Baktı şöyle yabani kocasına bir zaman,
Ve parladı öfkesi yeşil gözlerinde pek.

"Bakın, dedi ana, densiz yaşlı, uyuyor pek,
Bütün kışları dünyanın geçmiş onun omuzundan,
Tutun ayağını, görmeyin gözünü aman,
Volkanlar tanrısı, kışlar kralı bu, gerçek!

Savuşup gitti kartal, düşüncem dedi bana,
Onun için sarındım Cybèle'in fistanına...
Pek sevilen oğlu bu Hermes'le Osiris'in."

Gitti tanrıça yaldızlı sedefi üstünde,
Denizler gönderdi o cânım gölgesini de,
Pul pul donandı gökler kuşağıyla İris'in.

Gérard De Nerval

Çeviren: Abdullah Rıza Ergüven
*Horus: Antik Mısır mitolojisinde gök tanrısıdır. Osiris ve İsis'in oğludur.