Sevmeyi Unutanlar İçin

sevmeyi unutmuşsunuz kardeşler

yalan her şey gibi

aşklarınız da.

 

yaşamı ölüm

diye anlatıyorlar size

yalanı gerçek diye.

ne leylakların

     tomurundan

haberiniz var

ne önünüzden

kara bir tabut

gibi geçen geceden.

 

sevmeyi unutmuşsunuz kardeşler

yalan aşklarınız

da.

Behçet Aysan (Karasevda)

Geride Kalan

o tren gitti

ben kaldım

bir güz yaprağıydı hüzün

döne döne

indi önüme

yerde ezik bir karanfil

gözlerimde son gülüşün

ve belki hâlâ sallanan elin

o tren gitti

ıpıssız kaldım

yaslandığım ağaç gövdesi

nasıl anlasın beni?

gittikçe daha uzaksın

ses yok kulak dayadığım raylarda

kim duyacak içimde kopan çığlığı

kim görecek beni

kör karanlığında gecenin?

gökte akan bulut

varır mı senin gittiğin topraklara

benden sana taşır mı bu yağmuru?

rüzgâra bıraktım kendimi

sürüklenip gidiyorum

bir şiir seni fısıldıyor

boşluğa düşüyor adımlarım

sigaram söndü ateşim yok

meyhaneler çoktan kapanmış

kendime çekilsem

limanım belirsiz

pusulam kayıp

o tren gitti

ben kaldım

bir güz yaprağıydı hüzün

döne döne

indi önüme

Hüseyin Yurttaş

Batık Gemi

Batık bir gemi yüküyüm dalgıçları bekleyen

Bir dalgın dalganın elinde sürüm sürüm inleyen kim

Toprak çatlar çatışmalarda kahrından, dağlar sığınılmaz

Olur ayazına sığılmaz, buzuna ve yalnızlığına, artık kız

Kaçırmıyor delikanlılar al atlara binip naralarıyla

Kaçıyor akpak kızlar bir bir ellerden başka yataklara

Giden gelmiyor bu ne biçim iştir içli şarkılar dinlenmiyor

Pencere camları kirlenir kimse oturmuyor mu burda denir

Balkonlara su dökün de serinlesin biraz yandık kavrulduk

Her şey ateş pahası el yakıyor fiyatlar beyim

Kimse yok mu evladım aşağıda, oynasana biraz daha

Sular kesilmiş anne, hani yıkanacaktık hepimiz

Suya yazdım adını senin, denize kavuşacaksın ve orada

Batık bir gemi seni bekliyor içini açmış da sana

Bu filo buradan geçmeyecek ve bu kadınlar bu evleri

Boyamayacak, bu sokağın da ahlakı var ister inanın

İster inanmayın, bu sokağın da ahını alacaksınız

Vurguna dikkat edin vurgun yemiş adamlar çoğalıyor

Gültekin Emre

Resim: Claude Monet

Hürriyet Kavgası

Yine kitapları, türküleri, bayraklarıyla geldiler,

dalga dalga aydınlık oldular,

yürüdüler karanlığın üstüne.

Meydanları zaptettiler yine.

            Beyazıt'ta şehit düşen

            silkinip kalktı kabrinden,

            ve elinde bir güneş gibi taşıyıp yarasını

            yıktı Şahmeran'ın mağarasını.

Daha gün o gün değil, derlenip dürülmesin bayraklar.

Dinleyin, duyduğunuz çakalların ulumasıdır.

Safları sıklaştırın çocuklar,

bu kavga faşizme karşı, bu kavga hürriyet kavgasıdır.

Nâzım Hikmet Ran, 1962

Ölü Bir Deniz Yıldızı

Ey sonbahar! ey düşsel yolculuk! seni

Dolaştım yaz sıcaklarında, bekledim

Duydum ki benim değildi artık, doğanın

Kalbiydi uçurumlar toplamı kalbim.

De bana, anlat bana, öyleyse neden hatırlıyorum onu

O fırtına kuşunu gölgesini yere düşüren

Gittiydi geldiği yere, uzaklığına

Döner mi bir daha dönmez mi bilmem

Yüklenip yittiydi gözden onca çırpınışları

Ne sevinç bıraktıydı içimde, ne keder, ne acı

Bir sen kalmıştın sen, ey sonbahar ılımı, dörtnala gelen

Bir atın kalkışı gibi kalkıp da gözlerimden.

Parlar ki şimdi arasıra geceleri

Diplerde, derinlerde, yalnızlığımda

Ölü bir deniz yıldızıdır mutluluk

O nedensiz mutluluk, olsa da olur olmasa da.

Edip Cansever

Resim: Hennadiy Kyrychenko, 2018

Sonra Git

Bunları yap, sakın unutma,

Mum yak bir aşkın sıcak anısına,

Suyla hesaplaş, rüzgâra sür yüzünü,

Cesedini bul bir yokluğun kıyısında.

Bunları yap, sakın unutma.

Yasını tut, günlerce ağla,

Mandalı düşmüş bir kapak

Göğsünün kuşsuz kafesinde,

Tak tak vururken sızlayan boşluğuna,

Yasını tut, günlerce ağla.

Sonra git yeni bir aşkı bulmaya,

Bir yağmur sonrasının

Duru aydınlığında,

Yıkanmış avlun, dinmiş uğultunla.

Sonra git yeni bir aşkı bulmaya.

Metin Altıok

Resim: Liu Moashan

Eski Fenerler Eski Gemiler

uzun yanlışlarla battı gemiler

geçtikleri her yerde

İçindekiler

toy rüzgârlarda

yelken açan düşlerimiz

uğradığımız adalarda dağıldı

geçtiğimiz gemilerde kaldı çarpılmış yüreklerimiz

boşlukta el sallayan biri var hala

bizim varamadığımız uzaklıklara

ne kulaklarımızda siren sesleri

ne kadırga serenlerinin

yol açtığı birkaç tuzlu resim

içimiz bir ada kuraklığı

sualtı batıklarıyız gündemin

en fazla neyi bilebiliriz şimdi

bulmacalarda geçen gemici deyimlerinden başka

hangi rakıya vursak kendimizi

dalgaların kat yeri

mazisinden yeni bir insan çekip çıkaramayanlar için

eksilerek kazanılan deneyim

örgütlü rastlantılarda her şey sessizliğe güvendi

oysa eski fenerler eski gemiler içindi

paslandı ay ışığında gümüş eyerli tekneler

uykuları çevik tutan deniz rüzgarları dağıldı

şimdi her şeyi çıplak görmenin acı veren aydınlığı

umudun yeni ve altın anlamı.

Murathan Mungan

Fotoğraf: Ahırkapı Feneri

Yaz Mutluluğu

Sen bir karanfilsin, delisin

İçlisin de, bükersin hemen boynunu

Mendilimin içindeki kirazdır

Mendilin içi kiraz

Bilmem ki, ne desem, yaz mutluluğu.

Nasılız ay ışığındaki dostum

Bütün bir gecenin uykusuzluğu

Bak şimdi her şey bir dengeye uydu

Bir domates, birkaç domates hemen hemen tartıldı

Bir sancı gibi yerleşti şuramıza özgürlük

Kirazlar kirazlar

Gözyaşları günbatımının

Karanfilin kokusu.

Demiştim, evet

Söz haziranın

Surdan burdan bir vapura binildi

Gümüş kafesinde denizin

Bir sürü kuştan geçildi

Sevgilim, canım mendilim.

Bir karabatak sürüsü dadandı bordamıza

Dadansın iyi

De bana kim bulacak denizin kalbini

Yeşimden oyulmuş ağaçlar

Kıyılarda

Kim bulacak kıyıların kalbini

Hepsini anlat, hepsini.

Anlat ki

Güneşli günler de sıkabilirmiş insanı

Bir rastlantı gibi gelen mutluluklar da

Susarsak susarmışız da, ölçemezmiş kimse derinliğini

Kim bulacak derinliğin kalbini

Sana kızar mıyım hiç

Bana bir gül ver.

Sevgilim, canım mendilim

Mendilim kiraz dolu

Anlatamıyorum galiba

Hüzün değil yaz mutluluğu.

Edip Cansever

Resim: Sergiu Ciochină

Nâzım Hikmet'e

Sen

“Promete’nin çığlıklarını

kaba kıyım tütün gibi piposuna dolduran adam”,

sen benim mavi gözlü arkadaşım;

kabil değil unutmam seni.

26 Eylül 1943

Seni yapayalnız bırakıp hapishanede,

bir üçüncü mevki kompartımanda pupa yelken

koşacağım memlekete.

Ve tren

bir güvercin gibi çırpınarak istasyona girecek,

gözü yaşlı bir genç kadına

beş senenin ardından

kocasını getirecek.

O dem ki boş verip istasyon halkına,

yanaklarından öperken sevgilimi,

sen neşeli mavi gözlerinle bakacaksın

içimden bana.

O dem ki yürekten her şey atılacak,

ekmek, kin, hasret,

fakat Nâzım Hikmet,

sen şu kadar kilometre uzakta kalmana rağmen

aydınlık yüreğimin duvarına dayayıp sarı saçlı başını,

batan bir yaz güneşi hüznüyle ağlatacaksın arkadaşını.

Günler geçecek,

ekmek derdi çökecek omuzlarıma.

Fabrika, makinalar, tezgâhım…

Sana şekerkamışı, portakal yollayacağım.

Karım yün çorap örecek.

Her hafta mektup yazacağız.

-Askere almazlarsa eğer.-

Unutabilir miyim seni?

Tahtakurusu ayıkladığımız hapishane gecelerini

ve radyoda şark cephesinden haber beklediğimiz

müthiş anların küfrünü!

-Radyonun yanındaki duvara

kurşunkalemiyle abus insan yüzleri çizmiştin.-

Unutabilir miyim seni?

Hâlâ beton malta boylarında duyuyorum

takunyalarının sesini!

Unutabilir miyim seni hiç?

Dünyayı ve insanlarımızı sevmeyi senden öğrendim,

hikâye, şiir yazmayı

ve erkekçe kavga etmeyi senden!

Orhan Kemal

Fotoğraf: Orhan Kemal, Nâzım Hikmet, İsmail Hakkı Balamir 

(Murat Germen, Cafer Türkmen Arşivinden)

İçi Pis Tay

Bu eğlence için moleküllerle süslenmeli; varyete hazır.

Üç beş çapulcunun sevip sevip bıraktığı kadın da hazır.

Kaç makasla bıyıklarını inceltir düzeltir ergen oğlanlar.

Onlar da hazır; birazdan bu şehirde serin bir yaz başlar.

 

Akşamüstleri boş galerilerde geziyor polis; amaç hazır.

Sinema salonlarında siyah perde moda; uzun zamandır.

Okyanusa inip hala dönmeyen kaşifleri beklemeli hep.

Plan da hazır; birazdan bu şehirde sıcak bir takip başlar.

 

Dinamitleri güzel sevgililere yerleştirmeli; oyun hazır.

Patlamadan birkaç saniye önce ağlamalı; ateş söz hazır.

Birdenbire parçalanan ruhlar göğe ve toprağa yükselmeli.

Ölüm de hazır; birazdan bu şehirde bensiz bir hayat başlar.

 

Küçük İskender

(Akatalpa, Nisan 2013. N. 160)

Yaz Geldi

Dutlar düşüyor pıtır pıtır

Memet Topçu'nun traktör gökgürültüsüyle

Yaz geldi paldır küldür

Yunus Emre indi

Suya havaya toprağa

Kulak'ın köpeği Demokrat

Yol üstüne yatmış soluyor,

Işık değişti

Işığın yolları değişti

Gölgeler ışığa çaldı

İçinde sarmanlar dolaşıyor

Böyle bir akşamüstü

Hiç ölmek istemezdim...

Can Yücel

Resim: Mikko Tyllinen, Dijital Yağlı Boya

En iyi hukuk filmleri seçkisi

Amerikan Barolar Birliği (ABA)'nın, kütüphanesinde bulunan hukuk filmlerinden yaptığı, en iyi hukuk filmleri seçkisinde yer alan 25 film:

1- 12 Angry Men - On iki Öfkeli Adam (Sidney Lumet, 1957)

2- To Kill a Mockingbird - Bülbülü Öldürmek (Robert Mulligan, 1962) 

3- Anatomy of a Murder - Bir Cinayetin Anatomisi (Otto Preminger, 1959) 

4- My Cousin Vinny - Kuzenim Vinny (Jonathan Lynn, 1992) 

5- Inherit the Wind - Rüzgârın Mirası (Stanley Kramer, 1960) 

6- Witness for the Prosecution - Savcılık Tanığı (Billy Wilder, 1957) 

7- Breaker Morant - Kırıcı Morant (Bruce Beresford, 1980) 

8- Philadelphia - Philadelphia (Jonathan Demme, 1993) 

9- Erin Brockovich - Tatlı Bela (Steven Soderbergh, 2000) 

10- The Verdict - Karar (Sidney Lumet, 1982) 

11- Presumed Innocent - Masumiyet Sanığı (Alan J. Pakula, 1990) 

12- Judgement at Nuremberg - Nüremberg Duruşması (Stanley Kramer, 1961) 

13- A Man for All Seasons - Her Devrin Adamı (Fred Zinneman, 1966) 

14- A Few Good Men - Birkaç İyi Adam (Rob Reiner, 1992) 

15- Chicago (Rob Marshall, 2002) 

16- Kramer vs. Kramer - Kramer Kramer'e Karşı (Robert Benton, 1979) 

17- The Paper Chase - Kağıt Takibi (James Bridges, 1973) 

18- Reversal of Fortune - Talihin Dönüşü (Barbet Schroeder, 1990) 

19- Compulsion - Zorunluluk (Richard Fleischer, 1959) 

20- ...And Justice for All - Ve Herkes İçin Adalet (Norman Jewison, 1979) 

21- In the Name of the Father - Baba Adına (Jim Sheridan, 1993) 

22- A Civil Action - Dava (Steven Zaillian, 1998) 

23- Young Mr. Lincoln - Lincoln (John Ford, 1939) 

24- Amistad - Arkadaş (Steven Spielberg, 1997) 

25- Miracle on 34th Street - 34. Caddedeki Mucize (George Seaton, 1947)