Başka Türlü Bir Şey

başka türlü bir şey benim istediğim
ne ağaca benzer, ne de buluta
burası gibi değil gideceğim memleket
denizi ayrı deniz,
havası ayrı hava..

bir başka yolculuk dalından düşmek yere
yaşadığından uzun

bir tatlı yolculuk dalından inmek yere
ağacın yüksekliğince
dalın yüksekliğince rüzgarda
ve bir yeni ömür
vardığın çimen yeşilliğince

nerde gördüklerim
nerde o beklediğim
rengi başka
tadı başka..

Can Yücel

Seni Günlere Böldüm

Seni günlere böldüm, seni aylara

Daha yıllara, yüzyıllara böleceğim

Ve her zaman söyleyeceğim ki beni anla

Böyle eskitilmiş de olsa bu kalbi

Minesi çatlamış bir diş gibi durduracağım karşında.

Şiirler söylenir, şiirler biter

Biz bu sevdayı neresine sakladıktı sen ona bak da

Kahverengi avuçlarına mı gözlerinin

Tam oradan mı kahverengi yağan bir aydınlığa.

Bütün günler yenileşir her bekleyişte

Ve bütün dünler, bütün geçmişler

Kapını açarsın ki bir de, hiç kimseler yok

Çaresiz, benim sana gelişim de hep böyle.

Dün akşama doğru turuncu bir bulut geçti

Sonra bütün bulutlar hep birden geçti

Anılar, anılar, belki hepsi bir kelime.

Edip Cansever

Fotoğraf: Nurcan Azaz

Dar Açı

Uzun saçlar yakışırdı sana uzun yıllar
Bir gökyüzü bitince öteki başlardı
Çevik taylar dururdu güneşte olgun başaklar
gölgelikler dururdu,
Ovalar aydınlıkta dururdu
Bulut geçti derdik bilemedin
Ya da yağmur yağacak derdik
Fesleğen saksıda güzel dururdu
Bak bu olacak şey mi kömür beni vurdu
Ayaklarım aldı başını gitti
Ellerim kaldı duvarda
Kalk ne olur pencereyi aç
Uzun saçlar yakışırdı sana uzun yıllar
Bir gökyüzü bitince öteki başlardı.

Arif Damar

mavi gözlü dev, minnacık kadın ve hanımelleri

O mavi gözlü bir devdi.

Minnacık bir kadın sevdi.
Kadının hayali minnacık bir evdi,
bahçesinde ebruliii
hanımeli
açan bir ev.

Bir dev gibi seviyordu dev.
Ve elleri öyle büyük işler için
hazırlanmıştı ki devin,
yapamazdı yapısını,
çalamazdı kapısını
bahçesinde ebruliiii
hanımeli
açan evin.

O mavi gözlü bir devdi.
Minnacık bir kadın sevdi.
Mini minnacıktı kadın.
Rahata acıktı kadın
yoruldu devin büyük yolunda.
Ve elveda! deyip mavi gözlü deve,
girdi zengin bir cücenin kolunda
bahçesinde ebruliiii
hanımeli
açan eve.

Şimdi anlıyor ki mavi gözlü dev,
dev gibi sevgilere mezar bile olamaz :
bahçesinde ebruliiiii
hanımeli
açan ev..

Nâzım Hikmet Ran

Dinleti Çubuğu : Mümtaz Sevinç

Kanatılmış Sözcükler Kitabı

Ben deli değilim, benden başka herkes deli olduğu için beni deli zannediyorlar. İnsanın kendi olabileceği tek yer akıl hastanesidir(!) sanırdım, yanılmışım. delirmeye bile hakkınız yok burada. Tımarhane delirme hakkının kutsandığı mabed değil midir? Değilmiş. İnsan tımarhanede bile delirme hakkını elde edemiyorsa ölsün daha iyi. Ben size ve kendime rahatça dil çıkarabilmek için burada değil miyim, bunun için kapatmadınız mı beni buraya. Elektroşoklar tersini söylüyor bunun. Hastabakıcının suratını görmem elektroşoka girmeme yetiyor da artıyor bile. Şehir cereyanını boşa harcamayınız efendim.

Hayatım boyunca kendim olabileceğim bir yer aradım. Bu yer bazen bir insanın yüzü oldu, bazen sevdiğim bir kitapta altını çizdiğim cümle, bazen ölüler gibi haftalarca susmanın saltanatını yaşamak, bazen de denizin köpürdeyen mavi kaosunda eritmekle gözlerimi. Ama yetmedi bunlar. Sonuna kadar kendim olmak istedim, evreni kanatlamak pahasına. Sanatı denedim; otoriteye karşı çıkanların birbirlerine karşı imgelerle iktidar olma çabası... Polis olun efendim, daha saygın...
İnsanın kendi olabileceği tek yer gece kalbidir dedim sonra, insan yalnızken kendisidir diye de uzattım. Ama insanların ruhuma bu izinsiz girişleri yok mu, beni delirtiyor: "Sevgilim beni ne kadar çok seviyorsun" lar, "Felsefe yapma, aşka gel kendine gelirsin" ler, "İnsanları olduğu gibi kabul et, mutlu olursun" lar vb. İnsanları olduğu gibi kabul edersem bu savaşları, bu gizli sömürüyü, bu öldürücü şiirsizliği de kabul etmiş olmaz mıyım; bu hem İsa'ya, hem Edip Cansever'e, hem kendime, yeni doğan çocuklara ve gökyüzüne ihanet etmek olmaz mı?

Hepimiz deliyiz. Akıllı taklidi yapmayı bıraktığımız anda tımarhaneye kapatılırız. İnsanlar akıllı taklidi yapmakta ne kadar da usta Tanrım. Bense beceriksizim bu konuda, daha doğrusu akıllı taklidi yapmaktan bıktım. Normal olmaya çalışmak deli olmaya çalışmaktan daha zor. Belki de bunu anladım. Bir ofiste çalışıyordum, deli gömleğimin (seçkin bir markaydı) üzerine kravat takmayı bıraktım. Beni kimin delirttiğini gerçekten merak ediyorum. Babam olabilir diyorum, çocukluğumda az dövmedi beni sözcüklerle. Lise 2'de derste beni kuşumla oynarken yakalayan son Osmanlı Padişahı tarihçi 4. Ali Bey de olabilir. Aşk inlemelerimi sürekli reddeden Aysel de olabilir beni delirten. Kısacası beni insanlar delirtti diyebilirim. Beni insanların çıldırtmasındansa gökyüzünün çıldırtmasını isterdim. Karanlık yağmurun, müziğin... Beni çıldırtma hakkını insanların elinden geri almalıyım.

Önemsiz deliliklerimi saymayacağım. Beni buraya kapattıran son çılgınlığımı anlatacağım: İntihar fikri yine Tanrım olmuştu. Aynadaki yüzüme tükürüp silahımı aldım ve mahallemizdeki büyük Çukurca Camiine gittim. Girdim içeri. Caminin tavanına iki el ateş edip namazı böldüm. Gerginlik caminin duvarlarını patlatacak kadar büyüktü. Fazla vaktinizi almayacağım. Haklı olarak aşırı öfkelenip üzerime saldıran birini bacağından vurup sükuneti sağladım. Ve Perulu şair Cesar Mendoza’nın "Acı Çekene Saygı" şiirini okumaya başladım.

Acı Çekene Saygı

tanrı'yla aynı fikirde değilim
intihar edenlerin
cehenneme gideceği konusunda
kainatın yaratılışına
katılmaktan bıktığımda ruhum
intihar edeceğim bende
denenmemiş bir yolla

nerdeyse bütün akıllı kalpler
intihar edip siktir çekmiş yeryüzüne

ben ateist değilim, babasıymış gibi
tanrı'ya küsen bir çocuğum
eğer tanrı intihar edenleri ve nietzche'yi
cehenneme gönderirse
cehennemde yanmayı tercih ederim bende
tanrı dürüstlüğü sever..

tanrı'nın hayal gücünü beğenmiyorum

ben tanrı olsam
peygamberler göndermez
direk konuşurdum insanlarla

ben tanrı olsam
hitler'i iyi kalpli bir yahudi olmakla cezalandırırdım
yahut yetenekli bir yazar yapardım onu
içindeki kötülüğü insanlara değil
tuvallere boşaltırdı

ben tanrı olsam
devletler yok olur
gül kokulu bireyler var olurdu sadece
atlar çılgın zamanlar koşardı

ben tanrı olsam
düşünce gücüyle herkesin
istediği karakter olmasını sağlardım
dünya bir şiirin
yaratılım sürecine dönüşürdü böylece

ben tanrı olsam intihar ederdim
insanlarla birlikte
acı çekmeyi öğrenemediğim için

Sessizlik ağır bir kaya gibi hepimizin üzerine çökmüştü. Cemaat beni linç etmek için fırsat kolluyordu, seziyordum bunu. Tabancam tek dostumdu o anda. O sırada cemaatten yaşlıca bir adam bana doğru yürümeye başladı. Dur diye bağırdım, dur, yoksa - dinlemedi yavaş yavaş ağır çekimde yanıma kadar geldi. Gözlerinde diğerlerindeki gibi öfke değil, merhamet gibi bir şey vardı. Tanımıştım, babamın arkadaşı Ahmet abiydi. "Dinle beni, Allah'ın- kendin - olduğunu anlayıncaya - kadar; hep acı- çekeceksin" dedi usulca. Ellerim titremeye başlamıştı, bu sözler dikenli bir çalı gibi saplanmıştı içime ama acıtmıyordu. Silahımı aldı, beni linç etmek isteyen kalabalığı ve zamanı bir el hareketiyle durdurdu.

Sonrası, sonrası buradayım işte. O yaşlı adamın Ahmet abinin sözünü hatırladığımda sakinleşir gibi, içimdeki bir sırra erer gibi oluyorum ama izin vermiyor insanlar ve anılar kendim olmamama, içimin sularına bir balık gibi dalaraktan. Dışarıdayken bir söz vermiştim kendime: onlar ne yaparsa ben tersini yapacağım! Diye. Onlar yalan mı söylüyor, ben doğruyu söyleyeceğim. Onlar boyun mu eğiyor, ben isyan edeceğim. Hem de her şeye. Onlar sanattan nefret mi ediyor, ben inadına Mozart dinleyeceğim, ölü yazarlarla dostluk kuracam, 7. Mühür'ü, Sonbahar'ı ve Seven'ı izleyeceğim. Onlar paraya mı tapıyor, ben yağmurda ıslanmaya tapacam. Onlar statünün getirdiği saygınlığa mı inanıyor, ben serseriliğe ve kaybetmişliğe sokak olacağım. Sonuç: İnsanın Tanrı'ya inancının kaybetmesinden daha kötü olan bir şey varsa o da insanlığa inancını kaybetmesidir. Siz insansanız ben insan olmayı reddediyorum. Deli olmam güllerle birlikte açmama, zamanın dışına taşmama engel değil; tam tersine bunlara açılan kapı.

Bu arada delilerin söz söyleme özgürlüğünden bol bol yararlanıyorum. Geçen gün bağırmaya başladım: sizin sığınacak bir Allah'ınız var, benim yok. Benim sığınacak yalnızca kelimelerim var. Deliliğini topluma kabul ettirebilene dahi derler; ben ettiremedim, tımarhanedeyim. Güldüler. Aklın fazlası cehennem. Dedim, güldüler. Her çocuk Tanrı'nın gönderdiği bir peygamberdir. Ve unuturuz büyüyünce peygamber olduğumuzu. Gider bir öğretmen oluruz, işçi, pezevenk, mühendis, memur. Dedim, güldüler. Şehir cereyanına bağladılar beni. Güldüler, siktir çektiler, kalbimin içinde çarpan kalplere. Çirkinleştireni her yerde, ey dünyayı kutsallaştıran çılgınlık neredesin? Dedim. Güldüler. Öyle bir şekilde yan yana getirelim ki sözcükleri, herkesin orospusu olmaktan kurtaralım onları. Dedim, güldüler.

Zaman geçti. Artık çıplakken bir şey söyleyemiyorum insanlara, kişiliklerim birbirleriyle yaşamayı öğrendi, gidecek başka bir bedenleri olmadığını anladı en sonunda. İlaçlarımı düzenli kullanıyorum, sigarayı azalttım. Buradan çıkmama az kaldı, doktorum Alper Bey söyledi. Geçende kendi kendime Cemal dedim Cemal! İsmim cemal bu arada-: Hayatı güzelleştiren şey tehlikeyi sevmektir. Hayatı güzelleştirmek istiyorsan dünyanın en tehlikeli şeyini sevmeyi öğrenmelisin: İnsanı! Buna kendini sevmekle başlayabilirsin. Hak verdim Cemal'e. Güzel konuşuyordu, inandım ona. Cemal'e borcumu ödeyeceğim. Yeryüzünde insanlar tarafından kanatılmamış hiçbir aşık olmayı yeniden deneyeceğim. Cemal'e borcumu ödeyeceğim. Az kaldı, bekleyin beni.

Süveyda Ölüdeniz

Resim: Rene Magritte - Kişisel Değerler - 1952

Şiir: Cesar Mendoza (Acı Çekene Saygı)

en doğru itiraz / kalbin eğrisini tırmanamaz...

hüseyin murat çinkılıç

berceste

hiç kimseye söylemedim;

ihtiyar taşa aşık olduğumu.

kimin dudağı değse kenarına,

kıskançlığımın zincir boyu,

ayaklarıma takıldığını.

nihayetinde bir takunyaydım,

sesimden başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

çirkin bir yaprağa aşık olduğumu.

bulutları beklerken göğün mahrem yerinde

sevgilimin tenine rüzgarların dokunduğunu.

nihayetinde bir damlaydım,

pıtırtımdan başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

eski bir kapıya aşık olduğumu.

kuş kanadında sakallı adamların gelip,

bir ekmeği bölerek pirleri gömdüğünü.

ağzımı açıp "ah mine'l aşk" desem,

aralıkları kapatıp, kalbime saklandığımı.

nihayetinde bir kilittim,

yasaklarımdan başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

bir adım ötedeki denize aşık olduğumu.

uçanların gagasından ağıtlarımın döküldüğünü.

bir yudum içmek için gönlünden

uzayan köklerime, ömrümü verdiğimi.

nihayetinde çıplak bir ağaçtım,

yalnızlığımdan başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

yarattığım çukura aşık olduğumu.

yükseldikçe derinleşen benliğime,

basamaklar ördüğümü kendimden.

nihayetinde bir boşluktum,

düşüşümden başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

duvarıma nakşedilen "vav"a aşık olduğumu

kuyruğunda sabır çekerken

alnımı nazif duygulara koyduğumu

nihayetinde bir insandım,

tanrımdan başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

ırak yalnızlıklarda kaybolurken gece gündüz.

bir şehre nasıl sokak sokak benzediğimi.

sokaklarımda târumar kalabalık,

insanların bir telaş içinde koşturduğunu.

nihayetinde bir şehirdim,

insan'larımdan başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

derin bir arzu'yla bağlandığımı hayata.

aşk'ın kuyusunda kaybolurken,

nasıl da hayat bulduğumu ölüp-dirilirken...

nihayetinde bir şairdim;

kelimelerimden başka neyim ola...

hiç kimseye söylemedim;

nasıl da ağladığımı geceler boyu.

arzu hâl'in nasıl da bu kadar vurduğunu.

bir kaç resim birkaç sözdü oysa,

âh keşke hepsi sadece bu olsa;

cân'ımdan başka neyim ola...

adının yanına adımı yazıyorum;

bitmemiş bir şarkı gibi öylesine sonsuz.

kaç mevsim beklenirken sen,

beşinci mevsimi yaşamaktadır gönül.

kalbimi, kalbinin yanına koyuyorum.

senden başka neyim ola...

Mustafa Nazif

‎Sizin düzeninizle, akıl anlayışınızla, namus anlayışınızla, başarı anlayışınızla hiç bağdaşan yönüm yok. Aranızda dolaşmak için giyiniyorum. Hem de iyi giyiniyorum. İyi giyinene iyi yer verdiğiniz için. Aranızda dolaşmak için çalışıyorum. İstediğimi çalışmama izin vermediğiniz için. İçgüdülerimi hiçbir yerde uygulamama izin vermediğiniz için. Hiçbir çaba harcamadan bunları yapabiliyorum, bir şey yapıldı sanıyorsunuz.

Tezer Özlü

neler verdik eskiye; gam alıyoruz şimdi / sıkı bir alışveriş yağmur bitimi...  

hüseyin murat çinkılıç

çakıltaşı deniz feneri konuşmaları

görüyorsun ki gizlemiyor beni bu kum / bana bir deniz ört; gelmiyor uykum

ulaşmayacaksa yüzüme / bir ışık süz dalganın sivrisine / gözüme değsin

(...)

hüseyin murat çinkılıç

Avlu

Sevgilim, güzel yazım, ince randevu
verirsen bana: Adam evdir, kadın avlu
yaz! Ben sana açılayım, sense sokağa
yaz, beni de bir ince vakte ayarla
bir adam adası varsa oraya bırak,
ister ıssız bırak, uğurla, dilersen uğra,
su gibi yaz: Kadın deniz, adam ada,
hem bütün kadınla ıssız hem
adam kadının ortasında tenha, bir kuğu
bile bir kez olsun kendi etrafında
kirlenmeden dönemiyorsa bu dünyada
neyi yazacaksın sevgilim, yaz ! Ucu
kırılmaya doğru açılmaktaysa kalemin,
yükselmekteyse şiirin adasındaki sular da!
İşte ıssız adalar bir bir kadınlarda boğuldu,
en iyisi denizin yuttuğu bir adam oldu...
Dünya avlumuz olsaydı da evler gibi
yüzyüze bakabilseydik orada, yaz ve açıl
sevgilim, güneş bir avlu daha kazansın senden,
denize de benden bir adam daha...

Güzel avlumsun benden sokağa açılsan da !

Haydar Ergülen

....yedi yerde gök kendini sorar / çiçekler ağaçlar cevaplar / yok mavinin izahı / insanla buluştuğu zamanlar / yedi gök bir yer arar / âdemler kadınlar çocuklar..

Ömer Saylık DAVUTOĞLU