4 Mart 2021 Perşembe

Gülümse

Hadi gülümse bulutlar gitsin
İşçiler iyi çalışsın, gülümse
Yoksa ben nasıl yenilenirim
Belki şehre bir film gelir
Bir güzel orman olur yazılarda
İklim değişir, Akdeniz olur, gülümse.

Sazlarım vardı, ırmaklarım vardı çok
Çakıltaşlarım vardı benim
Ama sen başkasın anlıyor musun
Tut ki karnım acıktı, anneme küstüm
Tüm şehir bana küskün
Bir kedim bile yok anlıyor musun

İklim değişir, Akdeniz olur, gülümse.

Kemal Burkay




filizkıran fırtınası

gün doğmadan başladı filizkıran fırtınası
evler yemen türküsü
sokaklar seferberlik
öyle bir gariplik ki
öyle bir tedirginlik
yaz başında güz sonrası

ayvalar çiçekteydi
güller daha tomurcuk
açıl demişti güneş
açılmıştı kıraçta kış elmaları
çözül demişti güneş
çözülmüştü yılanlar karanlık odalarında
dallarda yuvalar tüy kokuyordu
düğünçiçekleri şenlikli

gün doğmadan başladı filizkıran fırtınası
ne dal kaldı ne tomurcuk
yerden yere çaldı otları ağaçları
insan yüzlü bir korkuluk
üşüdüm dünyalarca
baskın yemiş bir kent gibi üşüdüm
sergen etti filizleri sapsarı bir karanlık
bahardan kışa düştüm

acılı günler gördüm
sığdıramam bir tek günü bir koca yıla
geceler geçirdim yoz kentlerin bulvarlarında
nice baharları kışlara gömdüm
uzak düştüm yelinden yelvesinden acılı yurdun
uzak düştüm umudundan mutundan
yomundan uzak düştüm
bunaltının böylesini görmedim

severim fırtınanın her türlüsünü
ormanlar uğultulu sular dalgalı
severim filizkıran fırtınası'nı
kırıp kanatmıyorsa sevincin türküsünü
nerde benim baharım
dalım yaprağım nerde
gece çökmüş üstüne kerpiçsel yalnızlığın
sanki kaplan pençesinde bir manda böğürtüsü
ne kuş kalmış ne çiçek
ne kırmızı ne yeşil
sapsarı karanlıkta yerler bahar ölüsü

Hasan Hüseyin Korkmazgil (1978)

3 Mart 2021 Çarşamba

Uzun Yağmurlardan Sonra

Sen yağmurlu günlere yakışırsın
Yollar çeker uzak dağlar çeker uzak evler
Islanan yapraklar gibi yüzün ışır
Işırsa beni unutma

Alır yürür sıcak mavisi gökyüzünün
Kuşlar döner uzun yağmurlardan sonra bir gün
Bir yer sızlar yanar içinde büsbütün
Her şeye rağmen ellerin üşür
Üşürse beni unutma

Yeni dostlar yeni rüzgârlar gelir geçer
Yosun muydum kaya mıydım nasıl unuttular
Kahredersin başın önüne düşer
Düşerse beni unutma

Gülten Akın

Japon Balıkçısı

            Denizde bir bulutun öldürdüğü
            Japon balıkçısı genç bir adamdı.
            Dostlarından dinledim bu türküyü
            Pasifik'te sapsarı bir akşamdı.

Balık tuttuk yiyen ölür.
Elimize değen ölür.
Bu gemi bir kara tabut,
lumbarından giren ölür.

Balık tuttuk yiyen ölür,
birden değil, ağır ağır,
etleri çürür, dağılır.
Balık tuttuk yiyen ölür.

Elimize değen ölür.
Tuzla, güneşle yıkanan
bu vefalı, bu çalışkan
elimize değen ölür.
Birden değil, ağır ağır,
etleri çürür, dağılır.
Elimize değen ölür...

Badem gözlüm, beni unut.
Bu gemi bir kara tabut,
lumbarından giren ölür.
Üstümüzden geçti bulut.

Badem gözlüm beni unut.
Boynuma sarılma, gülüm,
benden sana geçer ölüm.
Badem gözlüm beni unut.

Bu gemi bir kara tabut.
Badem gözlüm beni unut.
Çürük yumurtadan çürük,
benden yapacağın çocuk.
Bu gemi bir kara tabut.
Bu deniz bir ölü deniz.
İnsanlar ey, nerdesiniz?
Nerdesiniz?

Nâzım Hikmet Ran, 1956

Üç Dil

En azından üç dil bileceksin
En azından üç dilde
Ana avrat dümdüz gideceksin
En azından üç dil bileceksin
En azından üç dilde düşünüp rüya göreceksin
En azından üç dil
Birisi ana dilin
Elin ayağın kadar senin
Ana sütü gibi tatlı
Ana sütü gibi bedava
Nenniler, masallar, küfürler de caba
Ötekiler yedi kat yabancı
Her kelime arslan ağzında
Her kelimeyi bir bir dişinle tırnağınla
Kök sökercesine söküp çıkartacaksın
Her kelimede bir tuğla boyu yükselecek
Her kelimede bir kat daha artacaksın

En azından üç dil bileceksin
En azından üç dilde
Canımın içi demesini
Kırmızı gülün alı var demesini
Nerden ince ise ordan kopsun demesini
Atın ölümü arpadan olsun demesini
Keçiyi yardan uçuran bir tutam ottur demesini
İnsanın insanı sömürmesi
Rezilliğin dik alası demesini
Ne demesi be
Gümbür gümbür gümbür demesini becereceksin

En azından üç dil bileceksin
En azından üç dilde
Ana avrat dümdüz gideceksin
En azından üç dil
Çünkü sen ne tarih ne coğrafya
Ne şu ne busun
Oğlum Mernus
Sen otobüsü kaçırmış bir milletin çocuğusun.

Bedri Rahmi Eyüboğlu

 


"Hayal kırıklığı insanı öldürmüyor."


"Hayal kırıklığı insanı öldürmüyor. Yalnızca, yaşama azmimiz bir parça eksiliyor; başka bir şey olmuyor. Bir defa daha ayağa kalkana kadar, eskisi gibi gülmeye başlayana kadar, günlük işlerin hengâmesine tekrar dönene kadar, bir vakit bocalıyoruz. Sonra yara izi gibi bir şey kalıyor. Zamanla kabuk bağlıyor. Elin hep oraya gidiyor; kaşıyorsun. İnsanın, diliyle eksik dişini yoklamasına benziyor. Sonra kaşımamayı, yoklamamayı öğreniyorsun"

Hüsnü Arkan
(Mino' nun Siyah Gülü, S.57)

2 Mart 2021 Salı

Davet

“şunları bir araya toplayayım.
Bir güzel muhabbet edelim” diye düşündüm.

Mutfak işinden de anlarım.
Donattım sofrayı.
Bayağı uğraştım.
Hepsinin, ayrı ayrı ne
yemekten, ne içmekten
hoşlandığını iyi bilirim.
Bayağı da para gitti.

Birinin yediğini öbürü yemez.
Ötekinin içtiğini beriki içmez.
Dört kişilik sofra kurdum.

Mumları da yaktım.
Bak hepsi, Erick Satie severdi.
Hatırladım.
Müziği de ayarladım.

Geldiler.

20 yaşında ben,
35 yaşımda ben,
40 yaşımda ben ve
bugünkü ben dördümüz.

Birden yirmi yaşımı, otuz beş yaşımın karşısına oturttum.
Kırk yaşımın karşısına da, ben geçtim.
Yirmi yaşım, otuz beş yaşımı tutucu buldu.
Kırk yaşım ikisinin de salak olduğunu söyledi.

Yatıştırayım dedim.
“Sen karışma moruk” dediler. Büyük hır çıktı.
Komşular alttan üstten duvarlara vurdular.
Yirmi yaşım kırk yaşıma bardak attı.

Evin de içine ettiler.

Bende kabahat.
Ne çağırıyorsun tanımadığın adamları evine …

Can Yücel

"Harese nedir bilir misin oğlum ?"

"Harese nedir bilir misin oğlum ? Bildiğin o hırs, haris, ihtiras, muhteris sözleri buradan türemiştir. Harese şudur evladım:
Develere çöl gemileri derler bilirsin, bu mübarek hayvan üç hafta yemeden içmeden, aç susuz çölde yürür de yürür; o kadar dayanıklıdır yani. Ama bunların çölde çok sevdikleri bir diken vardır. Gördükleri yerde o dikeni koparır çiğnemeye başlarlar. Keskin diken devenin ağzında yaralar açar, o yaralardan kan akmaya başlar. Tuzlu kan dikenle karışınca bu tat devenin daha çok hoşuna gider. Böylece yedikçe kanar, kanadıkça yer, bir türlü kendi kanına doyamaz ve engel olunmazsa kan kaybından ölür deve. Bunun adı haresedir. Demin de söyledim, hırs, ihtiras, haris gibi kelimeler buradan gelir.

Bütün Ortadoğu’nun âdeti budur oğlum, tarih boyunca birbirini öldürür ama aslında ‘kendini öldürdüğünü’ anlamaz. Kendi kanının tadından sarhoş olur...”

Zülfü Livaneli, Huzursuzluk 



Kuşlar Bana Bıraktı Şarkılarını


Kuşlar bana bıraktı şarkılarını 
Ve ben koştum
Yürek atışına tarlaların. 

Kanımın derinliklerine in,
Derinliklerine in,
Derinliklerine ekmeğin.
Yalın bir yurdumuz olsun.
Yasemin bir düşün beklediği
Her günkü Ahmed 
Saf ve basit Ahmed
Nasıl kaldırdın ayrılıkları
Meyveyle taş arasında
Kurşunla geyik? 
Arap Ahmed diren!
Kuşatma altında gezeceğiz
Ulaşıncaya dek kıyısına
Ekmeğin ve dalgaların.
Öleceğiz düşü uğruna
Bir yurdun
Ve bekleyen yaseminlerin.. 

Mahmud Derviş

Kalıt

 
Acım, beni bir gün boğabilir
Kalırsa bir çığlık benden kardeşler
Koruyun saklayın onu ne olur.

Her insanın kendince bir tarihi vardır
Bir seyir defteri, ağaca atılan çentik belki
Hani bir gün dönülür de bir şeyler anımsanır.

Kimsesizim, dalsızım, duraksızım şimdi
Yaşamla aramda çözülmedik ne kaldı?
Bütün köprüler atılmış, yollar yokluğa çıkmıştır.

Yaralarımı sağaltacak söz nerde?
Bazı kitapların altı çizili yerlerinde mi?
Şimdi her çizgiye bir kan yolu yürümüştür.

Tanımlara sığmayan sözlerim varsa da
Bir gün, kendini deşen hançerden öte
Bir şey olmadığım nasılsa anlaşılır.

Şaire ölmek yaraşır, filiz sürerken şiirleri
Tufanların alıp götürdüğü bu toprakta bitek
Birkaç sözcük mutlak kalacaktır.

Acım, beni bir gün, beni bir gün boğabilir
Kalırsa bir çığlık benden kardeşler
Koruyun saklayın onu ne olur...

Ahmet Erhan
Fotoğraf: "İncir Reçeli" Film Karesi

Üç yüz otuz üç

Nasıl sıcak. Klimalar da çalışmıyor. Sordum girişteki görevliye, uzun boylu, yakışıklı da bir oğlan. Bıyıkları salmış kara kara. Bir artiste benziyor ama kim çıkaramadım. Maalesef arızalı hanımefendi, dedi. Kalın sesi kara bıyıklarına yakışıyor. Tavanda bir pervane var ama aksak ritimle dönüyor. Üç fır fır, bir duruyor, üç pır pır, bir duruyor. Sanki görünmeyen bir mehteran takımı marş çalıyor da pervaneyle delikanlının kara bıyıkları marşa uymuş salınıyor.

Otur otur hem sıkıldım hem de dizlerim ağrıdı. Pervane iki fır fır etti, ben kalktım, iki dolandım. Pervane durdu, oturdum. Pervane bir pır pır etti, ben kalktım, bir dolandım. Pervane durdu, ben oturdum. Kara bıyıklı hem de kara kaşlı oğlan bana baktı, iki çift laf edecek de cesaret edemiyor gibi. Başını kaldırıp baksa pervaneyle dans ettiğimi fark edecek ama o bir savurduğum eteklerime, bir sağa sola sallanan avize küpelerime bakıyor. Küpeler omuzlarıma, etekler bacaklarıma değdikçe daha da coştum.

Derken numaram yandı. Pervane dansa devam etti. Ben, eteklerim ve küpelerim dansı mecburen bıraktık. Azıcık soluklandım, dans ederken çantamın gözüne koyduğum numara kâğıdımı çıkardım. Ellerim de terli, numaram silinecek. Parmak uçlarımla tuttum kâğıdı, havada savura savura bankoya yanaştım. Kimse yok. Az önce oradaydı, şimdi yok. Ben numaramı çantamdan çıkarana kadar bankodaki görevli firar etmiş. Tuvalete gitmiştir. Hava sıcak tabii, içiyoruz suları, içiyoruz çayları. Beklerim.

Bekliyorum, gelen giden yok. Başımı kaldırıp kontrol ettim, e işte üç yüz otuz üç, benim numaram. Yüksek sesle tekrar okudum, böyle dudaklarımı büze büze. Pervane dans ediyor, ben bekliyorum, bileydim dansa devam ederdim. Sonra bilgisayarın yanındaki pembe kahve tabağını fark ettim, ama fincan yok, görevli de yok. Herhalde fala niyet edip kapattı da tutsun diye yıkamaya gitti fincanı. Azıcık daha bekledim, sonra yine bekledim. Pervane de üfüre üfüre beni dansa davet ediyor ama ben bekliyorum. Numaram yandı, aman sıram yanmasın.

Sonra gülüşmeleri fark ettim. Usul usul gülüyorlar. Baktım, ilerideki masanın etrafında toplaşmışlar, iki kadın, bir de adam. Kadınlardan birinin elinde pembe bir kahve fincanı var, önümdeki tabağın fincanı. Üçü birden boyunlarını fincanın içine uzatmışlar, kafaları tokuştu tokuşacak. Kadınlardan irice olanı mırıl mırıl bir şeyler söylüyor, diğer kadınla adam dikkatle dinliyorlar, arada da tatlı tatlı bakışıyorlar.

Bakar mısınız? diye seslendim. Duymadılar. Pervanenin bir tur dönmesini bekledim. Sesimi yükselterek tekrar seslendim. Bakar mısınıııız?

Üçü de ağır ağır kafasını çevirdi,  tokuşmaktan kurtuldular.

-Benim numaram yandı, pervane on sekiz tur döndü, ben hâlâ bekliyorum.

-Efendim?

-Numaram diyorum, üç yüz otuz üç, sıram geldi.

-Ne vardı sizin?                                                                 

-Böyle uzaktan mı söyleyeyim?

Kadınlardan fala bakılanı istemeye istemeye yanaştı, yerine oturdu, fincanı tabağına bıraktı. Öbür kadınla adam da yerlerine geçtiler. Adam otururken önce göbeğini kaşıdı, sonra benim işimi görecek kadına cilveli bir yan bakış attı.

-Evet, ne vardı sizin?

-Su faturamda adres değişikliği yapacağım. Taşındım da.

-Eski ve yeni faturalarınızı verin.

-Eski faturam yok ki, sanırım taşınırken attım. E yeni fatura da gelmedi, yeni evimi bilmiyorsunuz. Tarif etmeye geldim işte.

-Eski faturanız olmadan işlem yapamam.
Sesi azıcık yükselmiş mi ne!

-Siz bilgisayardan göremiyor musunuz? Bugüne kadarki faturalarımın geldiği adres işte.

Kadın hızla kafasını kaldırdı. Kafa kalktığı halde gıdısı iki kat olmuş, tıpkı bir balon balığı gibi şişmiş, bir dikenleri eksik. Başladı bağırmaya. Sesi de nasıl tiz, kulaklarımı tırmalıyor.

-Ablacım, fatura olmadan işlem yapamıyoruz dedik ya? Neden anlamıyorsunuz?

Göbeğini kaşıyan adam bu sefer bana yandan ters ters bakıyor.

İşte o anda karanlık tarafa geçiverdim.

Hiç öyle bakmayın. Herkesin içinde vardır karanlık bir taraf. Bazıları geçer, hep orada kalır. Bazıları ara sıra geçer, sonra yine döner. Bazıları gidip gidip gelir. Bazıları eşiğine kadar gelir de kendini tutar, aydınlıkta kalır. Bazıları o karanlığın farkındadır ama hiç bulaşmaz, pırıl pırıl parlar.

Ben? Ben de işte ara sıra…

Başımı hızlıca salladım, salladım ki küpelerim şangırdasın. Dirseklerimi bankoya dayadım, bileziklerim şıkır şıkır geriye yığıldılar. Kırmızı saçlarımı yüzümün sağına soluna düşürdüm. Gözlerimi belerttim. Aramızda kalsın, bu pozu aynada çalışmışımdır. Bazen işte böyle gerekebiliyor. Siyah ojeli işaret parmağımla kadına az yanaş manasına bir hareket yaptım. Şaşırdı ama usulca yanaştı.

-Sen benim numaramın farkında mısın?
Anlamadı kadın. Hâlâ balon balığına benziyor. Aynı parmakla yukarıdaki dijital tabelayı işaret ettim.

-Üç yüz otuz üç, dedim, dudaklarımı bir iyice büzerek.                                                                        
Kadın hâlâ tabelaya bakıyor, kafasını çok kaldırdığı için gıdısının katları ikiden teke düşmüş.

Sesimi iyice alçalttım.

-Üç yüz otuz üç nedir, altı yüz altmış altı’nın yarısıdır. Peki altı yüz altmış altı nedir?

Fısıldadım.

-Şeytanın sayısı.

Kadın artık balon balığı değil, balıkçı tezgahındaki ağzı bir karış açık bayat levrekler gibi bakıyor.

-Cehennem boş biliyor musun, çünkü tüm şeytanlar burada.

Karşımdaki yüz kâğıt beyazına döndü, gözlerin ışığı söndü, levrek iyice bayatladı.

Başımı eğdim, çenemi bileziklerimin üzerine dayadım.

-Silahları bilemem ama çok bekleyen insanı şeytan doldurur.

Kadıncağız oturduğu yerde hafifçe geriledi.

-Benim bu tatlı kızıl saç boyamın numarası bile altı yüz altmış altı, bu bir tesadüf olamaz, değil mi?

Gözlerimin akını çıkara çıkara biraz sustum. Kadının iyice oltaya gelmesini bekledim.

-Şu fincanı versene, ben çok iyi fal bakarım, dedim aynı uğursuz sesle.

Kadın hipnotize olmuş gibi uzattı fincanı.

Akları karartıp kıstım gözlerimi.

Hımm, dedim, ohooo, dedim, vay vay vay, dedim, eyvah, dedim. Dudaklarıma müstehcen bir gülümseme kondurup yan bankodaki adama baktım. Adam artık göbeğini kaşımıyor. Tabii tabii, dedim, olur belki, dedim, ama çok dikkat et, dedim. Hadi allah kurtarsın, diye de falı bitirdim, fincanı geri uzattım.
Kadın levrek hallerini bırakıp kızgın suda haşlanmış ıstakoza dönmüş. Fincanı tabağa geri bıraktı.

Bileziklerimi, küpelerimi şıngırdata şıngırdata saçlarımı kulaklarımın arkasına ittim. Gözlerimin karasıyla akını dengeledim.

-Şimdi numaram sönmeden şu bilgisayarda benim eski adrese bir bakıverseniz, dedim neşeyle.

Kadın önce kıpırdamadı, sonra titrek parmaklarıyla klavyenin üzerinde iki tık tık yaptı. Evet, dedi usulcacık. Eski adresiniz burada görünüyor. Hah, dedim. Bak yeni adresimi de bu kâğıda yazdım, kayda alıverirsiniz artık. Hadi hadi, bas artık üç yüz otuz dört’e.                                                                     

Istakoz’un az önce çantamın dibine atıverdiğim kalemini, bankoya doğru şaşkın ve ürkek yürüyen üç yüz otuz dört’e uzattım, lazım olabilir, dedim.

Pervaneye baktım, dans etmekten yorulmuş olacak ki durmuş. Madem öyle dansımı solo yaparım ben de. Çantamdan yelpazemi çıkardım. Az önceki ritimle yüzüme yüzüme salladım. Üç fır fır, dur. Üç pır pır, dur.

Önce bankodaki ıstakoza, sonra da kapıdaki bıyıklı mehterbaşına, fır fır pır pır bir selam çaktım.

Dışarıdaki sıcak aydınlığa çıktım.

Berrin Yelkenbiçer

edebiyathaber.net (4 Şubat 2021)

Fotoğraf: Nat Farbman



1 Mart 2021 Pazartesi

Kavşakta


artık gelince biliyorum, önceleri korkardım
şöyle ufak bir şey, sudan kaçmış ayışığı
otuzbeşbin atlının dağdan gelen yankısı
önceleri açılıp gider sanırdım her şeyi
her şeyi açılıp gider sanırdım, bir kez şiire konmuşsa
menekşeler, bademler, büyük adamlar, kutsal olan ne varsa
şimdi bir çekiç ve bir alan yetiyor çaresizliği anlamaya
örneğin bir eczanede bir koku duyuyorum
tamam.

oysa ben eczaneye bir ilaç için girmiştim
sirozluyum, yada mitral darlığım var, ülserliyim belki de
niyetim bin yıl direnmektir bu halde bile
romaymış, bizansmış, cumhuriyetmiş, bilmem neymiş, bahane
turuncu bir çiçek açarmış bir yerde akşamüzerleri
eskiden büyük adamlar geçmiş topuz gibiymiş her biri
(o koku)
hangi budala söylüyor artık bu sözleri
el ettim birisine, bir başkasına giymediğim şapkamı çıkarttım
ne dağları tanıdım, ne denizleri ne ötekiyi ne berikiyi
daha demin uyanmıştım, az önce, baktım
vakit akşam.

hayrola yunus kazım, hayrola karlı dağlar
hayrola karlı dağlar, hayrola yunus kazım
geceniz bereketli olsun, gününüz sağlam
ben geldim gittim işe yaramayan şeyler topladım
kancalı iğne, balık oltası, tabanca, bomba filan
dağ gölgesi, köşebaşı, odun ve duman
bu arada başağı tanrı bildim, mührümle onayladım
ağaçlara ve otlara çocuklar gibi baktım
kurda kozaya öyle, kalem kağıda öyle
derken bir ihanet gibi vurdu gözüme her şey
anlatamam.

ilaç milaç bok püsür.
şuramda bir şeyler var
sahiden bir şeyler var
haykırmadan anlatamam.

Turgut Uyar

İzleyiciler