Bazen

Yıldızları süpürürsün, farkında olmadan,

Güneş kucağındadır, bilemezsin.

Bir çocuk gözlerine bakar, arkan dönüktür,

Ciğerinde kuruludur orkestra, duymazsın.

Koca bir sevdadır yaşamakta olduğun, anlamazsın.

Uçar gider, koşsan da tutamazsın...

William Shakespeare

Resim: Gustav Klimt, Garda Denizi, 1913, Yağlı Boya 110x110 cm.

"Gerçekten sevenler için bir kitap, her şey olabilir ama asla bir meta olamaz."

"Satın aldığınız tüm kitapları okumak zorunda olduğunuzu düşünmek aptallıktır, tıpkı okuyabileceklerinden daha fazla kitap satın alan kişileri eleştirmek gibi. Bu, yenilerini satın almadan önce satın aldığınız tüm çatal bıçak takımlarını, bardakları, tornavidaları veya matkap uçlarını kullanmanız gerektiğini söylemek gibi bir şey olurdu.

Hayatta, yalnızca küçük bir kısmını kullanacak olsak bile, her zaman bol miktarda malzemeye sahip olmamız gereken şeyler vardır.

Örneğin, kitapları ilaç olarak düşünürsek, evde birkaç tane olmaktansa birçok kitap bulundurmanın iyi olduğunu anlarız: Kendinizi daha iyi hissetmek istediğinizde, 'ilaç dolabına' gider ve bir kitap seçersiniz. Rastgele bir kitap değil, o an için doğru olan kitabı. Bu yüzden her zaman bir beslenme seçeneğiniz olmalı!

Sadece bir kitap satın alıp , yalnızca onu okuyup ve sonra da ondan kurtulanlar  tüketici zihniyetini kitaplara uygulayanlardır, yani onları bir tüketici ürünü, bir mal olarak görürler. Gerçekten sevenler için ise bir kitap, her şey olabilir ama asla bir meta olamaz."

Umberto Eco

Beyazlar Gelince

Ye, ye henüz ekmek varken, 

İç, iç henüz su varken 

Gün gelecek kırağı çalacak toprağı

Her şey yıkılıp gidecek 

Gözler ölümle kapanacak 

Baba, oğul, torun asılacaklar aynı ağaca

Her şey yıkılacak 

Ve halk ormana dağılacak.

Helen Miller Bailey ve Abraham Nasatir

Para

Parayla her şeye sahip olunacağı söylenir ama olunamaz. 

Yiyecek satın alabilirsin ama iştah alamazsın. 

İlaç alırsın ama sağlık alamazsın. 

Bilgi alırsın ama bilgelik alamazsın. 

Gösteriş alırsın ama güzellik alamazsın. 

Eğlence alırsın ama neşe alamazsın.

Tanıdık alırsın ama dost alamazsın. 

Hizmetçi alırsın ama sadakat alamazsın. 

Boş vakit alırsın ama huzur alamazsın. 

Parayla her şeyin kabuğunu alır hiçbir şeyin çekirdeğini alamazsın.

 

Arne Garborg

Mutlu Aşk Yoktur

İnsan her şeyi elinde tutamaz hiç bir zaman

Ne gücünü ne güçsüzlüğünü ne de yüreğini

Ve açtım derken kollarını bir haç olur gölgesi

Ve sarıldım derken mutluluğuna parçalar o şeyi

Hayatı garip ve acı dolu bir ayrılıktır her an

Mutlu aşk yoktur

Hayatı bu silahsız askerlere benzer

Bir başka kader için giyinip kuşanan

Ne yarar var onlara sabah erken kalkmaktan

Onlar ki akşamları aylak kararsız insan

Söyle bunları hayatım ve bunca gözyaşı yeter

Mutlu aşk yoktur

Güzel aşkım tatlı aşkım kanayan yaram benim

İçimde taşırım seni yaralı bir kuş gibi

Ve onlar bilmeden izler geçiyorken bizleri

Ardımdan tekrarlayıp ördüğüm sözcükleri

Ve hemen can verdiler iri gözlerin için

Mutlu aşk yoktur

Vakit çok geç artık hayatı öğrenmeye

Yüreklerimiz birlikte ağlasın sabaha dek

En küçük şarkı için nice mutsuzluk gerek

Bir ürperişi nice pişmanlıkla ödemek

Nice hıçkırık gerek bir gitar ezgisine

Mutlu aşk yoktur

Bir tek aşk yoktur acıya garketmesin

Bir tek aşk yoktur kalpte açmasın yara

Bir tek aşk yoktur iz bırakmasın insanda

Ve senden daha fazla değil vatan aşkı da

Bir tek aşk yok yaşayan gözyaşı dökmeksizin

Mutlu aşk yoktur

Ama bu aşk ikimizin

Öyle de olsa

Louis Aragon, Çeviri: Gertrude Durusoy, Ahmet Necdet

Resim: Alfred Gockel, Sonsuz Aşk 64x64 cm.

Giderayak

Handan, hamamdan geçtik,

Gün ışığındaki hissemize razıydık;

Saadetinden geçtik,

Ümidine razıydık;

Hiçbirini bulamadık;

Kendimize hüzünler icadettik,

Avunamadık;

Yoksa biz...

Biz bu dünyadan değil miydik?

Orhan Veli Kanık

Yavaş Yavaş Geçtim Kalabalıkların Arasından

Yavaş yavaş geçtim kalabalıkların arasından

bir deniz çarpması gibi çoğalta çoğalta geçen

geçtiği yeri

yavaş yavaş çıktım içimden. Dokundum

yavaş yavaş acıya, kuvarsa, şiire

yavaş yavaş tarttım suyu, anladım nedir ağırlık

kokular

coğrafya.

Eğildim sonra gövdeyi tanıdım ve düzenini

gördüm sessizliğin dümdüzlüğünü

gördüm yinelemedi gördüğüm hiçbir şey

böyle yavaş yavaş geçtim insandan insana

insanlaştırdım yavaş yavaş dışımı

böyle karıştım kalabalıklara

kalabalıklaştım böylece.

İlhan Berk

Fotoğraf: Nurcan Azaz

"Bilgeliğe doğru ilk adım; ne var ne yok yadsımak, son adım; ne var ne yok buyur etmek."

"İçimizdeki zembereğin gerilimini en çok köstekleyen şey, liyakatsizliklerinden emin olduğumuz kimselerin şöhrete eriştiğini görmektir.”

"Herkes yılda en az bir kez bir dahidir. Gerçek dahiler, parlak fikirlere sadece daha sık sahiptirler."

"Dünyada en büyük şeyler; bizim hiç dikkate değer bulmadığımız, gözümüzden kaçan ve gittikçe biriken başka sebeplerle meydana gelir."

"Kişi karakterini, gocunduğu fıkradan belli eder."

"Bilgeliğe doğru ilk adım; ne var ne yok yadsımak, son adım; ne var ne yok buyur etmek."

"Önemli olan insanın neye inandığı değil, inandığı şeyin onu ne hale getirdiğidir."

"Bahçeye açılan penceresine bir hedef koyan kişi, oraya ateş edileceğinden emin olabilir."

"İnsanoğlunun evrendeki en saygın varlık olduğu kanısına, bu konuda aksini söyleyen başka hiçbir yaratığın bulunmadığına bakılarak ulaşılabilir."

Georg Christoph Lichtenberg

Kapı

Git, kapıyı aç. 

   Belki dışarda

   bir ağaç, ya da bir orman,

   bir bahçe,

   ya da büyük bir kent var.

Git, kapıyı aç.

   Belki ortalığı eşeleyen bir köpek.

   Belki bir yüz göreceksin,

ya da bir göz, 

ya da bir resmi

         bir resmin.

Git, kapıyı aç.

   Sis varsa,

   kalkacak.

Git, kapıyı aç.

   Sadece karanlık varsa bile

   tıkırdayan,

   sade boş bir yel

   varsa bile, 

   sadece

         hiçbir şey

                       varsa bile

git, kapıyı aç.

Hiç olmazsa

bir hava girer

içeriye.

Miroslav Holub, Çeviri: Feyyaz Kayacan

Resim: Francesco Mangialardi, Yağlı Boya

Adın

Adını anıyorum yangın çıkıyor
Adını anmadığım zamanlarda üşürüm
Bütün gemilerden kovulan tayfayım ben
Çünkü güllerimi denize düşürürüm

Olmadık zamanlarda geliyor adın
Karıştırıyor beni çocukların arasına
Yeniden işe alınmamı sağlıyor
Ricalarda bulunarak kaptana

Saksılı bir pencereden giriyor
Gece yatısına geliyor adın
Sokuluyor yorganımın altına
Güzel şeyler oluyor anlatsam anlatamam
Diyelim su doluyor çöldeyken matarama

Adın göle inen geyik sürüsü
Saklıyor avcıların tüfeklerini
Bir kitap dolusu şiir oluyor
Çözüyor gecenin dilsizliğini

Adın ipek gömleğimin deseni

Abdulkadir Budak

Resim: Mükerrem Süslü, İstanbul, Yağlı Boya, 120x60 cm.

Tek Başınalık

Ben tek başına ne yapabilirim

diye düşündü biri

ve hiçbir şey

yapmamaya

karar verdi

Ben tek başına ne yapabilirim

diye düşündü bir öteki

ve yalnızlığının

kuytuluğuna

çekildi

Ben tek başına ne yapabilirim

diye düşündü bir üçüncü

ve tek başına

düşünmeyi

sürdürdü

Ben tek başına ne yapabilirim

diye düşündü yüzbinler

Ve tek başınalıklarını

sürdürdüler

Ben tek başına ne yapabilirim

diye düşündü milyonlar

milyonlarcaydılar

ve tek başınaydılar

Bu arada birileri

onlar adına karar vermekteydi

Tek başına olduklarını sananlar

Topluca ortadan kaldırıldılar...

Ataol Behramoğlu

Resim: Lütfi Ulusoy, Suluboya Çalışma

Günlük Şiirler

Sen gittikten sonra iki çalgıcı

turnalar semahını çaldı ve kimse dinlemedi onları

benden başka. Sarımsak kokusunun

yoksulluk ve rakıyla buluştuğu saygısız kalabalıkta

kimse duymadı beni terkeden

kanatların bıraktığı esintiyi. Biri incecik öbürü kalın

iki tel vururken çalgının yüreğine

nicedir aklımı kurcalayan Bertolt Brecht'in

'Sevenler' şiirini düşündüm bir yaşamdan ötekine

yan yana uçan iki turnayı. Taa yirmisekizlerden.

'Güneşin ve ayın az değişken dilimleri altında

uçup giderler yine, böyle tutkun birbirine.

Hey, nereye gidersiniz? - Hiç bir yere - Nerden gelirsiniz?

Her yerden. Sorarsınız, ne zamandır birliktesiniz? diye.

Az zamandır. Ne zaman ayrılacaksınız peki? - Yakında.'

Çıktığımda hava açıktı ikindi güneşi gibi

nicedir ısıtmayan parlak ayın az değişken dilimleri altında

yürürken sordum kendi kendime. Nereye gidiyorsun?

Hiç bir yere. Ne zamandır yalnızsın? Bilmem, denize

ve ay ışığından yapraklar kesen

şiire sormalı bunu. Daha yazılırken

bir anıya dönüşen şiirlere

Sordum kendi kendime ne yapılabilir çamurdan? Heykel

Acılardan? Aşk. Yoksulluklardan

bir devrim bile yapılabilir. Ama hiç bir şey

hiç bir şey yapılamaz ayrılıklardan.

Sen, çalgıcılar ve ayışığı çekip gittiniz uykunun

eşiğine vurulmuş bir turna gibi dönerek

düşerken sordum otuzdokuzlardan Bertolt Brecht'le birlikte

'Ne yapmalı peki?' Aklım dokunacak

bir başka akıl arıyor. Nicedir yabancı denizlerde

yıkanan tenim başka bir teni. 'Ne yapmalı?'

Biliyorum yağmur yağmaz yukarı doğru yeniden

Acımaz olur, silinir gider izi bıçağın.

Ama hiç bir rüzgâr dolduramaz boş kalan yerini,

bir yaşamdan ötekine

birlikte uçan turnaların yerini

gökyüzünde.

Onat Kutlar, Unutulmuş Kent ve Çeviri Şiirler, Yapı Kredi Yayınları, S.59-60

Resim: Ralph Albert Blakelock, Ayışığı, 1888, Yağlıboya 92x74 cm.