"Fotoğrafların bugün hayal gücünü aşan bir ağırlığı vardır."

 "Fotoğrafların bugün hayal gücünü aşan bir ağırlığı vardır; tıpkı dün basılı sözcüklerin, daha önce de konuşma dilinin olduğu gibi. Çünkü baştan sona gerçek görünüyorlar."

Walter Lippmann

Gelmiş Bulundum

Ben mişim -neymiş- su sesiymiş

Oymuş -cam kırıkları gibi gövdemi yakan-

Yanağında sardunya kokusuyla yazdan

Kimmiş o gelen ya giden kimmiş

Bir yabancı mı, yoksa bir ermiş

Değilmiş, bir çağrı bile yokmuş uzaktan.

Güneş mi batarmış bir özel ismi bitirir gibi

Yanmış bir ağacın yaprakları mıymış kımıldayan

Ne kalmış bir önceden ya da bir sonradan

Kim koparmış dalından bu yabani incirleri

Ya kimmiş kıyıya çeken hayalet gemileri

Ne yazılmış nereye bu garip kargaşadan.

Yıldızlar, büyülü ülke adımı unutturan

Bir kaya, bir ot, bir akarsu

Hangi yaz şarkıcılarının ürpertili korosu

Ki bütün ölüleri sığa çıkaran

Ve kenti bir ölüm derinliğine salan

Yani bir gül solarken bir gülün açma korkusu.

Şiirler yazdım, kitaplar okudum

Elimde bir bardak aldım, onu yeniden oydum

Derinlerde kaldım böyle bir zaman

Kim bulmuş ki yerini, kim ne anlamış sanki mutluluktan

Ey yağmur sonraları, loş bahçeler, akşam sefaları

Söyleşin benimle biraz bir kere gelmiş bulundum.

Edip Cansever

Uyku

Bana çiçek gönderme

Bir kuş ağacı gönder

Dallarında gezinsin

Kül rengi güvercinler

Konsunlar yastığıma

Uyutmak için beni

Sırtlarında kuş tüyü

Gagalarında ninni

Kaldırıp yatağımı

Uçursunlar göklere

Kendimi yıldızlarda

Bulayım birdenbire

Bana çiçek gönderme

Bir kuş ağacı gönder

Alnıma dokunanlar

İyileşmiş desinler

Ülkü Tamer

Resim:  Carel Fabritius - Altın İspinoz

Söylenir

söylenir ve yarım kalır

bütün aşklar yeryüzünde

bir kaktüs bol sudan nasıl

nasıl çürürse öyle

en sevdiğim temmuzdu aylardan

hazirana benzediği için biraz

biraz da kendiliğinden

belki de müşteriye iyi davranan

efendi bir bakkal kimliğinde

nasıl mutlu oldum iki yaz

nasıl mutlu oldum kardeşler

salkımsöğüt bir ben iki

bir üçüncü var mıydı bilmiyorum

üçüncü vardı elbet

bir yaban ördeğinin sevincini taşıran

bir sonbahar gibi köpüren

temmuza benzese de

öyle oldum ki anlatamam

sıcak yaz

solgun bir coğrafya gibi belleğimde

şapkalar çiçekler eski elbiseler

denizden çıkan bir ışık

unutulmuş bakımsız arka bahçeler

öyle oldum ki anlatamam

her mevsimde sonbaharı taşlayan

bir çocuk nasıl olursa öyle

belki de bitip tükenmeyen

bir fetih döneminde

atlar nasıl kişnerse

yani durgun bir suyun

erguvandan aldığı renkle

gidip geldim caddelerde

fatih neredeydi samatya nerde

nerden gidilirdi üsküdar’a

düşünüp durdum günlerce

anlatamam ormanların ettiğini

nasıl dayandım o mutluluğa

tükenmez bir ışık olan mutluluğa

deniz ve ışık olan

karmakarışık bir mutluluğa

nasıl

şimdi şarap gibiyim

coğrafyasız

eskimeye bırakılmış fıçısında

Turgut Uyar

Konuşma

Aman, kendini asmış yüz kiloluk bir zenci,

Üstelik gece inmiş, ses gelmiyor kümesten;

Ben olsam utanırım, bu ne biçim öğrenci ?

Hem dersini bilmiyor, hem de şişman herkesten.

İyi nişan alırdı kendini asan zenci,

Bira içmez ağlardı, babası değirmenci,

Sizden iyi olmasın, boşanmada birinci...

Çok canım sıkılıyor, kuş vuralım istersen.

Ülkü Tamer

Ağır Ölüm

Ağır ağır ölür alışkanlığının kölesi olanlar, her gün aynı yoldan yürüyenler, yürüyüş biçimini hiç değiştirmeyenler, giysilerinin rengini değiştirmeye yeltenmeyenler, tanımadıklarıyla konuşmayanlar.

Ağır ağır ölür tutkudan ve duygulanımdan kaçanlar, beyaz üzerinde siyahı tercih edenler, gözleri ışıldatan ve esnemeyi gülümseyişe çeviren ve yanlışlıklarla duygulanımların karşısında onarılmış yüreği küt küt attıran bir demet duygu yerine "i" harflerinin üzerine nokta koymayı yeğleyenler.

Ağır ağır ölür işlerinde ve sevdalarında mutsuz olup da bu durumu tersine çevirmeyenler, bir düşü gerçekleştirmek adına kesinlik yerine belirsizliğe kalkışmayanlar, hayatlarında bir kez bile mantıklı bir öğüde aldırış etmeyenler.

Ağır ağır ölür yolculuğa çıkmayanlar, okumayanlar, müzik dinlemeyenler, gönlünde incelik barındırmayanlar.

Ağır ağır ölür özsaygılarını ağır ağır yok edenler, kendilerine yardım edilmesine izin vermeyenler, ne kadar şanssız oldukları ve sürekli yağan yağmur hakkında bütün hayatlarınca yakınanlar, daha bir işe koyulmadan o işten el çekenler, bilmedikleri şeyler hakkında soru sormayanlar, bildikleri şeyler hakkındaki soruları yanıtlamayanlar.

Deneyelim ve kaçınalım küçük dozdaki ölümlerden, anımsayalım her zaman: yaşıyor olmak yalnızca nefes alıp vermekten çok daha büyük bir çabayı gerektirir.

Yalnızca ateşli bir sabır ulaştırır bizi muhteşem bir mutluluğun kapısına.

Martha Medeiros 

Çeviren: İsmail Haydar Aksoy

Çevirenin notu: Şiirin son tümcesini, Rimbaud’nun “A’laurore, armes d’une ardente patience nous entrerons aux splendid villes” (“Şafak kızıllığında, ateşli bir sabırla silâhlanmış olarak gireceğiz o muhteşem kentlere”) dizesinden esinlenerek yazmıştır Medeiros

İnsan Kısadır

Babaannem derdi ki: İnsan kısadır oğlum

ve bilmezden gelir kısalığını, bilseydi

yarışmazdı yollarla, göğe evler yükseltmezdi

Nazlı babaannem sözü de uzatmazdı ısrarı da

az söyler, usul böyle, bir söylerdi bir de

adamın kötüsünü piyade, sözün fazlasını şiir

yaparlar derdi, piyade olduğumu da gördü şiir yazdığımı da

küçücük bir büyük anneydi, onu yitirince

anladım kısacıkmış her şey, insan kısaymış ağaçtan, ikindiden

elmadan, güneşten, kardan, yağmurdan,

gölgemiz bile bizden uzunmuş, ya çocukluk

o da rüyasından kısaymış meğer, sanki altı kardeş

nöbetleşe rüya görsek hepimizden bir çocukluk belki

çıkarmış,  bu dünya bir pencere türküsünü söylerdi de

anlamazdık, bu dünyaya alıştık, şimdi zor geliyor

dünyadan gitmek, bazen rüyama geliyor, kısacık

kalıyor, bir gülümseme  kadar. çok uzatma diyor

şiiri  kimse anlamaz ve ömrün de uzamaz bundan,

insan yanlışlarıyla büyür, aşkı uzun boylu sanırdım

anladım ama, ne zaman harflerinden de kısaymış aşk,

bazen yazıncaya kadar geçiyor, bazen zaman alıyor

aşkı içimizdeki ormandan kurtarmak aşk kısa, şiir uzun,

sözgelimi bir ağaç kaybolsa da orman yine orman,

ya bir harfi kaybolsa, zaten kaç harf ki insan.

Haydar Ergülen

Resim: İrfan Ertel

"Nasıl baş edeceklerini bilmedikleri tek şey: şiddet dışı eylemler ve mizahtır"

 "Olay şiddet kullanımına dönüşmeye başladığı zaman, sistemin oyununa geliyorsunuz demektir. Yerleşik düzen sizi kavgaya sokmak için kızdırmaya çalışacak, sakalınızı çekecek, yüzünüze fiske atacaktır. Çünkü, siz bir kere şiddete başvurduktan sonra sizinle nasıl baş edeceklerini bilirler. Nasıl baş edeceklerini bilmedikleri tek şey: şiddet dışı eylemler ve mizahtır."

John Lennon

Mohi...

                                                            Hüseyin Alemdar'a

Mohikanlar gibi kaldık şu ekmeksiz dünyada

Bugün içimden herkesle barışmak geçiyor

Alnımın silgisini kalbimde sınamak

Çemişkezek'te golf oynamak

Süphan’dan Ağrı’ya kadar yuvarlanmak

En çirkin sevgilime güzel bir şiir yazmak geçiyor

Üç beş adam... kaç kişi eder

Bu resimde hiçbirinin iki yakası biraraya gelmiyor

Mızıkçılık yapsam arkadaşım ağlar

Islık çalsam kızar annem- 'şeytan azar!'

Bütün şeytanlarımı ıslığımla boğsam

Torbamdaki o resmi

çalkalayıp çalkalayıp yeniden bassam

Belki kalbim iyi bir yerlere denk düşer

Mohi

Kan

(Mohi diye bir at var bugünkü yarışlarda

Gelmez  biliyorum, yine de oynasam...)

Kanı eksik bir Mohi gibi kaldım şu damarsız dünyada...

Barışımı erteledim!

Ahmet Erhan (1958 - 2013), Burada Gömülüdür 2, S.235 

Hüsran Sokağı

Sonunda ketum bir tarihe göçebe oldum

Adressiz kaldım bu yüzden bir rüzgâr gibi

Takıldım hiç büyümemiş bir çocuğun ardına

Vizem yok kimliğim sahte yollar mayın döşeli

Bir ömürde kaç sokak izi kalır geriye

Saçlarımın ıslaklığından anlıyorum

Orda bir çocukluğun yağmuruna varılır

Yarpuz kokusu uğurlar sizi görmezsiniz

Her sokak aslında bir patikadır

Yüzümde bir yama gibi duruyor zaman

Bütün aşkların kan grubu aynı olsa da

Ayrıdır çıkmazları son sözleri farklı

Gözlerinin rengine uymaz intiharları

Zaten hep gönüllüydü yanlışı yazgısına bulaştı

Küçük sevinçlerin büyük kederlerin sahibi

Güneşsiz bir gölge kansız bir yara oldu

Hüsran sokağında bir aşk daha vurdu kendini

A. Hicri İzgören

Para ve Hayat

"Bu çok güzel, bakınız; çok güzel, bu çok zengin..."

Ve, bir bebek gibi, sırtında süslü bir pelerin

Ağır ağır dönüyor karşınızda, size bakıyor,

Beğendinizse güzel, yoksa hiç sıkılmıyarak

“Hayır, fena!” diye reddeyliyorsunuz... Bir hak:

Bu hak sizin kesenizden parıl parıl akıyor!

Parıl, parıl... Biz her hakkı bahşeden bu deni,

Bu müfteris, bu mülevves parıltı!... işte ganî,

Fakir, ona, herkes, onun şeâmetle

Tasadduk ettiği ikbâle müftekir, müştâk.

Zavallı kız, seni karşımda döndüren de o bak:

O, hep o, hep o mülevves, o müfteris kitle!

Denî: Bayağı, alçak            Tasadduk: Sadaka vermek

Müfteris: Yırtıcı                   Müştâk: Özleyen

Mülevves: Kirli, lekeli        Müftekir: Muhtaç

Gani: Zengin                        Şeâmet: Uğursuzluk

Tevfik Fikret

Varlık Yayınları, Türk ve Dünya Klasikleri,  Tevfik Fikret, Milliyet, Yaşar Nabi Nayır, S.61

(Fotoğrafta Tevfik Fikret, oğlu Haluk, Hüseyin Cahit Yalçın ve Mehmet Rauf ile birlikte)

Kedisiz Geniş Zaman

Bir pencereden dışarıya bakıyorsun. Aslında böyle bir pencere yok. Oradan baktığın dışarısı bile. Kendini kandırmayı sevdiğinden, inanıyorsun odanın penceresinden dışarıya baktığına.

Bakışların beklemeli. Bilmem kaçıncı kez girdiği dersin sınavından geçemeyen bir öğrenci. Gözlerinden birini çıkarıp kenarına koyuyorsun pencerenin. Bir şeyler fısıldıyorsun kulağına gözünün. İsteksizce başını sallıyor. Hoşnut olmasa da seni kırmamak için bazı şeylerini onaylamak zorunda kalıyor.

Odalardan birine geçiyorsun. Bir şiir kitabı kitaplıktan okumak için. Yasak bir kitap ama bu. Bitirmeden ilk şiiri, kapatmak istiyorsun kitabı. Tam örtmek üzereyken sayfaları birbirinin yüzüne, yeniden aralıyorsun. Orada bir sözcük bağırıyor. Sözcükle göz göze geliyorsun. Kim olduğunu soruyorsun ona. Bilemiyor. Adını bilemeyen sözcüğe de ilk kez rastlıyordun. Sen biliyordun oysa. Ama nedense sormak istemiştin.

Bir yerlerden tanıyordun, bu yasak şiirin yasak sözcüğünü. İlkokuldaydın. Çantanın en iyi yerine sıkıştırdığın ekmek arası helvaların yağı çıkardı. Kaç kez öğretmenin azarlamıştı seni. Alamadığınız paltonun ekmek arasına sıkıştırılmışıydı helva belki.

Teneffüslerde sobaya sokuldukça sokulurdunuz. Birinde, adını bilmediğiniz bir kız çocuğunun önlüğü yanmaya başlamıştı.

Öteki çocuklar:

- Tutuştu, tutuştu diye bağırmışlardı.

Öğrenmiştin böylece onun adını. Eski bir tanıdığındı bu sözcük. bir şiir yasak sayfaları arasında karşılaşmak... Başka türlü nasıl karşılaşabilirdin, yasaklı bir sözcükle?

Birkaç gün önce, bir arkadaşın: - Hani canım oturup çiçeklere laf attığınız. Anımsamadın mı daha? Figüran Çiçek diye de bir şiir yazan.

Bir kedi bulmam gerek kendime, onsuz yaşanmıyor demişti.

Sen:

- İnsana yaşama özlemiyle zehir eden türden olmasın, demiştin.

Kedinin gözleri hangi mevsimdeydi şimdi. Gerçi yanında olduğu zamanlar gözlerini göremezdin. Cam vardı gözlerinin yerinde. Ucuzlarından. Çocukluğunda oynadığın bilyelerdi, cam parçaları. Göz çukurlarıysa bilye girdirmeye çalıştığın çukurlardandı.

Ara sıra silip geri yerine koyuyordu gözlerini. Bakışlarının var olduğunu kanıtlamak için yapıyordu bunu, sana göre. Anlamı: "Yanındayım. Beraberiz. Sıcak bakışlarımı senin gibi cebimde saklamıyorum." demekti.

İçmiş içmiş sarhoş olmuştu kedim dediğin. Ele avuca sığmıyordu. Usuna geleni söylüyordu. Yasak türküler söylemeye başlamıştı, bütün bunlar yetmezmiş gibi.

Kulağına eğilip:

- Yasak bu türküler demiştin. Sus söyleme. Başımızı belaya sokma lütfen. Yüzüne şiir serpmiştin ayılsın diye. Orada bulunanlar birbirlerinin yüzüne bakmış, yaptığına bir anlam bulmaya çalışmışlardı. Anlam ararken anlamsızlığa gittiklerinin ayrımında değillerdi.

Bardaklarınıza durmadan iğrenme dolduruyorlardı. İğrenme kokusundan başı dönüyordu bardağının. Masadan yere düşüp kırılmak geçiyordu içinden. İntihar ya da kaçış dediğini bir çözüm olarak görüyordu. Kendini masadan aşağı atmasın diye, bardağını ortalardan bir yere koydun.

Arkası arkasına bardaklarınızı boşaltıyordunuz. Yineleyip durduğun tek bir söz vardı. Anlamıyorlardı ama. Bir olasılıkla boşalan bardaklarınızı doldurmalarını istediğini sanıyorlardı.

Kapının zili çalınıyor. Düşüncelerinden sıyrılıyorsun. Aceleyle gözünün tekini bıraktığın pencere kenarına koşuyorsun. Alıp yerine koyuyorsun gözünü. Gelirse seni gözsüz görmesini istemiyorsun. Kim olduğunu bile sormadan gelenin, kapıyı açıyorsun. Kimse yok. Öfkeyle kapıyı kapatıyorsun. Zil çalmıştı belki. Olamaz mı? Öyle sanmıştın kesinlikle. Gelmiş, kapı açılmayınca... Anayola bakan pencereye koşuyorsun. Jaluziyi aralıyorsun. Olamaz... Pencere tuğlayla örülmüş.

Ne yapacağını bilemiyorsun. Soracağın bir şeyler olduğunu duyumsuyorsun ona. Gelmedi oysa. Gelseydi soracaktın.

Örneğin, "- sensiz geçen geniş zamanı anlatmamı ister misin?" Diyecektin.

- Hayır! diyecekti, adı "KEDİ"olan sözcük de

Mustafa Aslan