Bize Anlattıkları Dünya Yuvarlaktı

-gidenlerin derdi vardı, kırılarak gittiler!

istilâcı kavimler geçiyordu çengi şarap gırnata

tavlamda yeke tayları bozkıra sürüyordum

ateşi tutma yanarsın dedi fenerböceği

ateşi tutarsan yanarsın! karamba karambita…

kavimler kapısında kendini aksak trenin

gelişine bırakan şairi hatırla ama. hatırla

dalından uzağa düşürülen dost mahşerini.

bu göğ bizi anlamadı. aksak bulutlar, yıldızlar, çengi, gırnata

yalakta bekledim dolunayın gümüş sikke olmasını

cuma duasından erken döndüm

okunmamış mektupları açtım. kurumuş yonca, sigara yanığı

cumaertesi telefonumu bekle diye yazıyorsun

kalemin mürekkebi neden böyle elzem zamanda…

çık gel! korur seni sevgim, duadan ördüğüm kazak.

aklım dalgın akan ırmaktı, nerde yanlış yaptım

tayları suya indirdim. oh lâ lâ, karambita

kendi eksenimde uzun uzun döndüm

dehliz misin mübarek? dedim “cep delik cepken delik”

döndüm baktım dünyanın olanca kiriyle

bakıyordu bana eğilip almayı üşendiğim metelik

yarın güzel bir gün olacak belki ararsın. belki

mektubun gelir. aklımı bıraktım çıktım yola güzel olacak

sır değil, dünya kokuyordun daha dün kadar yakın,

sudaki pulcukları eteğinden savururken.

bedenime dönüşen rüzgârgülüydün

-konken partisinden erken ayrıldım (diyorsun)

kızlar taşların canını çıkarıyordu

-taş çalarken yakalanmışsın evin hizmetçisine…

aklımı bıraktım çıktım yola her şey güzel olacaktı

mektubun gelmemiş eski mektupları okudum

ılgın, fesleğen, karadağ’ın sürüleri; ‘an gelir!’

masallara ateş taşırız; çalı, çırpı, kırılgan sözleri

boynumuz son yangında kurtardığımız hurufat

sakalıma takılan kuş sesleri, uzak yakın çığlıklar

unutmak ihanettir diyorduk, karamba karambita!

neden öyle bakıyorsun bugün pazar neden böyle

elbette bir sebebi vardır yalnızlığımın

tepeleme hayaldik bedenimiz bulandı aktı

çocukluğumun gizlendiği horozlu cep aynasında

ateşi tuttum yandım! karamba karambita…

Yaşar Bedri Özdemir

Resim: Morteza Katouzian

Üç Kısa Öykü

Amnezik

Açın bakalım kitabı dedim, nerde kalmıştık? Golgi aygıtı. 

Golgi aygıtı ökaryot  hücrelerde salgılama ve…

Hocam, dedi biri, bu konuyu işledik, hatta bu üçüncü 

işleyişimiz olacak.

E niye söylemediniz yavrum dedim.

Hocam söyledik ama siz nolur nolmaz dediniz anlattınız 

yine de.

Telefonum! Aceleyle cebimdeki telefonu çıkardım. Galeriye

baktım. Son çekilen fotoğrafa tıkladım. Evet, ütünün fişini

çekmişim. Tarihine de baktım, bu sabah. Oh be!

Telefonu cebime koyacakken beynimde bir şimşek daha

çaktı. Aradım hemen.

Sınıf öğretmeni: evet, kızınız burada endişelenmeyin, dedi.

Emin olmam gerekiyordu, iyi günler, dedim kapadım. Derin

bir oh çektim.

Öğrenciler kıkırdamaya başlamıştı. Sonra zil çaldı. Okul

dağıldı.

Eve geldim. Zile bastım. Bir kadın açtı. Şaşkın gözlerle 

baktım. Gayet sakin,

“anneniz artık burada yaşamıyor” dedi.

Buruk

İlkin hiçbir şey yoktu.

Sonra ışıltılar oldu.

Bulutlar çekildi.

Fark ettim. Uzaktaydı. Yüksek bir tepede. Sarayın kulesi.

Gitmek bir hayaldi.

Yola düştüm.

İnanamıyordum.

Kapıya vardığımda heyecanlıydım.

İçerden sesler geliyordu.

Emin olmalıydım.

Dinledim günlerce.

Belli ki o da beni bekliyordu.

Sonunda ikna oldum.

Dövdüm kapıyı.

Açıldı.

Hayaline yaslandığım bir başkası, dedi.

Ama yalandayız, dedim.

Evet, dedi, o kadar ki buraya gelemeyecek biri…

Kırmız Elbiseli Kadın

Kâğıda bir bulut bir de kırmızı elbiseli kadın çizdim.

Kadın da benim onu çizdiğimi bildi. Baktı bana, sonra

etrafa. Pek keyifsizdi.

Bulut uzaklaştı. Kadın da.

Kadın buluta yetişti. Sıktı, kirli sular aktı.

Akan sulardan bir kapı çizdi.

Anlamıştım.

O da anladığımı bildi.

Bildiği halde vurdu kapıyı. Çıktı.

Bir kapı bir ben. Kaldık.

Bir boş kâğıt.  

Mehmet Dönmez, Akatalpa Dergisi, Mart 2023, Sayı:279

Resim: Frederick Walker, Spring, Suluboya, 1864

Elma

Ben sana bir elma soydum

Neredeyse ellerim kadar küçük bir elma

Isırılmış ve kurtlanmış, karşı koysam da –

Geldiği ağacı kayıp bir köy sanıyor

Ben bu elmayı sana bir gecede soydum

Kırmızı kendini severken elmanın eti koyu

Suya bıraksam dibe çekecek gölgesini

Elmayı o yüzden gizli gizli soyuyorum aslında

Doğadan sakladığım bir meyve

Koyduğum adını söylesem herkes perişan olur

Rüzgârın söküp götürdüğü bir ölü gibi

Elmanın da kemikleri var

Kabuğu da yeni tanıştığı bir yarada şimdi bahtiyar

Ben sana bir elma soydum

Eğer bir sevgili bulsa bugüne kadar söylerdi bana

Küçük İskender

Mayıs Giremez, Sel Yayınları

Yazılamayan Zaman

Herşeyi yazarım da

zamanı yazamam -

o yazar çünkü

beni.

Yazar beni

yavaş yavaş

özenli -

azalta azalta

görkemli -

sanki

dolduracakmış

olduracakmış

gibi.

Halbuki

sıyırıp düşürmüştür

tırnağımdaki çürüğü

parmağımdaki yarayı

kabuk kabuk

geçirmiştir -

geçerken, sanki

çoğalta çoğalta

yazarak

beni:

özenli

görkemli.

Oruç Aruoba

Resim: Aliye Berger, Güneşin Doğuşu, 1954

Sevgilim Beni Ölü Ele Geçirdin

1926’da yağan bir yağmur

ne zaman istesek sessiz yağıyor böyle

bağışlamak gibi neredeyse ezbere

bu bütün damlalarını bildiğimiz tek yağmur

ama olsun insanın bir yağmuru olsun

herkesin bir yağmuru olsun kaçmaya

kendini özlemeye ve törensiz

gömüldüğünü anlamaya bir aşka

oradaydım sözcüklerin dövüldüğü o harda

uzun maşalarla tuttum adının anlamını

hem alaca kartalların yüzüstü çakıldığı

kayalar da ufalanır kısacık hayat

hem acele ettirilmiş bir gelincik

onaramaz yaprağındaki buruşuğu dedim kıvrıldım

unutmaya indim bırak rüzgâr çevirsin

bırak çevirsin rüzgâr denizin sayfasını

rüzgârdan geriye say yosun kanat su kesimi

sanki karanfilleri öğütüyordu gece

böyle mi çizildi vazgeçmenin eğrisi

hani sıradan bir taş fırlatılıp düşünce

göz akıma bir dövme renksiz bir leke düşün

çünkü biz yandıkça soğuyan dünya

dünya bildiğinden dönmüyor

kimseleri yarasız yazmıyor birbirine

gök taşından bir kolye kâgir bir köhne düşün

boynumda ve ahşapta halkalanıyor geçmiş

düşmeyi biliyor yağmur

yağmura bakan her yüzün bütün damlalarda  yansıdığını 

zamanda yer kaplayan anlam

mekânda bal rengi ve akışkan reçinesi ışığın

girintileri çıkıntılara uydurmayı biliyor aşk

taze kırık bibloları yapıştırmayı

ama nedir bir yağmurda iyi olan

çağrılınca gelmesi mi sonsuz ucu olması mı

siyah beyaz bir filmin ıslatmayan yağmurunda

kötü olan tek şey onun ele geçmesi

bir rüyadan yapraklar düşer gibi

bir fotoğraftan taşlar yuvarlanır gibi

bir olmazı anlamak sana verilmiş

sevgilim beni anla beni ölü ya da diri...

Nilay Özer

Resim: Aslı Akyüz, Sonbahar, Yağlı Boya 50x50 cm.

Koridor Boşluğu

bana çıkıyor gibi çıkmalısın evden

ev dediğin güneyde bir yerde olmalı

güneyde bir yerde kalmış gibi

bana çıkıyor gibi çıkmalısın evden

dar midak kaldırımsız sokak

ev dediğin dört duvar da olsa

yeleç mezar

herkesin ağladığı yerde yanlış sorulmuş

bir soru yalnızlığındayım

ömür koridor boşluğu yahut zil ya da merdivenler

bana çıkıyor gibi çıkmalısın evden

Sözlükler boşluklar hangi kelimeyi

seçersen seç

yüzünde unutulmayan şeyleri

kapı kollarındaki saatleri

Muzaffer Develi,  Akatalpa Dergisi, Mart 2023, Sayı: 279

Resim: Ivar Jansons

Belkim Bir Kertenkeleydim

Belkim bir kertenkeleydim

piç edilmiş bir yağmurun serini

bir güzelin çirkiniydim

çirkinlerin en güzeli

yeşil koşsa güneşlerin gölgesi

ben en hızlı yeşiliydim

kurbağa yarışlarında annemin

çatal matal kaç çataldım kim bilir

bin dereden bir kendimi getirdim

haydan gelip huya giden bir huysuz

heyheyler içinde bir heydim

belkim yedi belkim sekiz belaydım

düdük çalar hırsızlanmış polisler

ben korkudan üstlerime işerdim

üç yıldızlı bir albaydı gökyüzü

karşısında önüm açık gezerdim

ağzı bozuk meymenetsiz bir ozan

rus cenginde çağanozdum bir zaman

iki gözüm iki koltuk-eviydi

mavilerim bir miyobun koynunda

kendi düşen köyler kentler ağlamaz

sur dışında ben oturur ağlardım

ekmek diye bağrışırdı bebeler

elma derler ben ortaya çıkardım

ağıtlarla kutlanırdı İsa-doğdu gecesi

fildişinden bir kuleydim yıktım kendimi

bilmem hangi keloğlanın fesiydim

bir püskülsüz sümbülteber tohumu

fesleğenler yaprak dökmüş şerrimden

bir naraydım kimse bilmez nereden

ya yakından ya uçmaktan gelirdim

belkim ince belkim kalın bir sestim

belkilerin kol gezdiği saatta

belkim belki bile değildim

Can Yücel

Resim: Van Gogh, A Wind-Beaten Tree

gece.. kalbim..

sevdayı kesif yerinden sınayacak gece

sıkı duracak avuçlarım; ve parmaklarım

yıldızlaşacak birdenbire; o an, işte

kalbime değdirip çekiyorum elimi

her rüzgârın şarkısı vardır ayrılığa dair

alacakaranlıkta dağ başında eser, kimsesizdir

ışıltısız gece yaralı bir adam kalbidir

kalbime değdirip çekiyorum elimi

gitmediğin şehirleri düşlersin; ve bilmediğin

bir yabanıl özlemde savrulur küllerin 

talan edilmiş yangın yeridir kalbin 

kalbime değdirip çekiyorum elimi

Tufan Akgül

Resim: İvan Konstantinoviç Ayvazovski

"İki Şehrin Hikâyesi" / "A Tale of Two Cities"

“Zamanların en iyisiydi, en kötüsüydü zamanların; bilgelik çağıydı ve aptallık; inanç dönemiydi, kuşku dönemiydi; Işığın mevsimiydi ve Karanlığın; umudun ilkbaharıydı, umutsuzluk kışıydı; önümüzde her şey vardı, hiç bir şey yoktu önümüzde; cennete gidiyorduk hepimiz ve tam tersi yöne…” 

Charles Dickens, İki Şehrin Hikâyesi, Açılış Paragrafı

“It was the best of times, it was the worst of times, it was the age of wisdom, it was the age of foolishness, it was the epoch of belief, it was the epoch of incredulity, it was the season of Light, it was the season of Darkness, it was the spring of hope, it was the winter of despair, we had everything before us, we had nothing before us, we were all going direct to Heaven, we were all going direct the other way…”  

Charles Dickens, A Tale of Two Cities, Opening Paragraph

Akşamlar Hey Akşamlar

Kim esir değildir

Kendi içerisinde?

Akşamlar hey akşamlar!

Doğmasaydım eğer

O küçük şehirde

Kim böyle boş gezer,

Yüzer gibi olur,

Bir koca nehirde?

Yorgunluk hey yorgunluk!

İnatçı yorgunluk!

Dalgın bir yüz kadar

Tozlu ayakkabılar.

Yorgunluk hey yorgunluk!

Cahit Külebi

Akşam Türküsü

Kimse öldüremez bu boşunalık duygusunu

Soğan doğra kıyma koy ateşi kıs

Ateşi kıs pirinçler diri kalsın

Salçalı pilavlar votkalar kahkahalar

Ödemez arkadaşsızlığımı

Zor günler yaşadım

Utanmam anmaktan

Çirkindim yoksuldum arkadaşsızdım

Kocaman sözler iri göğüsler hantallıktı simgem

Utanmam

Ama akşamları

Bu boşunalık duygusu kapıyı çalmadan

Usulca ilişiverir yanıma

Çocuğu giydir parklara çık

İşten dönenleri gözle

Köfte güzel olmuş saçın yakışmış

Orhan ağbi ölmüş… Artık yazmıyor musun?

Kirazlar aldandı

Ben aldanmadım

Ayşeyi büyüttüm

Büyüttüm öfkemi… arkadaşsızlığı

Çirkinliği

Hadi saçlarını kes ninniler söyle:

Kızımın da adı Ayşe

Yiğit atılır ateşe

Bu ışık böyle büyüsün

İş düşmez bir gün güneşe

Hadi çamaşırları yıka ölülere ağla

Ninni söyle:

Kızımın da adı Bengi

Dünyaya saldığım türkü

Sular aktıkça durulur

Bozuk yapılar yıkılır

Çürür sarı yaprak gibi

Hadi kendini yen hadi kendini

Sennur Sezer

Resim: Nurullah Cemal Berk

Kavuşma

Bir şarkı 

yolculukların dökkün kemanından uzun

kavuşma bilincinin hareli marşı

masalın mayası Kafdağında değil bahçemde

böğrümün yuvasında koruduğum bir fırtınalar

gemisinden çıkmış forsa yüreğim

ve sesimin Asyalı kendir halatları.

Suyu ısıt

kökleri kaynat büyülü ilacı kar

zamanın yaralarını onar sıyrıkları gider

ben evrenin bir duvar afişinden düştüm 

sokak ve çocuklar şimdi uyanırlar 

çınlayıp gelirler öğrenirler kimliğimi

sitem ederler sen yine

suyu ısıt kökleri kaynat

ilacı kar.

Ve anlat

toza dönüşmüş yuvaları ataların

anıların izlerini silmiş rüzgâr

ben ancak yolculuğumun destanına başlarım 

direnmiş forsa yüreğim ve

Asyalı kendir halatlarından gayrı sesimin

hiçbir şey yok çıkınımda

sana ve çocuklara getirebildiğim

suyu ısıt kökleri kaynat

büyülü ilacı kar.

Azer Yaran (1949 - 2005)