Dost

Ben berceste mısraı buldum

Hey ömrümce söylerim

Gözden, gezden, arpacıktan olsun

Hey ömrümce söylerim!

Bizsiz Ilgaz'ın çam ormanları güzel değildir.

Hayda günlerim hayda

Sırtını düşmana verdikçe

Murat dağları güzel değildir,

Dost dost ille kavga!

Biz olmasak gökyüzü, biz olmasak üzüm,

Biz olmasak üzüm göz, kömür göz, ela göz;

Biz olmasak göz ile kaş, öpücük, nar içi dudak;

Biz olmasak ray, dönen tekerlek, yıkanan buğday,

Ayın onbeşi;

Biz olmasak Taşova’nın tütünü, Kütahya’nın çinisi,

Yani bizsiz

Anne dizi, kardeş dizi, yar dizi

Güzel değildir.

Gel günlerim gel de dol

Gel Aydınlım İzmirlim,

Gel aslanım Mamak’tan

Erzincan’dan Kemah’tan

Düşmanlar selâm ister

Gözden, gezden, arpacıktan!

Adana'nın pamuğu dokumada;

Diyarbakır, Afyon, Kütahya fabrikada

Ümit işkencede mahzun

Tenim, ayaklarım uryan

Ekmek işkencede mahzun

Ve Divrik’in demiri arabada

İşçi-köylü ve işçi birarada

Söyle türküler yadigârı kardeş

Söyle ağrılar yadigârı kardeş!

Neden alınterleri

Nimetler, haklar haram oldu sana

Gel günlerim gel de dol

Gel Aydınlım İzmirlim

Gel aslanım Mamak’tan

Erzincan’dan, Kemah’tan

Düşmanlar selâm ister

Gözden, gezden, arpacıktan

Sana selâm olsun

Hürriyetlerin meçhul olduğu dünya

Canım Türkiye,

Memleketimiz!

Calışan halklarıyla ümmi

Calışan halklarıyla garip,

Irgadı, esnafı, madencisi, iptidai aletleri

Kadınları, erkekleri, hapishaneleri;

Başı boş suları, dumanlı vadileri, yoz topraklarıyla,

İşşizleri, realist şairleri, mücahitleri,

Sokak şarkısı, keten helvası,

Akşam haberleri satanlarıyla memleketim

Sana selam olsun

Sürgünler, mahkûmlar, hastalar

Alacağın olsun

Seni İstanbul seni

Seni Bursa, Çankırı, Malatya,

Sizlere selam olsun üniversiteler!

Öğretmenleri alınmış kürsüler,

Öğretmenler

Sizlere selâm olsun

Hürriyeti yazan eller, dizen eller

Sizlere selâm olsun makineler

Entertipler, rotatifler, bobinler

Bu gülünç, aşağılık,

Namussuz şeyler dışında,

Sana selâm olsun

Zincirin zulmün kâr etmediği,

Kırbacın kâr etmediği

Büyük tahammül!

Gel günlerim gel de dol!

Gel Aydınlım, İzmirlim,

Gel aslanım Mamak’tan

Erzincan’dan, Kemah’tan

Düşmanlar selâm ister

Gözden, gezden, arpacıktan.

Enver Gökçe

Aşk Bitti

Aşk nasıl biterse öyle bitti bu aşk da

Uzun bir hastalık gibi

Aralıksız dinlediğim alaturka bir fasıl gibi

Gökyüzüne bakmayı, dostlara mektup yazmayı

Çiçekleri sulamayı unutmuşluğum gibi

Bitti.

Bir aşk nasıl biterse öyle bitti bu aşk da

Yürümeyi yeniden öğrenen felçli bir çocuk gibi

Sokağa çıkmalıyım şimdi ve çoktandır

İhmal ettiğim dostlara yeni bir adres bırakmalıyım

Pencereleri açmalı, kitapları düzenlemeliyim

Belki bir yağmur yağar akşama doğru

Yarıda bıraktığım şiirleri tamamlarım

Aşk da bitti diyordu ya bir şair

Aşk bitti işte tam da öyle

Ahmet Telli

Resim: Juan Brufal, Gorgeous Facade Painting

Ayna

Kırılınca bir büyük ayna

Şarkılar da yarım kaldı

Büyü bozuldu, durdu saatler

Suda suretimiz asılı kaldı.

Yoktu, şehirler gezdim ülkeler

Düşlerim sahipsiz kaldı

Ve şimdi kim bilir nerdeler

Gül güle değdi solmuş kaldı.

Anıları öğütür değirmenler

Bir aşk söyleyin ki bana

Daha başlarken öl demeler.

Kırılınca bir büyük ayna

Aşk bitti şarkılar yarım.

Behçet Aysan

Fotoğraf: Nurcan Azaz, Street, İstanbul, 2016

Bir Işık Yakmalı

Söndü ışıkları yıldızların

Şehrin ışıkları

Ve söndü göz nurunun ışıkları

Çıkardı baklayı dilinin altından

Çizmeyi aştı çoktan

Gemi azıya almıştı zaman

Tek başıma yürüyorum yolları

Çünkü başka türlü bulamam yolumu

Kimse kimseye yardım edemez bir zaman

Kendini bulanlar

yolunu bilenler birleşir ancak

Son ışıkları sönmüştü yıldızların

Ateşe düşmeden

Rüzgârda savrulmadan

Toprağa karışmadan

Nehirler boyu akmadan

Kavuşamadan ummana

Bu can yaşama doymadan

Bir ışık yakmalı çok geç olmadan

Adil Başoğul, Salkım Söğüt Dergisi, Yıl: 2, Sayı:12

Fotoğraf: Sarah Moon, Past and Present

Gölgesini Görmeyen

Burada kalın demişti oysa

burada dağlara tapan bir vahşi

burada neler kaybettiklerini  göstererek 

gölgelerden, efektlerden, maskelerden sıyrılarak

bir damla olsa da, bir damlada bin balık gibi yaşayarak.

Burada kalın, gölgesini görmeyen adam nereye gider

gerçek kırılıyor hemen kimse duymayınca

gerçek kırılıyor hemen birlik olmayınca

ve kansız sözcükler parçalıyor çerçeveleri.

Bu çöplükte nasıl kalacaklardı şimdi

nasıl bulacaklardı İthaki'yi?

korkunç gaga izleri gözlerinizi oymuştu.

her şeyin içi boş, naylon kadar buruş buruş 

nesnenin sesi, toprağın çiçeği, öfkeniz

paslı çivilere dönmüştü.

Nasıl kurtulacaklardı şimdi nasıl?

para anafor olur çeker o dipsiz kuyuya

kimse kimsenin yüzüne bakamaz o kara delikte 

renkli çamlara asılır boyunlar

kimse süpürmez evrene yayılmış tozları.

Katı olan her şey buharlaşıyordu 

bir hazdan bir haza geçerken unutuyordu kardeşlerimiz

hırçın denize umutla bağlanmış adalarda siren seslerini.

İsmet Alıcı

Çektim Ben de Kendimi Vurdum

senin kırık aynana yaz güneşi değiyor

binlerce ok dağılıyor odama

aklımdan geçenleri söylemeyeceğim

sözlü aktarılan bir mesel

yazılsa anlamı kalmayacak iç çekişimin

"kuşlardan ordumuz vardı kuşgeneraldim

vurulduk ve not düştük göğün siperlerine

biz birer birer kesilen saçlar gibi

taşa düştük, sözümüzü tutamadık-öyleydi"

senin güz telaşına yaseminler düşüyor

pencereyi açıyorsun kırılıyor sonbahar

yalnızlığımız bize özgü bir cumhuriyet

epeyce düşünüp söylenmiş söz gibi kalıyoruz

odanın ortasında iki ölü, iki buz boşluk

"kibrit çöplerinden evimiz vardı

çatıları kozalak pullarından

sevişirken pek iğne yapraklıydık

dökülüyorduk yılda bir

kendi bölünmez bütünümüze"

ilk savaşta uçtu gitti kuş askerlerim

ordusuz kuşgeneral neye yarayacaksa

çektim ben de kendimi vurdum

Aziz Nayır, Edebiyat Nöbeti, Sayı:52 S.49

Resim: Nurullah Berk (1906-1982), Kuşlar

Çürüyen Otlar

I

Bilinmez hangi şehirde

Yaşarsın aşktan habersiz,

Küçük çakıl taşım, nasıl bulayım!

Kaybolmuşsun bir kocaman nehirde.

Bu kimin çocuğu, der, seni görenler.

Benim çocuğum, diye, sesim gelir uzaktan.

Bunca kötülüğü bağışlatır bakışın

Yanakların kızarır ağlamaktan.

Bir gün sokakta rastlasam, ellerini

Alsam avuçlarıma okşasam.

Sıcaklığını tanır da mısralarımdan

Kız kardeşimsin sanırlar belki.

Son orada, ben burada

Birbirimizden habersiz

Ayrı yaylalarda yeşeren otlar gibi

Bekleye bekleye çürüyeceğiz.

II

Senin oturduğun şehirde

Gökyüzü mavidir benimkinden,

Çiçekler daha taze

Kuşlar bile güzeldir birbirinden.

Şarkılar daha neşeli, daha mahzun

Akşamlar daha garipsi,

Umut alabildiğine geniş,

Umutsuzluksa denizler gibi;

Trenler bile daha sevinçli

Daha kederli gelir gider.

Gençler bütün haşarı

Yaşlılar büsbütün kederlidirler.

Kadınların sütü daha gür, daha ak

Çocukların iştahı, yerinde,

Gemiciler bile daha sarhoştur

Doğup büyüdüğün şehirde.

Garibim! Nazlım! Öksüzüm

Hayal rüzgarlarıyla emzir beni de

Uzak ya, kokunu duyuyorum

Gül gibi açıldığın şehirde.

Cahit Külebi

Resim: Hoca Ali Rıza, Kırmızı Kır Kahvesi, Yağlı Boya 46x61 cm.

Çocuklara Düşen

Herkesin her yaşta

Dizinde ağlanacak bir annesi olmalı

Oradan bilinmedik uzaklara doludizgin

Çocuklardan da çocuk tahta atlarla

Aşılmaz dağları geçip ulaşmalı.

Kapalı kapıların arkasında

Bekleşir ölü gözlü adamlar

Çocukluğu çarmıha germek için

Bunu bilen her çocuk annesinin dizinde

Tek o adamlara inat olsun diye

Bitmeyen sevinçleri uyumalı.

Afşar Timuçin

Resim: Christian Krohg, Anne ve Çocuğu, 1883, Yağlı Boya 53x48 cm.

Yağmur Yağmur

Yağmur, yağmur... Bu neyi anlatır?

Bunca siste bunca ıslak serçe

Hüznü bir köşesinden tutup kaldırmıştır

Yağmur, yağmur... Bu neyi anlatır?

Son yaz derlenmiş, son ateş sönmüş

Düz yollara inen son kaçkın, son eşkıya

Hüznü bir köşesinden tutup kaldırmıştır.

Yağmur, yağmur... Bu neyi anlatır?

Oyun biter, o kesin güz çizgileri

Sevgi, bir de ölümle örselenmiş

Aklı bir köşesinden tutup kaldırmıştır.

Gülten Akın

Resim: Gustave Caillebotte, Yağmur, Yağlı Boya, 1875, 81x59 cm

Asmin

Kimdi cesaretimi kıran, üstelik

Yeni serüvenlere hazırlarken kendimi

Sesimi cılız, rüzgârımı yelkensiz

Bulan kimdi, ki şimdi geniş zaman

Kipiyle düşürüyor gölgesini anılarıma

Ama kimdi adını bir kadına ödünç verip

Doruklara çekilen büyülü doruklara

Biz Asmin dedik ona, sevgilim, kadınım,

Anamdı belki, ama o çoktandır

Üç bin metrenin altına inmiyor artık.

İçimde bir fil sezgisi, kopup gitmeliyim

Dağlara yazmalıyım aşkı ve ayrılıkları

Asminli düşler kurmalıyım ya da birisi

Karşılık bulmalı canımı yakan sorulara

Kim demiyorum kim olursa olsun.

Boynu kırılan bir oyuncaksam hırçın

Bir çocuğun elinde, ki celladım

Gözlerimi de oymuştu fırlatıp atarken

Yine de özlüyorum onu, niyetçi

Tavşanlara dönerken beklediklerim.

Aynı soruyu sormaktan, minör

Ağrılardan yoruldum, gitmeliyim buralardan

İçimde buharlaşan cıvayı soluyorum artık

Yoruldum yoruldum yoruldum

Gereklilik kipinde yaşamaktan.

Ahmet Telli

Resim: Claude Monet, La Promenade (Gezinti)

Bize Anlattıkları Dünya Yuvarlaktı

-gidenlerin derdi vardı, kırılarak gittiler!

istilâcı kavimler geçiyordu çengi şarap gırnata

tavlamda yeke tayları bozkıra sürüyordum

ateşi tutma yanarsın dedi fenerböceği

ateşi tutarsan yanarsın! karamba karambita…

kavimler kapısında kendini aksak trenin

gelişine bırakan şairi hatırla ama. hatırla

dalından uzağa düşürülen dost mahşerini.

bu göğ bizi anlamadı. aksak bulutlar, yıldızlar, çengi, gırnata

yalakta bekledim dolunayın gümüş sikke olmasını

cuma duasından erken döndüm

okunmamış mektupları açtım. kurumuş yonca, sigara yanığı

cumaertesi telefonumu bekle diye yazıyorsun

kalemin mürekkebi neden böyle elzem zamanda…

çık gel! korur seni sevgim, duadan ördüğüm kazak.

aklım dalgın akan ırmaktı, nerde yanlış yaptım

tayları suya indirdim. oh lâ lâ, karambita

kendi eksenimde uzun uzun döndüm

dehliz misin mübarek? dedim “cep delik cepken delik”

döndüm baktım dünyanın olanca kiriyle

bakıyordu bana eğilip almayı üşendiğim metelik

yarın güzel bir gün olacak belki ararsın. belki

mektubun gelir. aklımı bıraktım çıktım yola güzel olacak

sır değil, dünya kokuyordun daha dün kadar yakın,

sudaki pulcukları eteğinden savururken.

bedenime dönüşen rüzgârgülüydün

-konken partisinden erken ayrıldım (diyorsun)

kızlar taşların canını çıkarıyordu

-taş çalarken yakalanmışsın evin hizmetçisine…

aklımı bıraktım çıktım yola her şey güzel olacaktı

mektubun gelmemiş eski mektupları okudum

ılgın, fesleğen, karadağ’ın sürüleri; ‘an gelir!’

masallara ateş taşırız; çalı, çırpı, kırılgan sözleri

boynumuz son yangında kurtardığımız hurufat

sakalıma takılan kuş sesleri, uzak yakın çığlıklar

unutmak ihanettir diyorduk, karamba karambita!

neden öyle bakıyorsun bugün pazar neden böyle

elbette bir sebebi vardır yalnızlığımın

tepeleme hayaldik bedenimiz bulandı aktı

çocukluğumun gizlendiği horozlu cep aynasında

ateşi tuttum yandım! karamba karambita…

Yaşar Bedri Özdemir

Resim: Morteza Katouzian

Üç Kısa Öykü

Amnezik

Açın bakalım kitabı dedim, nerde kalmıştık? Golgi aygıtı. 

Golgi aygıtı ökaryot  hücrelerde salgılama ve…

Hocam, dedi biri, bu konuyu işledik, hatta bu üçüncü 

işleyişimiz olacak.

E niye söylemediniz yavrum dedim.

Hocam söyledik ama siz nolur nolmaz dediniz anlattınız 

yine de.

Telefonum! Aceleyle cebimdeki telefonu çıkardım. Galeriye

baktım. Son çekilen fotoğrafa tıkladım. Evet, ütünün fişini

çekmişim. Tarihine de baktım, bu sabah. Oh be!

Telefonu cebime koyacakken beynimde bir şimşek daha

çaktı. Aradım hemen.

Sınıf öğretmeni: evet, kızınız burada endişelenmeyin, dedi.

Emin olmam gerekiyordu, iyi günler, dedim kapadım. Derin

bir oh çektim.

Öğrenciler kıkırdamaya başlamıştı. Sonra zil çaldı. Okul

dağıldı.

Eve geldim. Zile bastım. Bir kadın açtı. Şaşkın gözlerle 

baktım. Gayet sakin,

“anneniz artık burada yaşamıyor” dedi.

Buruk

İlkin hiçbir şey yoktu.

Sonra ışıltılar oldu.

Bulutlar çekildi.

Fark ettim. Uzaktaydı. Yüksek bir tepede. Sarayın kulesi.

Gitmek bir hayaldi.

Yola düştüm.

İnanamıyordum.

Kapıya vardığımda heyecanlıydım.

İçerden sesler geliyordu.

Emin olmalıydım.

Dinledim günlerce.

Belli ki o da beni bekliyordu.

Sonunda ikna oldum.

Dövdüm kapıyı.

Açıldı.

Hayaline yaslandığım bir başkası, dedi.

Ama yalandayız, dedim.

Evet, dedi, o kadar ki buraya gelemeyecek biri…

Kırmız Elbiseli Kadın

Kâğıda bir bulut bir de kırmızı elbiseli kadın çizdim.

Kadın da benim onu çizdiğimi bildi. Baktı bana, sonra

etrafa. Pek keyifsizdi.

Bulut uzaklaştı. Kadın da.

Kadın buluta yetişti. Sıktı, kirli sular aktı.

Akan sulardan bir kapı çizdi.

Anlamıştım.

O da anladığımı bildi.

Bildiği halde vurdu kapıyı. Çıktı.

Bir kapı bir ben. Kaldık.

Bir boş kâğıt.  

Mehmet Dönmez, Akatalpa Dergisi, Mart 2023, Sayı:279

Resim: Frederick Walker, Spring, Suluboya, 1864