Çıngırak

Çıngıraklı saati kurdum geceden

Göreyim seni beni şafakla uyandır dedim

Rüya dolu bir uykunun ardından

Çıngırak çalınca dapduru geldim

Kendimi dar attım karşı dağın yamacına

O alacakaranlıkta olup biteni

Elbet bir kenara yazdım

Saat altı sularında yaz sabahında

Toprağın bir toprak oluşu var

Börtü böceğin hepten uyanışı

Denizin bir deniz oluşu var ki deme gitsin

Ekin tarlasının kıyıcığında

Ağacın uzayışı var

Sonra ortalık ışıdı bu ne güzel iş

Kuş ötmiye başladı sevincinden

Anladım ki işi oydu

Gökyüzüne baktım, rengince

Çiçeği kokladım

Cinsince kokuyordu

Baktım ki tabiatta yalan yok

Çiçek açarsa meyve veriyor

Irmak gibiyse denizlere akacak

Dağsa ovaların çok yükseğinde

Kuzuysa kurttan iyi

Taşsa havadan ağır

Balıksa suda soluyacak

Domuz bile yavrusunu emzirecek

Saçılan her tohum filizleniyor

Yonca oluyor, keten oluyor, buğday oluyor zamanla

Baktım ki tabiatta yalan yok

Ellerimiz el olmadıktan sonra

Vazgeçelim be kardeşler

Aklımız akıl değilse

Gönlümüz gönül değilse

Gücümüz boşunaysa

Vazgeçelim olsun bitsin

Böyle yarı yalan yarı yanlış

Yaşamaktan fayda yok

Metin Eloğlu

Kozmik

Bir yaşantımız var şu yuvarlakta

Adına yeryüzü dediğimiz

Biz kaplamışız duvarlarını bin yönde

Çizmiş karanlığı üzerine ellerimiz

Düşmanlar yaratmışız kendi içimizden

Ölümü üleştirmiş eşken isimlerimiz

Sımsıkı kapanacaksa bütün kapılar

Hiç belirmeyecekse o düşsel umut

Kapkara duracaksa orada ufuklar

Sonsuza kadar ışıksız şu konut

Yalnız korkudur boy verir içimizde

Bir gizli düşmanın açlığını büyüten

Saldırır belki yıkar duvarlarımızı

Çiğnenir geçeriz belki dişlerinden

Direnç anlamsızdır o zaman, yenilmişizdir çünkü

Yönelir sorulara durmadan çaresizlik

Dostlar, kardeşler, en kopmaz ilgiler

Şu yuvarlak içinde baştan gömüldük

Günter Grass

Çeviren: Engin Aşkın  

Haydutun Türküsü

Rüzgâr döküyor sarı yaprakları,

eve dönmeyeli üç yaz oluyor.

Taze gelinler dul sayıyor kendini

Pirin'e bakıp bakıp dövünüyor.

 

Karanlıkta gide gide bıkmadık mı,

çocuklarımız tütmüyor mu burunlarımızda?

Bıkmadık mı taş yastık aramaktan,

çalılar üstümüze örtmek için.

Saçaklarda buzlar erimeye başladı

her yanı yabani otlar sardı, voyvoda.

"Kurşun sık havaya, yıldızlara!

Onurlu ve özgür düşelim savaşta."

 

Nikola Vaptsarov, Seçme Şiirler

Çeviren: Erdal Alova

Bulutlar

Bir tırtıl yürüyor kır yolunda bir yakadan bir yakaya

saatler, gün. Doğanın okul ödevi gibi gaileli, çocuksu,

tozlu. Traktör izinin kraterlerinde, ölümkalımda bir

tırtıl. Toprağın deve tüyünü, yaprağın havını, tırtılda

usun atılımını rüzgâr dolanıyor.

Denizin zarını kaplayan pusun saydam buğusunda

dağ ve gök aynılanıyor, tırtılın adımıyla mavi

buğuda ırgalanıyor tül. Dağın belindeki büklümden

kıyıya açılan yolda ıssızlığın alüvyonunda

umulmayan hayat yürüyor.

Ufkun peçesinde dalgalar kelebeklerin sükunuyla duruldu.

Coğrafyanın gizemli çizimi sahanlığı kırılmış ülkeyi

yansılıyor göğün pazeninde okyanusun yırtılma sesiyle.

Toprağın yüzeyinde tırtılın dalgalanmasında ve

uzayda karanın kırılma yankısında sağ omuzumdan

sol böğrüme verev parçalanmayla düşmüşüm.

Ülke gök camekanlarıyla parçalandı, bağrında karanlık

yar açıldı, karalar ayrıştı, suyun kavşağında kopmuş

toprak dört denizin aynasında başsız, kımıltısız. Ben

dört suyun yamacında ölümcül bir ulusum. Başım ve

böğrüm ayrı kıyılarda, başka karalarda sağ kolumla

sol kolum.

Azer Yaran, Burada Günışığı Türk, Gibi Yayınları, S.50-51

Balkondan Bozma

Selamı sabahı kurudu buraların

Kalbini gösterip geçenler seyreldi

Bahçenin keyfi kaçık hevesi yarım

Üç beş fotoğraf ısıtıyor can evimi

Odam diyorum madam, ayaz mı ayaz…

Oysa dışarısı yaz, kuşları yerinde

Bir bende mi bu fırtına bitmez usanmaz

Nedense üşüdüğünü söylemiyor kimse

Bilmem ki neler gizleniyor içimde

Ah, derinime insem de bir sorsam

Uzağım, yakınım, sarpasarayım

yorulmak bilmezken su yeşili koşulardan

Çanlarım çürüdü say, kervanım yutuldu

İri kıyım bir yalnızlık tüm gölgelerde

Ansızın katlayıp koymuşum uğultumu

Ağız dil vermeyen solgun bir meselde

Kentiniz kibrinize dar geliyor belli

Haberiniz yok düşlerinizi doğrayan faydan

Bir dizeyle koklarken cümle geçmişi

Tüketmiş sihrini aşk kokulu zaman

Ben kim miyim madam? Aşkolsun size!

Ne çabuk unuttunuz akşamla birikeni

Balkondan bozma mahzun bir adam

bir bardak çayla demlerdi kederini!

Ahmet Günbaş

Bana Düşen

Şuracığa buruşuk denizi koydum ellerimle masmavi

yanında ışıl ışıl dikenli yeşil

gözlerin dedim evrende en güzeli

ıslak bir çakıltaşı sonra

bir martı çığlığı

akşam güneşi ay ışığı

Yıldızları bir bir üfledim

Ayrılıklar emzirdi bu sevgiyi

beklemeler büyüttü

güneşin ilk kuşları taşıdı gagalarında

yoksul zamanlar içinden bu senli geceyi

Yaşıyoruz şimdilik

eksilmeyen ölüme karşı

ne iyi  

Suat Taşer, Evrende Ellerimiz, Yeditepe Yayınları, 1979

Sessizliğin Kuşları

Sessizliği bitirdin mi susar kuşlar

hayın tanıklar tutar bütün yolları

üstelik birer iskelet gibi sırıtırlar

ve iğrenç suratlarından

gecenin katranı damlar

Çorak bir topraksa yüreğin

çatlamışsa susuzluktan

-sevgisizliktir bu unutma-

Sevgiler ki hayatın cıvıldıyan kuşlarıdır

hiç mi şakımazlar oralarda

Şakımazsa bahar derin sularında ormanın

yansımazsa sevgilerin billur ırmağında hayat

hep yasta kalacaktır o çok ötüşlü kuşlar

sevdalar duman olacaktır artık

duman duman olacaktır hayat

Ahmet Telli, Hüznün İsyan Olur, Gibi Yayınları, S.51

Şimdi Sevişme Vakti

Çıplak heykeller yapmalıyım.

Çırılçıplak heykeller

Nefis rüyalarınız için

Ey önünden geçen ak sakallı kasketli,

Yırtık mintanından adaleleri gözüken

Dilenci

Sana önce

Şiirlerin tadını

Aşkların tadını

Kitaplardan tattırmalıyım

Resimlerden duyurmalıyım, resimlerden...

Şu oğlan çocuğuna bak

Fırça sallıyor

Kokmuş manifaturacının ayağına

Dörtyüzbin tekliğinden

On kuruş verecek.

Seni satmam çocuğum

Dörtyüzbin tekliğe.

Ne güzel kaşların var

Ne güzel bileklerin

Hele ne ellerin var, ne ellerin

Söylemeliyim

Yok

Yok... meydanlarda bağırmalıyım,

Bu küçük

Güllerin buram buram tüttüğü

Anadolu şehri kahvesinde

Kiraz mevsiminin

Sevişme vakti olduğunu.

Resimler seyrettirmeli, şiirler okutturmalıyım.

Baygınlık getiren şiirler.

Kiraz mevsimi, kiraz

Küfelerle dolu pazar.

Zambaklar geçiriyor bir kadın.

Bir kadın bir bakraç yoğurt götürüyor

Sallıyor boyacı çocuğu fırçasını

Belediye kahvesinde hâlâ o eski, o yalancı

O biçimsiz bizans şarkısı.

Sana nasıl bulsam, nasıl bilsem

Nasıl etsem, nasıl yapsam da

Meydanlarda bağırsam

Sokak başlarında sazımı çalsam

Anlatsam şu kiraz mevsiminin

Para kazanmak mevsimi değil

Sevişme vakti olduğunu...

Bir kere duyursam hele güzelliğini, tadını,

Sonra oturup hüngür hüngür ağlasam

Boş geçirdiğim, bağırmadığım sustuğum günlere

Mezarımda bu güzel, uzun kaşlı boyacı çocuğunun

Oğlu bir şiir okusa

Karacaoğlan'dan

Orhan Veli'den

Yunus'tan, Yunus'tan...

Sait Faik Abasıyanık

Aç Kapıyı Ben Geldim

Korka korka değil, usul usul değil

Elim yüreğimde çarpa çarpa geldim

Aç kapıyı bak ne diyeceğim

Bir senin ellerinden, bir senin gözlerinden

Dişlerinden dudaklarından

Nergisler Ocak ayında açtı

Kendimden bahsetmeyeceğim

Yediveren güllerden

Duvardan sarkan güllerden

Çocuklardan, sabah erken okula giderlerken

Atlardan bahsedeceğim

Kan ter içinde atlardan.

Aç kapıyı bak ne diyeceğim

Ne kadar küsülü çocuk varsa barıştırdım, oynuyorlar

Tam kırk çeşit sarmaşık gül buldum

Penceremin dibinde açacak.

Ekinleri dolu vurmadı,

Çekirge gelmedi,

Kurak olmadı.

Yorgunum demeyeceğim,

Bir evimiz olsa demeyeceğim,

Yüreğim daralıyor demeyeceğim.

Bir baksan gözlerime

Başını çevirmeyeceksin,

Yürüyüp gitmeyeceksin,

Elini çekmeyeceksin.

Bir baksan gözlerime

Dağda yakılmış ateşler göreceksin.

Aç kapıyı kim geldi bak

Bak nasıl havalandı güvercin.

Açmam diyemezsin artık,

Aç!

Berin Taşan (1928 - 2018)

Manzara Gülüşlü Kız

öpüşmekte güçlük çeken bir kızdı işte

üstelik düşlerimden ödü kopardı

ne zaman farlar geceyi çizse

teni sakallarımda yanardı

soruları rahatlatan bir yanıttı belki

şimdi evde olsak

ne güzel

yatıp uyumazdık derdi

ev türkçesi ışırdı sesinde

dilime dolaştıkça sözcükleri

acıyı andıran bir anı artık

odamın şaşkınlığı bundan

düştutan akşam saatlerine

usul usul damlıyor zaman

gökyüzünde tuhaf bir başdönmesi

Enver Ercan

Resim: Enrico Frattini (1890-1968) - Gülümseyen İtalyan Kız

Taka

takalar geçiyor allı yeşilli

takalar geçiyor dümenleri lâzlı

takalar geçiyor en nazlı

yelkenlilerden de güzel

güvenli sularda işsiz dönenen

gezi yelkenlerinden çok duyarak denizi

takalar geçiyor enginlere

yamalı göğsünü gere gere

takalar geçiyor yükle yürekle

takalar geçiyor emekle dolu

günlük güneşlik kıyılarından kopmuş

denizlerde Anadolu

kıyılar kadın olmuş

açılır gider erkeği

takalar takalar toprağın

denizde çarpan yüreği

Bülent Ecevit

Kızkaçıran

Dağlar dik, çeşmeler kuru,

Yarimin benzi çok sarı;

Ölüm var, dönülmez geri;

Yürü yağız atım, yürü...

Dağlar geçilmiyor kardan;

Aman yok candarmalardan.

Ayrılamadım bu yardan;

Yürü yağız atım, yürü...

Yarim bu gece yoruldu,

Kaçırdığıma darıldı;

Bak, daha sıkı sarıldı;

Yürü yağız atım, yürü...

Nasıl titriyor korkudan:

Kaldırdım onu uykudan;

Sesler geliyor doğudan;

Yürü yağız atım, yürü...

Peşime düştü takipler,

Boynumu bekliyor ipler

Zeybekler seni ayıplar;

Yürü yağız atım, yürü...

Sabahattin Ali