A Be Ce

Güzelliğini düşün bir

İnci gibi harflerin

Kuş tüyü, kamış, ağaç ya da divitin

Ucunda a be ce...

Kıvraklığını düşün dilin

Akarsuyun, ay ışığının

Yapraklarla oynaşan yelin

Dağılan köpüğün

Saçılan dantelin

Şiirin, öykünün, denemenin

Sıcaklığını düşün

Bir sevda öpücüğü

Dost eli

Kimi zaman kıvrak, şen

Kimi zaman kederli

Saran, sürükleyen düşüncenin

Tutkulu, candan, yürekten

Ak kağıda kara oya

Balçığa, mermere, zamana işlenen

A be ce...

Kemal Burkay

Fotoğraf: Nanne Springer, Land In Between

Köy Enstitüleri

Onlar,

Köy çocuklarıydı

Kurumuş çalılar gibiydiler bozkırda.

Kavrulmuş ekinler gibiydiler.

Geldiler,

Yalın ayakları

Ve

Yırtık mintanlarıyla geldiler,

Gönen’e, Aksu’ya, Kepirtepe’ye.

Ezilmiş, sömürülmüş, horlanmış

Ve

Unutulmuştular bin yıldır.

Ferhat oldular,

Yardılar İdris Dağını.

Gürül gürül akıttılar suyunu,

Hasanoğlan’a.

Köroğlu oldular,

Kafa tuttular Bolu Beylerine.

Yıktılar saltanatını ağaların.

Tolstoy’u Balzac’ı okudular koyun güderken.

Mozart’ı, Bethoven’i çaldılar dağ başlarında.

Moliere’i, Sophokles’i oynadılar.

Horon teptiler Beşikdüzü’nde kol kola.

Halay çektiler Yıldızeli’nde türkülerle.

Diz vurdular Ortaklar’da efece...

Siz,

Her gece,

Mehtaba çıkarken Heybeli’de,

Onlar,

Duvar ördüler,

Çatı çattılar.

Yıldızlara bakarak yaz geceleri,

Harman yerlerinde yattılar.

Kazma salladılar yorulmadan.

Kerpiç döktüler

Kerpiç.

Sızlanmadılar hiç.

Yakıştı nasırlı ellerine,

Kitap ve çekiç.

Başladı yurt harmanında imece...

Bir gece,

Karanlık inlerinden sinsice,

Brütüsler çıktı ansızın.

Çektiler zehirli hançerlerini,

Vurdular sırtlarından haince...

Çıktı mağaralarından yarasalar,

Çıktı halk düşmanları,

Üşüştü sülükler gibi üstümüze.

Emdiler kanımızı,

Doymadılar.

Yıktılar umudunu Türkiyemin.

Aydınlık bir Türkiye gelir aklıma,

Kalkınmış bir Türkiye gelir,

Köy Enstitüleri denince.

Özbek İncebayraktar

Tutuklu Gençler Arasında

Yusufla bir Gül koparıyoruz

Birinci Koğuşun havuzundan

Şakayla karışık bir hüznün Gülü

Tutuklu olmanın gülünçlüğü

Umudun yağmuru kırmızı çiçek

Devrimin rengi, uçucu ve berrak

Eşyayı ve insanı kavramış

Usta hırsızlar arasındayız

“Tecrit”te boğucu bir gece

Beygiri bağlasak ölür

Sabaha kadar güldük durduk

Sulu bir düzenin Cezaevi güldürüsü

Muammer, Metin, Ergin

Aynı yatağa sığdık

Kimi deliyse kimi sarsak

Sevimli katiller arasındayız

Ertesi sabah Koğuşlardayız

Kesmediler saçımızı, tifo iğnesini atlattık

Herkes bize can kadar yakın

Her aydın hapse girmelidir

Halkı tanımak, Devleti görmek için

Yarısı suçluysa çoğu suçsuz

Köylüler işçiler arasındayız

Bıyıklıyız ve Bafra içiyoruz

Muammer söndürmeden içmekte usta

Fizikçi Metin Gençosmanımız

İçerlek gözlerinin arasına saklanıyor

Gülerken ve de öfkelenirken

Fosurtuyla esrar çeken

Neşeli dostlar arasındayız

Ali’nin uzun boyu kısalıyor voleybol oyununda

Gene de buranın şampiyonuyuz

İrfan’a sorarsan her makina yapılır

Biz istesek yaparız

Biçilir çelikten her bıçak, silah dökmek kolaydır

Hilesiz bir Köroğlu, Bolu taraflarından

Hayvanları seven, insanlara küskün

Yumuşak katırlar arasındayız

Ulaş Bardakçı, Erhan Yıldırım

İkisini ilk günler ayıramadım

Ulaş biraz daha canlı, Erhan biraz daha ufak

Tunca, bir büyük suyun durgunluğudur

Bir delik bulsa fışkırıp çıkacak

Kurtuluş savaşı günlerinde

Bu çocuğa köprü uçurtacaksın

Yarım yaka, sıfır papuç

Yüzleri eskimiş bebeler: Dördüncü Koğuş

Münir Aktolga, Münir Ramazan

Ataların Yörük ya da Çerkes

At sırtında yaylalardan indiler

Yüzünü yazdılar sana, çekik gözlerini çizdiler

Devrimcilik: artık onu da kendin ekleyeceksin

“Barış içinde birlikte yaşama”ya alışık

Uyuz kediler, saldırgan fareler arasındayız

“Bîgayrihakkına yatıyorum” diyor

“Kan dolu ciğerlerime hâkim bey” diyecek ilk

duruşmada

Almanya’dan bir mektup gelmiş yeğeninden

Suçsuz olduğunu söylüyor

Birol Ertuğrul -şaka bir yana-

Buraya en çok yakışanımız

Saçları usturalı daha ilk günden

İşlek helâ kokusuna karışan

Yemek kokuları arasındayız

İbrahim’i- ki zeki olmasa çirkin olacak

Yargıladık aramızda: öz eleştirme yapmıyor hiç

Cezası: bir tencere su getirmek koğuşun helâsından

Biz tahta kaşıklarla içerken suyu

Nasıl yakalandığını anlatıyor Mardin’de

Polis telsizinin yanlışlığı yüzünden

İzrar yerine Esrar suçundan

Şaka, şenlik, cilve, cümbüş bir yana

Demir parmaklık ve dört duvar arasındayız

Müfit, r harfini peltek söylüyor

Ve bunu ekliyor bıyıklarına

Küçük Forumunda avlumuzun

Her zaman sevimli, her gün hırçın

Devrim soluğunu tartışırken Kurtuluş Savaşının

Haftada altı gün hapiste yatan

Çileli gardiyanlar arasındayız

Yusuf’la bir Gül koparıyoruz

Birinci Koğuşun havuzundan

Gül: her zaman yerini bulan gürültülü çiçek

Umudun yağmuru sevdalı çiçek

Devrimin rengi, uçucu ve berrak

Çakıyla kessem göğsümü, akan Gül olsa gerek

Kalın, kıllı bileğimi kessem

Üstümüzde boydan boya Gökyüzü

Solarken ipek gibi bir Haziran bir Temmuz

Çocuklar sabırlı olun

Tutsaklık özgürlük arasındayız

Bağımlılık bağımsızlık arasındayız

Bugün ile Yarının arasındayız

Düzen ile Devrim arasındayız

Ovalar Dağlar arasındayız

Çiçekler, Ormanlar, Çalılar, Kuşlar, Kayalar...

(1969)

Ergin Günçe  (1938 - 1983)

Kâtipler Oturmuş Derdimi Yazar

Kâtipler oturmuş derdimi yazar

Dem bir gelir geçer devran eylenmez

Felek vurdu yıktı burç hisarını

Yel eser savurur harman eylenmez

Bu dünya dediğin bir sınık yaydır

Evveli toy düğün ahiri vaydır

Dört kapılı ulu hoş bir saraydır

Konan göçer imiş kalan eylenmez

Yüreğimde vardır aşk ile yara

Varayım tabibe bulayım çare

Fırsat elde iken gel uy katara

Senin için yolda kervan eylenmez

Abdal Pir Sultan'ım keremler kani

Nereden geliyor canımın canı

Sensin bu gönlümün şahı sultanı

Sensiz bu cesette bu can eylenmez

Pir Sultan Abdal

Şarkısı Lirik Bir Şairden!..

İlhan Kemal, yatağını gittikçe genişleten ve akışı ötelerden duyulan debisi yüksek bir şiir yazıyor.

Sanki gündelik bir tazelenme hevesi var yazdıklarında. O da derece tutkun ve âşık yaptığı işe. 2006’da Mağmum’la başlayan yazma serüveni, son kitabı Şarkısı Lirik’in* adı gibi kesintisiz ve coşkulu biçimde devam etmekte Onu bu kadar çalışkan ve soluklu kılan nedeni öncelikle arayış hâlinde olmasına bağlamak gerek. Üstelik hazır bir sözlükten beslenmiyor,  yaratıcı zihnin soğuk bir demirci edasıyla öne çıkardığı yepyeni sözcüklerle de buluşturuyor okuru.

Şiir bir yenilenmedir her şeyden önce. Bunu bilmeyene, yabancılaşmayla birlikte dilin de çürüdüğünü anlatamazsınız kolay kolay. Oysa şair, o kokuyu yakından tanır ve yeni bir dille toplumsal belleği çatlatmaya çalışır. Bir yerde insanı kendine döndürmeyi amaçlayan  kişilik savaşımıdır sözü edilen. Bizi yabancılayan dilin farkına vararak dönüşümsel bir sürece gireriz böylece. Bu anlamda sorunsalla birlikte yüklendiği tatlı bir huzursuzlukla karşı karşıyadır şair:

”En büyük huzursuz benim

Dert ediniyorum memleketi, Cumhuriyeti

Olur şeyi, olmaz şeyi, olur olmaz şeyi

Bir bahçeden koparınca birileri bir çiçeği

Ben de kırılıyorum orta yerimden çıt diye” (s:17)

Siz bakmayın "Megalomani" gibi bir başlığın görüntüsüne! İlhan Kemal’in ironisi "ince şeyler"i gözden geçirerek seslenir kulağınıza. Çağrısı oldukça yalın ve büyülüdür. Tam bu noktada ‘megalomani’, ‘adanmışlıkla yer değiştirir:

"Tutkulu bir âşığım, ışır zifirin içindeki ben sevince

Ben öpünce yeşerir duygunun solmuş yaprakları

Yeni bir duyuş başını uzatır göçükler altından

Yaşamın kökü tam da kuruyuşa ramak kalmışken

Can suyu taşar nehri, damarda dirim şeneltir" (s:40)

Göçüklerin en ağırı ve en ahrazı, hiç kuşkusuz insan göçüğüdür! Şair, sözcük sözcük kazarak iner o korkunç boşluğa. Her şey geçmişle gelecek arasındaki organik bağı yeniden kurmakla ilgilidir. Öyle ki göçüğün şiddeti büyük fotoğrafı sarsan bir yıkımı işaret eder. Gerisini şairin yakınmasından dinleyelim:

"Hiç bu kadar rüsva olmamıştı umut ülkesi

Hiç bu kadar solmamıştı kut ırmağının mavisi

Hiç bu kadar gecikmemişti yağmur, ıramamıştı su

Hiç bu kadar heba alışığı olmamıştı var olmak" (s:64)

Ne ki “Kalbim! Serserim! Günlere güneş çağanım!” (s:71) diye haykıran birinin yakınması çok uzun sürmez. Sanki bir “Güneş Ülkesi”ni (Salâh Birsel’in bir şiiridir) anlatır gibi muştular yayar ardı sıra:

"Bir gün biz geleceğiz ve müjde kuşları uçuracağız

Lâmbalar asacağız zifiri tavanına gökyüzünün

Ve ünleyeceğiz: Gözünüz aydın ışık bekleyicileri!

Uykularınızı yataklığa kaldırın, size sabah getirdik!

Yok ediciler ki yok olup gidecekler, o gün gelecek" (s:54)

Özetle Şarkısı Lirik’i okumak için pek çok nedenimiz olduğunu söylemeliyim.

Daha fazla gecikmeyin bence.

* Şarkısı Lirik – İlhan Kemal, Şey Kitap, 1.Baskı Şubat 2025

Ahmet Günbaş

Telefon

Gözlerin var ya çekik kara kara

Önce gözlerindi en güzel ışık

Beyaz dişlerindi bacakların omuzun

Damalı örtüde bir kase çorba gibi

Buğulu bir lezzetti karı kocalık

Şimdi bir çınar yeşeriyor içimde

Bir şarkı söylenir uzun uzun

Hürriyetin rüzgârlı bayrağı oldu

Bize yeten aydınlığı sevdamızın

Aman dayanamazsam ne etmeli

-Bütün pencereler üstlerine açık

Kimler soyar çocukları kimler örter

Biri on bir yaşında öteki küçük

Ya anne diye bağırırsa uykusunda

Belki korkmuş belki de susamıştır

Geceleri su içmeye alışık

Çorap öyle mi giydirilir don öylemi bağlanır

Gömleği bir tuhaf sarkıyor arkasında

Çocuklara bakma dayanırım

Gide gide çoğaldım halkım ben artık

Dağ taş kalabalık kalabalık

Satar mıyım onları onlar da çocuklarım

Ben kadınım çocuklarımla varım

Telefon nafile açmam seni

Söylemez dillerim yarınla bağlı

Tutmaz parmaklarım kocamdan belli

Telefon benimki de analık

Çocuklara bakma dayanırım

Sevgiydim önce bir çeşit incelik

Şimdi ise yarıyorum kaba saba

Tuzlu bir deniz kokusu havada

Benimle başladı bu müthiş tazelik

Benimle yaklaştı güzel günler

O günlerin eşiğinde beni hatırlayın

Hatırlayın onların vahşetini

Her telefon çalışta kesik kesik

Oktay Rifat

Fotoğraf: Sabiha Rifat, Oktay Rifat

66.Sone

Vazgeçtim bu dünyadan tek ölüm paklar beni,

Değmez bu yangın yeri, avuç açmaya değmez.

Değil mi ki çiğnenmiş inancın en seçkini,

Değil mi ki yoksullar mutluluktan habersiz,

Değil mi ki ayaklar altında insan onuru,

O kız oğlan kız erdem dağlara kaldırılmış,

Ezilmiş, hor görülmüş el emeği, göz nuru,

Ödlekler geçmiş başa, derken mertlik bozulmuş,

Değil mi ki korkudan dili bağlı sanatın,

Değil mi ki çılgınlık sahip çıkmış düzene,

Doğruya doğru derken eğriye çıkmış adın,

Değil mi ki kötüler kadı olmuş Yemen’e

Vazgeçtim bu dünyadan, dünyamdan geçtim ama,

Seni yalnız komak var, o koyuyor adama.

William Shakespeare,   Türkçe Söyleyen: Can Yücel

Resim: Otto Dix, Sunrise (1913)

Moesta Et Errabunda / Hüzün ve Serseri

De bana, kalbin uçar mı bazen, Agathe,

Bu pis şehrin kara ummanından uzak.

Başka bir ummana, sade renk ve hayat,

Ve bekaret gibi, mavi, derin, berrak?

De bana, kalbin uçar mı bazen, Agathe?

Deniz, engin deniz, dinlendirir bizi!

Kükreyen rüzgârın hudutsuz orguna

Uyan, boğuk sesli şarkıcı, denizi

Hangi şeytan, dadı yaptı bu yorguna?

Deniz, engin deniz, dinlendirir bizi!

Al götür beni, vagon! Kaçır beni gemi

Uzak! Uzak! Çamur gözyaşı bu yerde.

Sahiden Agathe’in mahzun kalbi der mi

Bazen: azaptan, cürümden, dertten öte,

Götür beni, vagon, kaçır beni, gemi?

Ne kadar uzaktasın, kokulu cennet.

Saf istek içinde kalbin boğulduğu,

Aydın bir gök altında her şeyin aşk, lezzet,

Sevilenin sevilmeye layık olduğu!

Ne kadar uzaktasın, kokulu cennet.

Lakin saf aşkların cenneti olan yer,

Titreyen kemanlar kuytu bayırlarda,

Koşuşlar, şarkılar, öpüşler, demetler,

Şarap testileriyle, gün sonu, kırlarda,

-Lakin saf aşkların cenneti olan yer,

Kaçamak hazlarla dolu masum dünya,

Daha mı uzakta şimdi Hind’den Çin’den?

Mümkün mü çağırmak geri ahüzarla,

Ve gümüş bir sesle yaşatmak yeniden.

Kaçamak hazlarla dolu masum dünya?

Charles Baudelaire

Çeviren: Ahmet Muhip Dıranas

Doğduğun Yer Gençliğindir

Bir sevdaya yakılan ağıt

Bir ölüye tutulana eştir

Ecelle yiten anıldığında

Her şey susar.

Yeniden sevgiyi istemek

Sevgiliyle bağımlı değil

Özlenen sevgidir sevgili değil.

Bitmiş sevdanın ağır hüznü,

aklın

soğuk limanına siner.

Usluluğun yosunla etlenmiş geçeneklerinde

Yetmişlerde bağrılmış bir adın

Döne döne

Yankılanışı

Dokunuş,

sırlarının

yeniden öğrenildiği

Öpüşlerin iştahla açıldığı

Ayıp sayılan

Ya da aşağılanan

Cinselliğin

hani şu

Can yakmanın iz bırakmayan benzersiz morlukları

Sevda sözcüğü

her zaman

başka

Nasıl soyunulur arzulardan sorarım

Salt kösnümüdür alışkanlığın sultasında kalmayan

Bir çocuk gibi

yoluna konmamış

bir çocuk gibi

sağanaklı,

vurgun yemiş.

Sıkılgan

üstelik yürekli ...

O çocuk geziyor kentimizi belleğiyle.

Eminönünde güvercinleri el yordamıyla gören

Kardağdan göçmen,

ortodoks kalamayan bir müslüman ...

Peygamber çiçeği yeldirmeli yengem

Beş yaşın sıska bacaklarıyla dinelen

Güzelce Kasımpaşa halk dispanserinden

Zafiyetine beslenme reçeteleri sunulmuş

Gözleri

ciğerleri

kemikleri

dirençsiz

Beş vakit namazında kadına sokuluyor;

- Ben büyüyünce

yengeciğim ...

Sana neler alacağım bilsen

-Dur öksüzüm dur hele,

sevaptır bu hu çekenleri

yemlemek,

sen büyü.

canın sağ, kafan selamet, kısmetin has olsun da

yengen kalır mı

o günlere.

Haşa estağfurullah allahım verdiğin

nimete küfran olmaz,

gözlerimin perdesi artıyor öksüzüm,

yeni cami kubbedir,

denizin

Üsküdara asılı mavi örtüsü bebeklerime inen

olmalı.

Haydi vakittir,

ikindidir./

-Yengeciğim Eyüp Sultana gittiğimizde

Tahta oyuncaklar aldığımızda.-

-Yürü garibim yürü İstanbullum yürü.

Eyübün halk çocuklarına oyuncakçılık eden 93

savaşı gazisi tezgahına gömük

Tahtanın gevrek bükümünde,

talaşın sıcak kokusunda

Boyaların en doğulu olanını güneşe gerip

bakıyor.

Semtiyle döl bağlı oyuncaklar bunlar

Müslüman kadın

zafiyetli çocuk,

üç mor

üç eflatun

üç ebruli güvercini doyurup

Köprünün korkuluklarından denize çeviriyorlar

bakışlarını.

Cibalide fabrikalar vardiya değiştiriyor,

İçelden dört kadın daha Galatada işe başlıyor,

Bir bahriyeli Cebelitarıkı düşlüyor.

Uzaktasın

Ben oturuyorum

Huysuzum yine

beş yıldır düzenlenmeyen

kitaplarımın arasında

Kağıtlar sararıyor

mektuplar postada yitiyor

Çekmeyeceğim telgrafların en kısasını arıyorum;

Artık bitti /

bitti artık /

Bitmişti /

Artık / ...

Artık güçlendirir mi önüne geldiği sözcüğü.

Hainlik söze inince zayıflıyor mu ne.

İstanbulun yaman yürüyüşçüleri postacılar

Beklenmiyorlar benim açımdan epeydir,

Yazışmaların iç içerikli olanları

inceliklerin yaşamayan özeniyle gidip geliyor.

Ak bir dosya kağıdında değişen tarihler

İkibin yılına ondört yıl kala

Hiroşimaya bomba atan uçağın yıldönümü

gönüllü bir intiharla yeniden kutlanıyor.

Çağdaş iletişimin sonucu duyarsızlık mı,

olur mu,

oldu mu bile ...

Acı ve dehşet

sancısız

gündelik yüzlerdir

Aldırmazlığı yoldaş edinmek

ehlileştirmek midir uygarlığımızı

Yoksa çağımızın yeni adı bu mu olacak?

Teknolojik dehşeti

sarmak

uyutmak

baştacı etmek belki

Seni seviyorumun

gündelik teşekkür ederime eş kılındığı

İlkelerin sevincin üvey kardeşi olduğu

Çünkü coşku hayatın nikahsız yetimidir,

kentsoylular

ciddiyete biter

Acıysa sabrın.

İşte oturuyorum yarısı başkent olan bir Orta

Avrupa caddesinde

Yaz veremli bir zengin kızı gibi geziyor önümde;

Brandenburg kapısında Bach'ın sesleriyle

dalgalanıyor atlar

Çıkıp gelinmiş bir kentin yabancılığı

Bir balkonun denize açılışı gibi

hem umut verir

hem hüzün.

Derbederliğin beatles'la dost olduğu

Parasızlığın senin şakacı genç yüzünle bezendiği o

İstanbul'da

Aşkınlığın kitapları yakılıyordu.

Sundurmaları olmayan yapıların yoz dikilişi.

Güneşdoğulu bir işçi cebinde tarhunuyla

Ortaanadoluyu geçiyor,

Marmaraya varıp

dikiş tutturamıyor.

Hamburg'a ulaştığında

Bütün dış orospuların

nasıl da Almanca öğrendiklerine

çocuk gibi şaşıyor ...

Türküleri elektronik sazla çalan

bol paça

gariban

hemşerisiyle

Duvarla bölünen ünlü kente varıyor.

Konuk işçi çocuklarının bozparkında

İki kuzey afrikalı aynen bağdaşkurmuş

Bir alman öğrenci

yaşı kırkı geçmiş

eski Katmandu'dan

edindiği bilgelikleri toplumuna dayatarak koruyor.

Ulaşım araçlarının uluslararası her biriminde

Afrikalılar

bellidir

ikisi Yukarıvoltadan.

Doğayla kucaklaşan çok eski bir geçmişin

Yumuşaklığını özleyerek esrarlı sigaralarını

sarıyorlar.

Hep elektrik renklerini kuşanmaları

yitmiş güneşlerini unutamadıklarındandır.

Ben önümde

Berliner Weiss bardağı

İşlevselliğini doruğuna taşıyan bu kent

Taptaze bir kız

yüreğini avuçlayarak

alışkanlıkla

sunuyor.

dolara,

marka.

Göğüslerinin arasında beyoğlu taşından haçları

Öfkeli değiller,

sevinmiyorlar da

Dişleri apak porselen

Gülmek gerekir, iş giyimidir

Buradan baktığımda kentim

güzel kentim bana daha yakın

esrikleşiyorum.

Onu bağrımda unutulmuş bir çini gergefin

lalelerinden yansıyan

Îtrı'nin müziğinden duyuyorum.

Doğduğum yer gençliğimdir

biliyorum.

Kapalı üretim değişmeyi getirmez

diyor atmışsekizlerden Wolfgang

-gözlükleri John Lennon'un eşi-

Değişiklikten ne anlıyoruz sorusu

-felsefeyi Marks'ın okuduğu yerde öğreneyim-

diye yola çıkmış Fransız Jean Paul'den

Doğanın tanrı sayıldığı tüm kültürleri yerle bir

etmekten yanıtı

İranlı öğrenci Arşedir Horabiden.

Kaç yıl geçti,

düşünün. diyor,

İstanbullu Mehmet Ali

Hala Lozan'dayız

hala Berlin'deyiz

hala Paris'teyiz

Mühürdardan aşağı koyaklarda bir kum motoru,

yönü Topkapı sarayı

Sultan nevruz,

Hızır İlyas yaseminleri

Ben hep inandım

hep ama

hep

-Öğrendikçe umut daha mı geriliyor ne-

açıklaması Bolivyalı

ressam Juan Azcoitia'dan

-Hayat kavgadır beyler-

diye kafa tutansa

Jean Paul

Gözleri bir bröton kın gibi uzak dingin.

Bu gece Wilmersdorferstrasse'de Perulular çalıyor

diyip kalkıyor

Mehmet Ali

gidelim haydi...

Söylenmemiş tutkunluğunun vurduğu kumral

bakışın

Nur-u aynim,

devletli sultanım

beyninin çeperlerini kazıyan anıların

silinmez ustalığını hep bana yorma,

omuzlarına

ürpertilerle

bir ikindide hayretle bıraktığım başımı

sağaltan ellerini unutur muyum hiç.

Var mısın

gidelim henüz kurulmamış o kasabaya

asil ve hoyrat düşümüze

tek amacımız olan o yeni yepyeni hayata,

mahrumiyet bölgesinden çıkarılmak üzre

tasarlanan

birlikte çalışacağımız

dostlarla

omuzdaşlarla.

Yüksek gerilim ünitelerinin

Kanaletlerin

konutlaşma alt yapılarının

barajların

fabrika yapan fabrikaların

Shakespeare gibi Nazım gibi ustaların kaleminden

çıkmışça

güzelliğin tacıyla donanmış bir gerçeğin yaratılması için bizleri seçmiş

O kasabaya.

Bir şantiyeydi

bizim

sarayımız

olacaktı. ..

Yüksek fırınların harında

yüreğimiz taylar gibi

hasat şarkılarımız senfoni orkestralarında

seslerini çoğaltacaktı,

Olmadı. ..

Daralıyoruz

ağır bunalıyoruz

Sıkılmak hayatımızın padişahı.

İstanbul,

düşleriyle bir yerlere sessizce çekiliyor

İç yorgunluğun sana

özetliyor

yurdunu

Geçtiğin yerleri dikenler bürümüş

Sel yataklarından çamurlar akıyor

Biz senle hiçbir semti ayrı yaşamadık

birlikte

Gitmesek de tanırız

çok konuştuk.

Yılların

yığıntıları,

senin

yoksunluğun

duyularımı

vücudumu dağıtıyor dışına dışına çekip canından,

kalanı ise

herhangi

birilerine

ikimiz de

aldırmazlıkla

cömertlikle sunuyoruz

Doğduğumuz yer gençliğimizdir.

Her yitirişi bana yorma

dayanıklığımızı,

aptallıklarla katlıyoruz.

Ağzımızda Çin muzunun ballı tadını emerken

Televizyonda vuruşanları,

açları,

güzellik ecelerini

avanak dizileri

politikacıların partal hırslarını

Çok bilmişlik ayaklarına yatarak izliyoruz.

Acı kavlayıp pörsüyünce

yaşamak

duyarsızlığın

göbeğinden salgılanıyor

Çağımızın düşmanlığı emzirmemesi için

Sevgiyi bulmalıyız

Hiçbir kadın,

hiçbir erkek

birbirine değemiyor.

Görmek için bakmıyoruz ki ...

zaten

körüz.

Ağrılar

içindeyiz

Bir gençlik mi gerçeğin mirasçısı

Yalanın baştacı edildiği tarihlerdeyiz

Öylesine alıştık ki duymamaya

Kimin ne dediği

umurumuzda değil

Bin dokuz yüz seksen beşler biterken ...

Füruzan, Aralık 1985, İstanbul

Lodoslar Kenti, Yapı Kredi yayınları, S.63-75

Sur ve Sır

düzlüğe çıkar dipteki kendini

ve sarkıt o boşluğa

anlatmak için biriktirdiklerini,

çökecek bir gün işte

ayaklarınla birlikte o toprak

söylediğin bütün sözler gömecek seni

kurşundan yaralar taşı bana

büyüsün bir iklimin uğultusuyla

dökülecek ağırlık üstümüze,

kalsın tortusu bütün gelgitlerinin

bütün uykulardan bir uykuda

büyüsün dağılışı kaç bin yıllık teninin

surların dilinde katılık

yıkıntılar içinde bir demir parçası

duvarını arayan paslı bir akrep

geçmiyor ki ırmaklar aksın

ellerinin serinliğinde

düşündüm ve köreldim dışa doğru

içime karşı hep keskin

ellerinle kuşlar getirdiğin

bir yük taşıyorum

ayın ışığından biriken

eskiden kalma bir gül bahçesinden

göğsümden iliklerime doğru

bir kaktüs yol alıyor

susadım el uzat bana

surların dilinde katılık diyorum

geçit vermiyor koşusuna ağıtçıların

ölüm yok lakin ölen çok

akmıyor diyorum ırmaklarımız

sesini dinle koşusu engellenen ağıtçıların

ama yüzlerine bakma sakın diyorum

susadım kuruyan ırmaklarımızda

yatağımız denizden çok uzak

keskinim içime karşı diyorum

büyüttüğüm kaktüs bundan

Gökhan Reyhanoğulları, Üvercinka Dergisi, Mart-Nisan 2024, S.5

Fotoğraf: Orhan Köksalan

Penceresi Önünde

Penceresi önünde karanfil saksı

Oturmuş yazar yârim, birine yazı

Kimi sever bilinmez, dumanlı başı

Zalim olma sevdiğim, kalpsiz değilim

Batmam elin üstüne, diken değilim

Penceresi üstünde, üzümlü asma

Benden başka birini, aklına takma

Benimki de yürek canım, üstüne basma

Zalim olma sevdiğim, taştan değilim

Döndür başını bir bak, haram değilim

Bora Ayanoğlu

Gece Bıçağın Ucunda

bir adım sonra ıhlamur çiçek açacak,

yüzümde esmerliğin.

yeni dünyalar, hanımeliler,

gülhatmiler ellerimizden tutacaklar

daha çok parlasın diye yüreklerimizdeki cevher.

daha insan olalım,

daha ağlayalım, daha gülelim diye...

çoğu kez anılar da düşler gibidir.

ha unutuldu ha unutulacak.

duvardaki çentik izleri olmasa

uzun soluklu beklemeler silinip giderdi

zaman ırmağının dağdağalı deltasında.

eteklerini sürüyerek ve yavaş yavaş

/ o kadar yavaş ki hiç gitmiyormuş gibi/

terk edişi bizi günlerin...

deniz kızları mı desem,

tek boynuzlu ve kanatları şeker pembesi atlar mı?

bir masal var dilimizde yarım kalan.

peri kızı ile babil kralının öyküsü...

gece bıçağın ucunda,

şah damarı kesilmek üzere.

bahçemizdeki incir fidanını sulayacak az sonra kar

en uzak ülkelere giden göçmen bulutlar,

tahta bacaklı korsanlara tutsak.

sen bir parşömene resim çiziyorsun,

antik kentler çağırıyor adımızı.

parmak uçlarım yorulmuş,

öykümüzü yazmaktan.

hiç kimsenin umurunda değiliz oysa.

herkes kendi karamsar öyküsünü yaşıyor.

ırmaklar yan yana ve uzak,

haritalar ölü seyyahların yalanlarıyla kirlenmiş.

Hatice Eğilmez Kaya, Üvercinka Dergisi, Mart-Nisan 2025, S.11