Gölgesini Görmeyen

Burada kalın demişti oysa

burada dağlara tapan bir vahşi

burada neler kaybettiklerini  göstererek 

gölgelerden, efektlerden, maskelerden sıyrılarak

bir damla olsa da, bir damlada bin balık gibi yaşayarak.

Burada kalın, gölgesini görmeyen adam nereye gider

gerçek kırılıyor hemen kimse duymayınca

gerçek kırılıyor hemen birlik olmayınca

ve kansız sözcükler parçalıyor çerçeveleri.

Bu çöplükte nasıl kalacaklardı şimdi

nasıl bulacaklardı İthaki'yi?

korkunç gaga izleri gözlerinizi oymuştu.

her şeyin içi boş, naylon kadar buruş buruş 

nesnenin sesi, toprağın çiçeği, öfkeniz

paslı çivilere dönmüştü.

Nasıl kurtulacaklardı şimdi nasıl?

para anafor olur çeker o dipsiz kuyuya

kimse kimsenin yüzüne bakamaz o kara delikte 

renkli çamlara asılır boyunlar

kimse süpürmez evrene yayılmış tozları.

Katı olan her şey buharlaşıyordu 

bir hazdan bir haza geçerken unutuyordu kardeşlerimiz

hırçın denize umutla bağlanmış adalarda siren seslerini.

İsmet Alıcı

Çektim Ben de Kendimi Vurdum

senin kırık aynana yaz güneşi değiyor

binlerce ok dağılıyor odama

aklımdan geçenleri söylemeyeceğim

sözlü aktarılan bir mesel

yazılsa anlamı kalmayacak iç çekişimin

"kuşlardan ordumuz vardı kuşgeneraldim

vurulduk ve not düştük göğün siperlerine

biz birer birer kesilen saçlar gibi

taşa düştük, sözümüzü tutamadık-öyleydi"

senin güz telaşına yaseminler düşüyor

pencereyi açıyorsun kırılıyor sonbahar

yalnızlığımız bize özgü bir cumhuriyet

epeyce düşünüp söylenmiş söz gibi kalıyoruz

odanın ortasında iki ölü, iki buz boşluk

"kibrit çöplerinden evimiz vardı

çatıları kozalak pullarından

sevişirken pek iğne yapraklıydık

dökülüyorduk yılda bir

kendi bölünmez bütünümüze"

ilk savaşta uçtu gitti kuş askerlerim

ordusuz kuşgeneral neye yarayacaksa

çektim ben de kendimi vurdum

Aziz Nayır, Edebiyat Nöbeti, Sayı:52 S.49

Resim: Nurullah Berk (1906-1982), Kuşlar

Çürüyen Otlar

I

Bilinmez hangi şehirde

Yaşarsın aşktan habersiz,

Küçük çakıl taşım, nasıl bulayım!

Kaybolmuşsun bir kocaman nehirde.

Bu kimin çocuğu, der, seni görenler.

Benim çocuğum, diye, sesim gelir uzaktan.

Bunca kötülüğü bağışlatır bakışın

Yanakların kızarır ağlamaktan.

Bir gün sokakta rastlasam, ellerini

Alsam avuçlarıma okşasam.

Sıcaklığını tanır da mısralarımdan

Kız kardeşimsin sanırlar belki.

Son orada, ben burada

Birbirimizden habersiz

Ayrı yaylalarda yeşeren otlar gibi

Bekleye bekleye çürüyeceğiz.

II

Senin oturduğun şehirde

Gökyüzü mavidir benimkinden,

Çiçekler daha taze

Kuşlar bile güzeldir birbirinden.

Şarkılar daha neşeli, daha mahzun

Akşamlar daha garipsi,

Umut alabildiğine geniş,

Umutsuzluksa denizler gibi;

Trenler bile daha sevinçli

Daha kederli gelir gider.

Gençler bütün haşarı

Yaşlılar büsbütün kederlidirler.

Kadınların sütü daha gür, daha ak

Çocukların iştahı, yerinde,

Gemiciler bile daha sarhoştur

Doğup büyüdüğün şehirde.

Garibim! Nazlım! Öksüzüm

Hayal rüzgarlarıyla emzir beni de

Uzak ya, kokunu duyuyorum

Gül gibi açıldığın şehirde.

Cahit Külebi

Resim: Hoca Ali Rıza, Kırmızı Kır Kahvesi, Yağlı Boya 46x61 cm.

Çocuklara Düşen

Herkesin her yaşta

Dizinde ağlanacak bir annesi olmalı

Oradan bilinmedik uzaklara doludizgin

Çocuklardan da çocuk tahta atlarla

Aşılmaz dağları geçip ulaşmalı.

Kapalı kapıların arkasında

Bekleşir ölü gözlü adamlar

Çocukluğu çarmıha germek için

Bunu bilen her çocuk annesinin dizinde

Tek o adamlara inat olsun diye

Bitmeyen sevinçleri uyumalı.

Afşar Timuçin

Resim: Christian Krohg, Anne ve Çocuğu, 1883, Yağlı Boya 53x48 cm.

Yağmur Yağmur

Yağmur, yağmur... Bu neyi anlatır?

Bunca siste bunca ıslak serçe

Hüznü bir köşesinden tutup kaldırmıştır

Yağmur, yağmur... Bu neyi anlatır?

Son yaz derlenmiş, son ateş sönmüş

Düz yollara inen son kaçkın, son eşkıya

Hüznü bir köşesinden tutup kaldırmıştır.

Yağmur, yağmur... Bu neyi anlatır?

Oyun biter, o kesin güz çizgileri

Sevgi, bir de ölümle örselenmiş

Aklı bir köşesinden tutup kaldırmıştır.

Gülten Akın

Resim: Gustave Caillebotte, Yağmur, Yağlı Boya, 1875, 81x59 cm

Asmin

Kimdi cesaretimi kıran, üstelik

Yeni serüvenlere hazırlarken kendimi

Sesimi cılız, rüzgârımı yelkensiz

Bulan kimdi, ki şimdi geniş zaman

Kipiyle düşürüyor gölgesini anılarıma

Ama kimdi adını bir kadına ödünç verip

Doruklara çekilen büyülü doruklara

Biz Asmin dedik ona, sevgilim, kadınım,

Anamdı belki, ama o çoktandır

Üç bin metrenin altına inmiyor artık.

İçimde bir fil sezgisi, kopup gitmeliyim

Dağlara yazmalıyım aşkı ve ayrılıkları

Asminli düşler kurmalıyım ya da birisi

Karşılık bulmalı canımı yakan sorulara

Kim demiyorum kim olursa olsun.

Boynu kırılan bir oyuncaksam hırçın

Bir çocuğun elinde, ki celladım

Gözlerimi de oymuştu fırlatıp atarken

Yine de özlüyorum onu, niyetçi

Tavşanlara dönerken beklediklerim.

Aynı soruyu sormaktan, minör

Ağrılardan yoruldum, gitmeliyim buralardan

İçimde buharlaşan cıvayı soluyorum artık

Yoruldum yoruldum yoruldum

Gereklilik kipinde yaşamaktan.

Ahmet Telli

Resim: Claude Monet, La Promenade (Gezinti)

Bize Anlattıkları Dünya Yuvarlaktı

-gidenlerin derdi vardı, kırılarak gittiler!

istilâcı kavimler geçiyordu çengi şarap gırnata

tavlamda yeke tayları bozkıra sürüyordum

ateşi tutma yanarsın dedi fenerböceği

ateşi tutarsan yanarsın! karamba karambita…

kavimler kapısında kendini aksak trenin

gelişine bırakan şairi hatırla ama. hatırla

dalından uzağa düşürülen dost mahşerini.

bu göğ bizi anlamadı. aksak bulutlar, yıldızlar, çengi, gırnata

yalakta bekledim dolunayın gümüş sikke olmasını

cuma duasından erken döndüm

okunmamış mektupları açtım. kurumuş yonca, sigara yanığı

cumaertesi telefonumu bekle diye yazıyorsun

kalemin mürekkebi neden böyle elzem zamanda…

çık gel! korur seni sevgim, duadan ördüğüm kazak.

aklım dalgın akan ırmaktı, nerde yanlış yaptım

tayları suya indirdim. oh lâ lâ, karambita

kendi eksenimde uzun uzun döndüm

dehliz misin mübarek? dedim “cep delik cepken delik”

döndüm baktım dünyanın olanca kiriyle

bakıyordu bana eğilip almayı üşendiğim metelik

yarın güzel bir gün olacak belki ararsın. belki

mektubun gelir. aklımı bıraktım çıktım yola güzel olacak

sır değil, dünya kokuyordun daha dün kadar yakın,

sudaki pulcukları eteğinden savururken.

bedenime dönüşen rüzgârgülüydün

-konken partisinden erken ayrıldım (diyorsun)

kızlar taşların canını çıkarıyordu

-taş çalarken yakalanmışsın evin hizmetçisine…

aklımı bıraktım çıktım yola her şey güzel olacaktı

mektubun gelmemiş eski mektupları okudum

ılgın, fesleğen, karadağ’ın sürüleri; ‘an gelir!’

masallara ateş taşırız; çalı, çırpı, kırılgan sözleri

boynumuz son yangında kurtardığımız hurufat

sakalıma takılan kuş sesleri, uzak yakın çığlıklar

unutmak ihanettir diyorduk, karamba karambita!

neden öyle bakıyorsun bugün pazar neden böyle

elbette bir sebebi vardır yalnızlığımın

tepeleme hayaldik bedenimiz bulandı aktı

çocukluğumun gizlendiği horozlu cep aynasında

ateşi tuttum yandım! karamba karambita…

Yaşar Bedri Özdemir

Resim: Morteza Katouzian

Üç Kısa Öykü

Amnezik

Açın bakalım kitabı dedim, nerde kalmıştık? Golgi aygıtı. 

Golgi aygıtı ökaryot  hücrelerde salgılama ve…

Hocam, dedi biri, bu konuyu işledik, hatta bu üçüncü 

işleyişimiz olacak.

E niye söylemediniz yavrum dedim.

Hocam söyledik ama siz nolur nolmaz dediniz anlattınız 

yine de.

Telefonum! Aceleyle cebimdeki telefonu çıkardım. Galeriye

baktım. Son çekilen fotoğrafa tıkladım. Evet, ütünün fişini

çekmişim. Tarihine de baktım, bu sabah. Oh be!

Telefonu cebime koyacakken beynimde bir şimşek daha

çaktı. Aradım hemen.

Sınıf öğretmeni: evet, kızınız burada endişelenmeyin, dedi.

Emin olmam gerekiyordu, iyi günler, dedim kapadım. Derin

bir oh çektim.

Öğrenciler kıkırdamaya başlamıştı. Sonra zil çaldı. Okul

dağıldı.

Eve geldim. Zile bastım. Bir kadın açtı. Şaşkın gözlerle 

baktım. Gayet sakin,

“anneniz artık burada yaşamıyor” dedi.

Buruk

İlkin hiçbir şey yoktu.

Sonra ışıltılar oldu.

Bulutlar çekildi.

Fark ettim. Uzaktaydı. Yüksek bir tepede. Sarayın kulesi.

Gitmek bir hayaldi.

Yola düştüm.

İnanamıyordum.

Kapıya vardığımda heyecanlıydım.

İçerden sesler geliyordu.

Emin olmalıydım.

Dinledim günlerce.

Belli ki o da beni bekliyordu.

Sonunda ikna oldum.

Dövdüm kapıyı.

Açıldı.

Hayaline yaslandığım bir başkası, dedi.

Ama yalandayız, dedim.

Evet, dedi, o kadar ki buraya gelemeyecek biri…

Kırmız Elbiseli Kadın

Kâğıda bir bulut bir de kırmızı elbiseli kadın çizdim.

Kadın da benim onu çizdiğimi bildi. Baktı bana, sonra

etrafa. Pek keyifsizdi.

Bulut uzaklaştı. Kadın da.

Kadın buluta yetişti. Sıktı, kirli sular aktı.

Akan sulardan bir kapı çizdi.

Anlamıştım.

O da anladığımı bildi.

Bildiği halde vurdu kapıyı. Çıktı.

Bir kapı bir ben. Kaldık.

Bir boş kâğıt.  

Mehmet Dönmez, Akatalpa Dergisi, Mart 2023, Sayı:279

Resim: Frederick Walker, Spring, Suluboya, 1864

Elma

Ben sana bir elma soydum

Neredeyse ellerim kadar küçük bir elma

Isırılmış ve kurtlanmış, karşı koysam da –

Geldiği ağacı kayıp bir köy sanıyor

Ben bu elmayı sana bir gecede soydum

Kırmızı kendini severken elmanın eti koyu

Suya bıraksam dibe çekecek gölgesini

Elmayı o yüzden gizli gizli soyuyorum aslında

Doğadan sakladığım bir meyve

Koyduğum adını söylesem herkes perişan olur

Rüzgârın söküp götürdüğü bir ölü gibi

Elmanın da kemikleri var

Kabuğu da yeni tanıştığı bir yarada şimdi bahtiyar

Ben sana bir elma soydum

Eğer bir sevgili bulsa bugüne kadar söylerdi bana

Küçük İskender

Mayıs Giremez, Sel Yayınları

Yazılamayan Zaman

Herşeyi yazarım da

zamanı yazamam -

o yazar çünkü

beni.

Yazar beni

yavaş yavaş

özenli -

azalta azalta

görkemli -

sanki

dolduracakmış

olduracakmış

gibi.

Halbuki

sıyırıp düşürmüştür

tırnağımdaki çürüğü

parmağımdaki yarayı

kabuk kabuk

geçirmiştir -

geçerken, sanki

çoğalta çoğalta

yazarak

beni:

özenli

görkemli.

Oruç Aruoba

Resim: Aliye Berger, Güneşin Doğuşu, 1954

Sevgilim Beni Ölü Ele Geçirdin

1926’da yağan bir yağmur

ne zaman istesek sessiz yağıyor böyle

bağışlamak gibi neredeyse ezbere

bu bütün damlalarını bildiğimiz tek yağmur

ama olsun insanın bir yağmuru olsun

herkesin bir yağmuru olsun kaçmaya

kendini özlemeye ve törensiz

gömüldüğünü anlamaya bir aşka

oradaydım sözcüklerin dövüldüğü o harda

uzun maşalarla tuttum adının anlamını

hem alaca kartalların yüzüstü çakıldığı

kayalar da ufalanır kısacık hayat

hem acele ettirilmiş bir gelincik

onaramaz yaprağındaki buruşuğu dedim kıvrıldım

unutmaya indim bırak rüzgâr çevirsin

bırak çevirsin rüzgâr denizin sayfasını

rüzgârdan geriye say yosun kanat su kesimi

sanki karanfilleri öğütüyordu gece

böyle mi çizildi vazgeçmenin eğrisi

hani sıradan bir taş fırlatılıp düşünce

göz akıma bir dövme renksiz bir leke düşün

çünkü biz yandıkça soğuyan dünya

dünya bildiğinden dönmüyor

kimseleri yarasız yazmıyor birbirine

gök taşından bir kolye kâgir bir köhne düşün

boynumda ve ahşapta halkalanıyor geçmiş

düşmeyi biliyor yağmur

yağmura bakan her yüzün bütün damlalarda  yansıdığını 

zamanda yer kaplayan anlam

mekânda bal rengi ve akışkan reçinesi ışığın

girintileri çıkıntılara uydurmayı biliyor aşk

taze kırık bibloları yapıştırmayı

ama nedir bir yağmurda iyi olan

çağrılınca gelmesi mi sonsuz ucu olması mı

siyah beyaz bir filmin ıslatmayan yağmurunda

kötü olan tek şey onun ele geçmesi

bir rüyadan yapraklar düşer gibi

bir fotoğraftan taşlar yuvarlanır gibi

bir olmazı anlamak sana verilmiş

sevgilim beni anla beni ölü ya da diri...

Nilay Özer

Resim: Aslı Akyüz, Sonbahar, Yağlı Boya 50x50 cm.

Koridor Boşluğu

bana çıkıyor gibi çıkmalısın evden

ev dediğin güneyde bir yerde olmalı

güneyde bir yerde kalmış gibi

bana çıkıyor gibi çıkmalısın evden

dar midak kaldırımsız sokak

ev dediğin dört duvar da olsa

yeleç mezar

herkesin ağladığı yerde yanlış sorulmuş

bir soru yalnızlığındayım

ömür koridor boşluğu yahut zil ya da merdivenler

bana çıkıyor gibi çıkmalısın evden

Sözlükler boşluklar hangi kelimeyi

seçersen seç

yüzünde unutulmayan şeyleri

kapı kollarındaki saatleri

Muzaffer Develi,  Akatalpa Dergisi, Mart 2023, Sayı: 279

Resim: Ivar Jansons