Nehrin Altındaki Nehirler

                                p. estes'e kurtlarla koşan kadınlara

kopar eteğindeki ipleri

uzun uzun bak pencerenden

sana maviden perdeler diktim

nehrin altındaki nehirlerden

dön ormandır evin

acısı süreni unutmaktır asıl acı olan

hiçbir şey gösteremez ışığı karanlık kadar

dön ormandır evin

doğum kanalından yeryüzüne bırakılan

bu sızılar ve kahkahalar

ellerimizden çıkmadır

"insan ve tanrının soluğunun birleşmesidir." bir İnuit'in dediği

soluğumu üfledim O'nun soluğuna

kutsadım sözleri dön ormandır evin

döngün uysaldır senin

şarkılarla tutuşan gerçeğin

planlı bir yalnızlığı unutmak

kendine döndüğün yerde

sana maviden perdeler diktim

uzun uzun bak pencerenden

dön ormandır evin

Aygül Kılıç Yıldız, Çağ Yanlışıyım, Düşünce Yayınları

Resim: Nejad Melih Devrim, Soyut Kompozisyon, Tuval Üzerine Yağlıboya

Kadıncıkların Umudu

kuşlara yağmur ısmarlarım

uçarlar / gagalarında soğumuş bir tutam suyla

başım kuş sesinde uyusun derim

başım telli kavak hışırtısında...

kucağımda büyür arsız bir oyun

bilirim / ayakkabı yiyen bir ayağım

sargısına sığınan yara

keder durağının ad levhası

kapanmış bir anlağım kurumuş dalgalara

kuşlara gaga ısmarlarım

parçalanmış kadınlara kol bacak

yara vitrinine dudaksız ağız / ağızsız dil'im

üfledikçe tutuşacak.

Arzu, Nihal, Sevda, Özge uçsun, saklansın gökte

Yıldız, Nermin, bulut su damlası uçurtma balon olsun

koku olsun sümbülün sarısında

Sevda, Nihal, Arzu... daha adları olanlar

kuşların kanadından düşsünler

bedenlerinin kalanına...

neden yerden göğe yağmaz yağmur

yer çekimi gök çekiminden ulu mudur

on birinci parmak lânetlidir neden

neden dışlanır kenetlenen parmak birliğinden?

akrep dil, kötürüm yürek, zehir göz, kusur değil de

neden fazla tek parmak

lânetli bir hediye

ah dal olmasa nerde dinlenir kuş!

Bilsen Başaran

Sığmayan, Artemis Dergisi Hermos Şiir Dizisi, 1. basım, Ağustos 2024

Biri Var

Biri var, durmadan beni arar,

Biri var, mevsimlerdir beklerim.

Biri var ki açmamış bir bahar,

Göklerimde yıldız, içimde sır.

Biri var ki bahtı bende yaşar,

Benim çiçeklerim açar onda.

Bende musiki, bende dünyalar,

Biri uzakların uzağında.

Havuza düşen memleketleri,

Biri var ki içimde sayıklar.

Sabahattin Kudret Aksal

Yarı Yolda Kalan

Topal tilkiyle yavrusuna

Olamayan sabahların ilk saatlerine

belki ilk anlarına

"Meyve kördür gören ağaçtır" diyene

80 olmuşum umurumda değil

Gülten Hanım'ı çok özleyişime

Güneş daha çabuk çıksın diye

kumruların bir gagadan dem çekmesine

Tangonun yüzüne bakmayan milongaya

İçtiğim suya şaşırdığım saçmalıklara

durduğum yere öptüğüm mermere

Şiir bile yazamıyorum

Süreyya Berfe (1943-2024), Kitap-lık, 228, Temmuz-Ağustos 2023

Resim: Vincent Van Gogh

Akşamın Ağası

Hava yağmurluydu. Islak kaldırımlarda nergisler açıyordu. Kucağımda da bir demet nergis vardı. Dolmuş bekliyordum. Birden nasıl oldu bilmiyorum, bir köşenin arkasından onu gördür.. Garip biçimde benimle ilgiliydi. Evvelâ akşam saatlerinin sayılarını arttırdığı başıboşlardan biri zannettim. Başımı, benden sana fayda yok mânâsıyla yüklü çevirirken, sırtındaki cübbeyi, başındaki kavuğu ve elindeki kamış kalemi fark ettim. Koltuğunun altında Letâifi Riuâyatı Enderun vardı. Bakışları simsiyah ve kapkaranlık, hiçbir şey söylemeksizin öylece duruyordu. Öylece duruyor fakat aynı zamanda bana, gel, diyordu. Yanına gittim, gülümsedi. Bu gülümseyişte tatlı ve ince, hassas bir şey vardı. Elini uzattı, almakla almamak arasında tereddüt ettim. Eşim görse ne derdi? Beni bir ölüden de kıskanacak değildi ya? Elimi eline uzattım. Hayret, sımsıcaktı. Gözlerine baktım. Hem kırgın ve biraz kızgın, hem de  sevecendi.

Biliyor musun, dedi, ben senin bir dönem öğrencilerine okuttuğun Hamid'in amcasıyım. Ne  haylazdı o. Buraya seninle konuşmaya geldim. Ama burada olmaz, baksana ne kadar aykırı kalıyorum. Baktım, gerçekten gelen geçen bize bakıyordu. Seni bize götüreyim, dedi. Olmaz, dedim, evde çocuklar bekliyor. Hem yarın birinci sınıflara sınavım var, Hamid’den soru hazırlayacağım. Öyleyse bir yer bulalım, dedi. Bomboş bir deniz kıyısına indik. Metruk gazinonun tahta masalarından birisine oturduk. Demek görgü, bilgi ve kültür, koptukları yerde donmuyordu. Sandalyede rahat görünüyordu. Üstelik, demek sınavda bizimkinden soracaksın, derken dikkat ettim, kullandığı kelimelerin tamamı Türkçe idi.

Asıl meseleyi merak ediyordum ki, anlamış gibi baktı ve biraz kızgın, demek şendin, dedi. Ne bendim, dedim. O hikâyeyi yazan, dedi. Kızardığımı hissettim. Pek, dedi, umduğum gibi değilsin, ne bileyim, ben daha boylu poslu birini bekliyordum. Sen gönlüme bak, dedim. Demek, dedi, benden onbir yılımın romanını istiyorsun. Neden bu çelişkiye düştün?

Anladım, beni sorgulamaya gelmişti. Tersine bir söyleşi bu defa. Nedeni var mı, dedim, senin romanın bütün bir Osmanlı’nın romanı olmayacak mı? Osmanlı’ nın tarihî gerçekleri beni birinci dereceden ilgilendirmiyor, bana vesikalar değil, özel hayatlar lâzım. Yavuz’un gözlük taktığını,  hünkârların saç, sakal ve  tırnaklarının gül suyuyla gümüş leğenlerde yıkandıktan sonra Sür re alayıyla, gömülmek üzere Hicaz’a gönderildiğini öğreninceye kadar neler çektim ben biliyor musun? Kaldı ki bu bile teşrifat, özel hayat sayılır mı? Hani neredeyse, Hürrem’in Mahidevran’la saç saça baş başa geldiğine, Gülnuş Sultan’ın cariye Gülbeyazî denize ittiğine şükredesim geliyor.

Hep o karanlık fakat yalnız ve sevecen gözlerinin arkasından bana bakıyordu. İki martı çığlıklar atarak başımızın üstünden geçti. Bak, dedim, bak şu martılara. Sadece onlar bile bana koskoca bir hikâye verebilirler. Sen ne düşündün onlar başının üzerinden geçerken?

Sen, dedi, yakın atalarından birisine benziyorsun. O da Osmanlı’yı anlatacak resimler ve ressamlar istemişti. Haksız değildi, dedim. Minyatürlerde ne kadar donuk, ne kadar susmaktı, ne kadar hep birbirinin aynısınız. Öyleydik de, dedi ders verir bir eda ile. Bizim içimizde sizin gibi fırtınalar yoktu. Müslüman sanatçı Allah’ın yarattığının bir benzerini yaratmaktan ve onu açıklamaktan şiddetle kaçınırdı.

Bunu sen de derslerinde defalarca söylemedin mi? Sustum, devam etti. Peki onca özlemini çektiğin medeniyet neydi, düşün, bu suskunluk değil mi? O  medeniyet bizi, biz o medeniyeti sürekli doğurmadık mı? Eğer ben senin  arzuladığın gibi bir Hugo olsaydım, Levnî minyatür değil de derinlikli manzaralar yapsaydı, biz, biz olur muyduk? Bütün o Itrileri, Selimi Salisleri, Dedeleri, Galibleri, Fuzulileri besleyen ve yaratan ne?

Kızardığımı, kulaklarıma kadar kızardığımı hissettim. Bir anda her şeyi anlamıştım. Turuncu sis lâmbaları yandı, bir anda kar yağmaya başladı. 

Gözüm masanın kenarına bıraktığı Letâifi Enderun’a ilişti. 

Birden, ama Ağa, dedim. Sen sarayın resmî vak’anüvisi değildin, değil mi? Yani yazma  mecburiyetin yoktu. Evet, diye cevapladı. Ve ilk defa açığı yakalanmış bir çocuk gibi muzipçe gülümsedi. Öyleyse neden, diye ağlamaklı bir sesle ısrar ettim. Öyleyse neden tam onbir yıl, hem de anılarını, yazma gereği hissettin? Ve neden onları o kadar sakladıktan sonra Sultan Abdülmecid döneminde bastırdın? O zaman, dedi, her şey değişmişti. Suskun ve kendi üzerine kapanık medeniyet yok olmaya başlamıştı.

Yani, dedim, oyunun tadı kalmamıştı, değil mi? Rivayete göre, Dede’nin, pencerelerinden çok sesli Frenk müziği notaları fışkıran saraydan ayrılarak bir daha dönmeyeceği Hicaz'a giderken, 'artık bu oyunun da tadı kalmadı' dediğini hatırladım. Yani, diye ilâve ettim, 'eski minyatürlerdeki cennet  düşüncesi yok olmuştu’. 'Her harfi bekleyen melekler de uçup gitmişlerdi', değil mi? 'Hele zülfeli

eliflerin yanı başındakiler' en önce. Evet, dedi. Evet evet, diye içini çekerek tekrarladı. Yine başa döndüm. Ama dedim, sen oyunun tadı kaybolmadan da onbir yıl yazdın. Yoksa açığa tam çıkmamış bir yazma hevesi mi? Kendini ifade arzusu mu? Yoksa sen de oyunun tadını kaçıranlardan miydin? Deminki gülüş netleşti, unutma, dedi, ben Hamid’in amcasıyım. Daha doğrusu Hamid benim yeğenim.

Artık gitsem, dedi. Elini tekrar uzattı. Ne kadar da ufak tefeksin. Üçüncü defa kızardım. Bize gelmedin, dedi. Çok isterdim, dedim, belki bir dahaki sefere. Hayır, dedi, sanmıyorum. Sınavın olmasa da gelmeyecektin. Evet, diye düşündüm, asıl mesele 'yokluklarının bizde bıraktığı boşluk duygusu' değil mi? Demek Tanpmar haklı. Yeni yapılmış ve çimento kokan bir Süleymaniye, tahammülü zor olurdu herhalde. Sen, dedi ancak buradan beslenebilir ve yazabilirsin. Ama, dedim, çok acı çekiyorum. İçimdeki fırtınaların sen de farkındasın. Çağrışımlarımın şiddeti seni buraya kadar getirmedi mi? Ben, dedi, biraz farklıyım. Seni bir ayrıcalık olarak kabul edebilirim. Nihayetinde bak işte, merak ettim de. Ama bütün o adı yok 'fakirler, hakir'ler... Onları o kadar çok kurcalama. Onlar rahatsız olurlar. Dahası, bir anda tamamen yok olabilirler. Peki, dedim, ben ne yapacağım şimdi? Sizden bize ne kalıyor? Bütün kapıları kapatalım mı? Yanlış anladın galiba, dedi. Bizsiz hiç olamayacaksınız. Bizler elbette hissettik. Bir hayatımız elbet vardı. Sen Çeşminur’u hiç bilmedin. Gözleri daldı. Beni söyletme, dedi. Bizi bulmak size düşüyor, bize değil. Çünkü aramızda hayatın kendisi değilse de onun algılanışı kadar büyük bir fark var neticede.

Ne korkunç! Siz. sizi bize hiç veremeyeceksiniz. Sizi bulmak bize düşüyor. Çünkü sizsiz hiç olamayacağız. Ve siz hep susacaksınız. Hem Çeşminur da kim oluyor, dedim. Kar hızlandı. Rüzgâr esti. Uzaktan bir vapur düdüğünü çaldı. Martılar çığlıklar atarak başımızın üstünden geçtiler. Ağa martıları gözleriyle takip etti. Sus. dedi, sorma, sus. Bu defa elini veda eder gibi kaldırdı. Nemli gözleriyle gülümseyerek gözlerime baktı. Hem dedi, o kadar ümitsizliğe kapılma.  Bıraktıklarımız bizi bulmanıza yetebilir. Öyle suskun, karanlığın içinde, koltuğunun altında Letâifi Enderun, cübbesinin yenleri rüzgârdan havalanarak, uzaklaştı, yok oldu, gitti.

Nazan Bekiroğlu, Nun Masalları, Timaş Yayınları, S.55-57

"İşte Senin Hayatın"

Belki şöyle düşünmek gerekirdi: "Bu adamlar bir adım ötelerini bile göremiyorlar, sadece kendileri var, sadece küçük çıkarları. Ne bir toplumun parçası olduğunu algılayabiliyor ne de bir düşünme ulamı var kafalarında; ruh da vicdan da oluşmamış onların içinde. Din de onlara bir ruh vermiyor. Çünkü edinilemez bir din, içsellikten uzak. Doğrusu budalanın budalası bunlar. Bir sualtı canavarı bile değiller."

Demir Özlü, İşte Senin Hayatın, Yapı Kredi Yayınları

"Yaram Derine Düştü" Üzerine Ek Birkaç Şey

bir kuşa kaptırdım  

kalbimin bir ucunu

kuş uçtu gitti 

uzaklara / ta uzaklara 

üstüne bomba yağan ülkelere 

                     şehirlere  

                                   kasabalara 

                                              köylere 

tuhaf şey 

kalbimin bende kalan ucuyla

  bir gökkuşağı kuruldu aramızda  

ordaki çocuklarla

Merhaba! 

Ben bu toprakların soyundanım. Dirence karışmışım gözelerde. Aşk gezer, şiir söylerim.

Bundan 5-6 ay önce Sezai Sarıoğlu ile birlikte, bir ilde bir etkinliğin konuğuyduk. Bizi dinlemeye gelen bir arkadaş, etkinlik öncesi, Sezai Sarıoğlu’nu işaret ederek “Adamın sakallarına baksana, ne güzel de aklaşmış,” dedi. Dedim ki ona, o; sakallarını, aşkın, edebiyatın, sanatın incelttiği dünya düşüyle, sözcüklerin büyüsüyle, yaşanası  dünya özlemiyle  ve şiirle aklaştırmış bir aşkıyadır. 

Yaram Derine Düştü, Sezai Sarıoğlu’nun son kitabı. Kitap  hakkında bir iki yazı kaleme aldım. Dergilerde, şurda burda yayınlandı onlar. Bu kısa konuşmamda o yazılara değinecek değilim. Ama o yazılarda eksik bıraktığım bir şey var ki onu burada, sizin huzurunuzda tamamlamasam  olmaz ve Sezai Sarıoğlu’na  da kitaba da  haksızlık yapmış olurum çünkü.

Sezai Sarıoğlu’nun, Türkiye’de yürütülen  bir döneme ilişkin devrimci  mücadelenin, Artvin - Şavşat’ta geçen kısmını ve o dönemin halk ve devlet ilişkilerini, Devrimci Öğretmen Cengiz Aksakal üzerinden görüntüye getirirken, adeta bir heykeltraş gibi davrandığını ifade etmeliyim öncelikle. Heykeltraş; eline aldığı taşı, küçük bir çekiç darbesiyle,   nasıl  şahesere dönüştürse, o da 12 Eylül Cuntası tarafından katledilen Cengiz Aksakal’ın arkasından  konuşturduğu insanların anlattıklarını, aynı şekilde bir şahesere dönüştürmüş. Üstelik kurgusal gerçekliğe kaçmadan yapmış işini. Bununla da kalmayıp, o dönemin insani ve devrimci değerleri ile günümüzde yükseltilmek istenen alçak değerleri karşılaştırma olanağı sunmuş okura. Bunu çok önemli buluyorum.

Cengiz Aksakal ve onun gibiler çok yoksul köy çocuklarıydı. Çok zor koşullarda okudular. Kendimden bilirim. Her birinin annesi, çocuğunu okuluna uğurlarken, arkasından; “okuyup adam olasın oğul, kalemden ağır yük taşımayasın,” diye dua etmiştir.

Onlar okullarını bitirip birer meslek sahibi olduklarında ayrıcalıklı olmuşlardı bir bakıma. İçinden çıktıkları topluma göre daha iyi şartlarda yaşayabileceklerdi. Ancak öğretmenlerinden öğrendikleri, kitaplardan okudukları ve kendi gözleriyle bizzat tanık oldukları şeyler, onları yeni bir gerçeklikle yüz yüze bırakmış; onlara bambaşka bir bilinç ve bambaşka bir vicdan sunmuştu.

Bu bilinç ve vicdan onları, içinden çıktıkları köylülerinin ve yoksul halkın kurtuluşu için mücadele etmeye mecbur etti… Yaşar Kemal’in ifadesiyle onlar birer “mecbur insana” dönüştüler. İnsanlığa ve devrime mecbur insanlara… Elde ettikleri ayrıcalıklı yanlarını, insanlığın yararı ve ülkelerinin geleceği için seferber ettiler. İnsanlığın oğlu ve kızı oldular. Çok ağır yüklerin altına girdiler, çok büyük bedeller ödediler.

Cengiz Aksakal, bana okumayı yazmayı öğreten, beni aklımın ve yeteneklerimin sınırlarına doğru yola çıkaran ilkokul öğretmenimin kardeşi! Ali öğretmenimin! Kitapta da rastlayacaksınız Enver Karagöz adına…  O da bana, başka türlü bir dünyanın mümkün olduğunu ilk sezdiren, yolumu aşka, edebiyata, şiire ve  devrime çeviren köylüm., ağabeyim... Beni kitapların dünyasına çeken o… İlk onun gür sesinden duydum Nazım şiirlerini. Yılmaz Güney posterlerini, Ruhi Su kasetlerini ilk onun evinde gördüm.  Kitapta adı geçenlerin  hemen hemen hepsini şu veya bu şekilde tanıyorum. Onlarla aramızda  kan bağı olmasa da düş bağı var.

Sezai Sarıoğlu, Devlet ve Devrim Dersleri niteliğindeki   kitabıyla   Cengiz Aksakal üstünden devrimcilerdeki fedakarlığı, bilinci, vicdanı ve  insanı değerleri  günümüze ve duyarlıklarımıza taşıyor. Ayrıca  hatırlamanın  büyük bir isyan olduğunu duyumsatıyor bize. Çok başarılı biçimde yapıyor bunu.

Evet! Her biri Che Guevara idi onların, her biri birer Don Kişot... Mümkün hayatlara inandılar, mümkün insan ilişkilerine aşık oldular. Onlar asla masum değildi. Çünkü çölü yeşertecek kuyunun yerini biliyordu onlar. Aslolan dünyayı yorumlamak değildi onlar için. Aslolan dünyayı değiştirmekti.  Bu yüzden Deniz oldular!

Her yerdendi onlar… Her düşünceden, her kültürden,  her renkten…  “Yaşanası bir dünya” dediler hep bir ağızdan…Bir devrim kadar ya vardı ya yoktu  sonsuzla aralarındaki mesafe… Ki biliyorsunuz!

Adil, eşit, özgürlükçü bir dünya sanki dalda elmaydı onlar için. Koparıp almak için ellerini uzattılar, fakat kolları yetişmedi.

Aşktan ve ateştendi gözleri. Sözleri aşktan ve ateşten… Onlar için gençlik dağlara karşı sevişmekti… İnsanın kendisine, insanın başkalarına ve insanın doğaya karşı yabancılaşmasını kırmak içindi seferleri…Kafa sayısı kadar düşünce, yürek sayısı kadar sevgiyle özgürlüğe doğru öyle bir yürüyüşleri vardı ki…

Doğa kıyımları yaşanmayacaktı onların istediği olsaydı. İnsan kırımları olmayacaktı bir daha. Savaş suç sayılacaktı örneğin. Silahlar dünyanın dışında bir yere gömülecek, "kısa çöp uzun çöpten hakkını alacaktı."

Avuçlarımıza bir sürü devrim düşü bırakarak gittiler. Yaşanmamış aşklara,  kurulmamış dünyalara doğru yürüdüler.   Aşk olsun onlara. Sana da aşk olsun Sezai Sarıoğlu…Sana da…

bakma sen

bir gün başka döner dünya

aş kazanır 

insan kazanır

yer çok kuşlara da

böceklere de

onarır yarasını kıyılar

şarkılar yedi dağın çiçeğine bürünür

diz boyu masallar üstünde top koşturur çocuklar

bakma sen

betonları basar çiçek 

hayat kazanır

Hayrettin Geçkin, 12 Nisan 2025, Burhaniye

                         

Yitik Bir Ömür Hikâyesi: Özet

Ne sihirli bir sözcüktür bakakalmak

Hasrete doğru giden bir trenin ardından

Ahşap panjurlu o evin köşesindesiniz diyelim

Elektrik direğinin yanında duruyorsunuz siz de

Elinizde bir demet çiçek

Cebinizde de Park'ta kitabı Marguerite Duras'ın

Karşıda bakkal Ömer Amca

Size bakakalıyor saklandığınız utangaç kuytuda

Ne ışıltılı bir sözcüktür bakakalmak

Kalkan bir geminin ardından

Kollarınızı açmışsınız iki yana diyelim

Rüzgârda saçlarınız uçuşmuş dalga dalga

Çok uzaklarda gözleriniz

O çocuk da tutuyor sıcak ellerinizden

Titanik'tesiniz, mutluluk tavan

Güvertedeki alkışlar arasında

Nazarın eşiğindesiniz

Batmak üzere lüks kamaralar

Dans ediyor etekleriniz

Ne anlamlı bir bakıştır bakakalmak

Belirsiz bir yolculuğun ardından

Dağlar, ovalar geçeceksiniz diyelim

Yara bere içinde kalacak elleriniz

Çocuklarınız

Bir oğlan bir kız kollarınızda

Nefesiniz kesilecek çıkarken yokuşu

Yorgun, sarhoş ve huzurlu görünüyorsunuz

İmrenerek bakıyor komşular

Artık en harlı ateşte bile ısınamazsınız

Buz gibi de donmuş kalbiniz

Bakakalmak nereden baktığınıza bağlı

Bütün kuruyan çiçeklerin ardından

Kollarınız da bahardan çıkar, ürperir diyelim

Ve art arda yıkılır fildişi kuleleriniz

Kimse kalmamıştır geminin güvertesinde

Alkışlar ağıtlaşır, saçlarınız uçmaz olur dalga dalga

Anılar romanlaşır, her cebinizde bir Attila İlhan

Bakakalmak kadardır yarım yüzyıl

Bakakalmak bir kartal gibi donmuştur diyelim uzaklara

Gemiler geçer, trenler de ardından

Bacasından kara isi çöker gözlerinize

Bitmek bilmez dağlar ovalar

Geminin de batar güvertesi derin denize

Siz denizin içinde yosun tutarken

Bir çift göz buğulanır, acıtır içinizi

Ansızın yakalandığınız suyun girdabında

Ne sihirli bir sözcüktür bakakalmak

Yaralı bir rüzgârın ardından

Kokusu da siner diyelim avuçlarınıza

Dudaklarınızsa titrer ağlarken

Kafe Teras'ta beklersiniz umudu

Bir sandalye karşınızda siz konuşurken

Tutar sıcak dokunuşuyla elinizden

'Gözleri, dişleri ve ak pak gerdanıyla

Ne güzel komşunuz olur Fahriye Abla'

Saçaklarından akar hayatın pişmanlıkları

Ayaklarınıza dolanır masanın altından

Birikmiş tortusunu bulursunuz

Gözlerinizden akan yaşların

Bakakaldığınız akşamın hüznü dolar bir yandan

Dibi görmektir bakakalmak

Güneş de bırakır diyelim sizi ardından

Karanlık deliktesiniz el yordamıyla

Şaşkın, endişeli, ürkek

Anılar da çıkar kış uykusundan

Fiyakası da bozulunca iskalanmış günlerin

Acıtmak için içinizi

Kalbinizin en derinine batırır iğnelerini

Bakakalırsınız, anılar dökülür kitap sayfalarından

Geride bölük pörçük, çalakalem tutulmuş notlar

Işıkla parlatırım hayallerimi

Ölümü bir başka dizede bırakır giderim

Bu tesbih böceği yeşil dallar arasında

Bir boyalı kuş olarak doğdu

Tuncer Gönen, Üvercinka Dergisi, Mart-Nisan 2024, S.2

Barak Tarzında Keder

                Sıcak bir kış getir bana

                    uykumda sarılmam için

                                        Ülkü Tamer

Sen Agamennon de Ülkü abim

ben Nurdağı diyeceğim

bir dağ yüreğinin inleyişiyle

Arapoğlu barağı söyleyeceğim

Allah vergisi Antepli sesimle

Rakı içmek seninle Alleben'de

bir kumrunun kanadına güzellik çizmek

sonra o güzelliği aşk avazıyla bağırmak

dağın değil de bir gölün dibindeki sıcaklığı duymak

gerçek deprem bu olsa gerek: şiir gibi ağlamak

Ah! Bir dağı bir dağa çarpmak baraktır Antep'te

sahi, mecnun derler Antep'te çakılıp kalana

Onat abiden duymuştum her Antepli biraz delidir

hele söyle Ülkü abim bizden biri miydi Nakıp Ali

göğün mor pelerinini Paris'e ilk kim götürdü

Aşkta ne usta ne çırak olabildim sizler sayesinde

Antep'i gördüm göreli iki gözümde aynı yalan

belki bir barak daha söyler de

bir ırmağın yasına uyar ölürüm

Yeşilçam jönü bir Antepli gibi!

Hüseyin Alemdar, Yeşilçam, 2 Şubat 2024

Anam Çaput Bağlar Gül Dalına

bir ardıç bir sedir bir sıra

                              Karaağa'da

ve üstü nehirler örtülü okul duvarları

yıkık dökük hatıralarıyla karşımda

el yazılarının izi kalmış

    alfabe sökemeyen çocukların kara tahtada

hiçbir şeyin sonu gelmemişti oysa daha

derin derin dağları soluyan babamın

sureti düşüyor sulara

ne de çok benziyor bana oysa

Karaağa'da bir ardıç bir sedir bir sıra

Üstü nehirler örtülü okul duvarları

yıkık dökük hatıralarıyla karşımda

Ötelerde helva karıyor bir ana

Yoksul ocağının başında

Evladının yüzündeki ölü kuşlara

Kuru dallar atıyor yanan ocağın altına

Salınıyor ince çayırlar son defa

boşlukta

Karaağa'da bir ardıç bir sedir sıra

    Kış denizlerini sağıyor yoksulluk

    bir daha bir daha

    karatahtada ölü kuşlar

    yağıyor kanlı çarşaflara

    ve düşlerini yuğuyor bir çocuk

    kara sularda

    gerdek kanıyla

    Çocukluğunu bozan muhtar imam baba

    ve ilk gecenin acısıyla

    yuğuyor düşlerini çığlık çığlığa

    Analar ağıt düzüyor yazmanın karasına

    Karaağa'da

    Bir ardıç bir sedir sıra

Sararan kuru bir yaprak gibi salınıyor

Çocukluğum ardıç dalında

-Ak mintan

Kirli yaşmak

Yırtık urba-

Karağa'da

ilk gecenin acısıyla

    Ve boynuna doladığı gerdek çarşafıyla

    Salınıyor kız çocukları yurdumda

ölü kuş sesleri çığlık çığlığa

    kara tahtada

    bir ana çaput bağlar gül dalına

    uzaklarda

    analar çaput bağlar gül dalına

                                    yurdumda

Gülden Mahmud

Resim: Martiros Saryan (1880-1972)

Güzdeyiş

arka bahçede o gece yarısı

rüzgârın ince nemli şarkısı

yüreğe yerleşirken kırık eğri

düşen yaprakta gizliydi çehremiz

aşkın kırkyamasıyız biz

mahcup bir eylül duruyor karşıda

mahcup bir eylül öylece orada

güneşi biriktiren çiçeğin su bilgisi

yazdan kalma anılar sarısında kimsesiz

aşkın kör kamasıyız biz

tam da bu zamanlarda bu zamanlarda işte

sınandı ipek çelik’ten bir eşikte

izmir’in ayrı duran iki yakası gibi

birleşemeyeceğini bildiğimiz ellerimiz

küskün son yaz sonrası gölgeli ve dilsiz

aşkın yüz karasıyız biz

aşkın güz yarası ...

Emel Nişlioğlu

Fotoğraf: Ann Cutting

Helin ve Mavi Şehir...

                  anısına taşkın sevgiyle...

kim söylüyor ki büyüdüğümüzü

uyuyan gül uyuyan gül

yarın kaldıracağım seni

hisset!..

açmak kırmızıyı dünyaya, farz bize!

açtıkça sen bir asrın insanlaşması 

ovaya çözüyorum gülüşünden yayılan sırları

inanılır bir maviye

imkânlı bir sevgiye

doğmuşsun! su ve çayır nasılsa öyle

bolluğu bereketi saçmışsın her yaklaşana her soluyana...

bir kepenk çekildi yukarıya

sonsuzluğa...

arda kalmış yolu soruyorsun

bir suya çarpıyor aranıyor yine çarpıyor çölde balık

bir kuş uçuyor denizi düşünüp elinden kaçıyor

o menekşe gözler yine 

dupduru 

o güneşli gülüş

ıpışık...

ey üstümüzdeki hüzün bulutu

ey sabırda saklı yağmur 

artık biliyorum 

eller erişemeyecek eşikte bekleşen dünyaya...

sendin pes etmeyen bu siyahî demde

inatla varıp suya derin derin nefesleyen

ağıtı. bir hekim büyüsüyle iyileştiren zamanı...

bu düş’ün bir uykuda geçtiğini anladım ve uyandıramadım 

kendimi

acının oltasında asılı vedanın ağır güllesi

nefesim kesilir ve çekemem

bedenim salınır ve gidemem

sezildi suyun yanıtı akıntıya ters

bir hakiki kıvrım seninki

kimsede olmayan

bir duru sevinç

biz ise buradayız yenişemeyen çokluk!

kar altında sürgün veriyor ağaçlar 

 Stockholm’ün baharında

çiçek açıyorlar özlerini ama gizleyerek becerilerini

ve ayaza karşı bir sevgiden diğerine cesaretle 

 çoğalmakta «sen» suretleri.

kıvrılan akan kıvrılan

tüm sıfatların kuş yuvası 

bezenmiş şair çiçeği

ve hercai bir menekşelik

yolunda sarıçiğdem yorgunu uzun kalabalık

ve işte 

güneş kar boran

hepsi Nisan’da bahar 

karışığız bugün hercailiğin kadar…

yürüdük

yürüdük bugün Yarva’da

kucağımızda sahici bir mevsim

vardık biz, açamamıştık gülümüzü henüz 

 oluşun sancısına

şimdinin anlam deneyi

öteki için yalınlaşmanın sevinci...

ağırla beni menekşe gözlüm

ağırla beni kuş yuvam

kıvrılan akan kıvrılan

tüm suretlerinle ağırla...

derleniş izleri uğrakların bedensiz bir saflıkta 

not düştüğün 

taç yapraklarımı, üstelik bezenmişlerken 

en verimli kırmızıya 

beklentisiz ve usulca bırakmam için

uzak durdun onlardan kusura kalmasınlar

alengirli oyuncular

isimlerinden söz ettirmiş pek mühim maskeliler

tanrıların hayalleri için kahramanlaşanlar

kibrin yıkıcılığı

ve sahtenin saltanatı

bil ki Helin’im

bil ki kuş yuvam

mavi şehre

sana gelmek için onca bedensizlik...

gülüşündeki anlam düşüyor aklıma direnişteki 

 Aşk’a mazhar her adımda

yarınlara, hepsi bu

ve tek kulaçla

herkes saflaşıyor mavi kıvrımlarında

sen tözleşirken derin sulara

herkes biliyor insan nasıl insan kalır 

bir içtenlikte bin diriliş vardır kan nasıl da 

 kardeş kalır

sana kalansa

bir kelebek ömrü

yediveren

ve hiç susmayan 

o titreşimli koza

Berivan Burkay Kaya, 20 Nisan 2017