Görmediğiniz şeylere inanır mısınız? Peki ya gördükleriniz, "gösterilen" ama gerçekliği tartışılır görüntüler ise buna ne kadar inanabilirsiniz?
Bakmak ile görmek arasında bazen korkunç bir uçurum oluşur. Göz, edilgen bir yapı içinde sadece seyredip tepki de vermeyince, görüntü yalan söylemeye başlar.
Yaşadığımız yüzyıl, görüntünün ve görmenin iktidarıyla şekilleniyor. "Global köy"ün fotoğraf, televizyon, sinema, bilgisayar ve internet gibi en ışıltılı teknolojik araçları, "homo saphiens [düşünen insan]"ın yerine "homo videns [gören insan]"ı inşa ediyor.
Dünyayı, saatlerce karşısına kilitlenerek izlediği televizyondan tanıyan "ekran çocukları"ndan, görüntü sihrine dayalı propagandaların sürekli bombardımanı altında kalan yetişkinlere kadar, hepimiz bu gücün kuşatması altındayız.
İtalya'nın son yüzyıldaki önemli düşünürlerinden biri olan Giovanni Sartori, bu kitabında televizyon ve postmodern düşünce bağlamında, görüntünün gücüne dair çok çarpıcı yorumlarda buluyor. Sunuş yazısında belirtildiği gibi, elektronik medya ile yaratılan sözde 'gören insan'ın, "nasıl bir uyku imparatorluğu vatandaşına dönüştüğünü, sorgulayan bir dille anlatarak, en azından düşünsel eylemsizliğimize bir son vermeyi" amaçlıyor.
Bu kitabı okuduğunuzda, Focault'un sorduğu "Gören mi iktidardır, görülmeyen mi, yoksa görülmeden gören mi?" soruşuna kendi yanıtınızı verebilirsiniz belki... Belki de Aristoteles gibi antik yazarların, göz'ü askeri bir stratejiste benzetmelerinin ve insansı bir varlık olarak algılamalarının nedenini daha iyi kavrayabilirsiniz.
Giovanni Sartori, Görmenin İktidarı, Kitap Arka Kapağından Alıntılanmıştır
Çeviri: Gül Batuş, Bahar Ulukan
